(Baoquangngai.vn)- Ngoài chức năng phòng tránh lũ lụt, những căn nhà tránh lũ còn tạo chỗ ở ổn định cho người nghèo, góp phần đắc lực cho việc xóa đói giảm nghèo ở các địa phương.
Người nghèo có "nhà lầu"
Về các địa bàn vùng lũ thuộc các xã Bình Minh (Bình Sơn) và Hành Thiện (Nghĩa Hành), chúng tôi thật sự ngỡ ngàng khi tận mắt chứng kiến chòi tránh lũ là những ngôi nhà hai tầng, một tầng trệt, một tầng lầu, khang trang, sạch đẹp.
Dù đã sống trong ngôi nhà “hai chức năng” đã hơn 7 tháng, cảm xúc của ông Phạm Vàng ở thôn Ngọc Dạ cứ ngỡ như ngày hôm qua. Cả đời lam lũ, với bao người dân nghèo như ông Vàng không dám mơ mình có được ngôi nhà như thế này.
Trước kia, mỗi khi nghe ti vi báo lụt bão, người dân xã Hành Thiện lại nơm nớp lo âu bởi dòng sông Vệ vốn hiền hòa, nhưng mỗi khi lũ đến nước lũ từ thượng nguồn đổ về đục ngầu, gào thét, cả xã bị cô lập. Đã gần 15 năm trôi qua sau trận lụt lịch sử năm 1999, nhưng gia đình ông Vàng vẫn chưa đóng lại được cái cửa sổ đã bị lũ cuốn trôi, đành để trống.
 |
| Ngôi nhà "hai chức năng" của ông Vàng. |
Đầu năm nay, gia đình ông Vàng đón tin vui lớn là Nhà nước sẽ hỗ trợ giúp gia đình ông xây dựng chòi tránh lũ. Nói là chòi nhưng thật sự nó là ngôi nhà được xây dựng theo kiến trúc một tầng trệt, một tầng lầu để gia đình ông vừa có chỗ ở ổn định vừa tránh được lũ.
Nhờ sự hỗ trợ của chính quyền, cộng với số vốn dành dụm và sự giúp đỡ về vật chất lẫn tinh thần của người thân, gia đình, hàng xóm láng giềng vợ chồng ông Vàng đã phá bỏ căn bếp, xây dựng nhà hai tầng kiên cố sát ngôi nhà cũ vẫn còn hằn vết lũ, trị giá gần 70 triệu đồng.
“Mỗi khi có lũ hai vợ chồng già với thằng con bị tâm thần chỉ biết trèo lên mái nhà tránh lũ, vái lạy ông trời cho tạnh mưa, bỏ mặc cho trâu bò, súc vật, tài sản trôi xuống biển. Bây giờ có nhà mới, gia đình tôi không còn lo sợ trước mùa bão lũ”- ông Vàng chia sẻ.
Cách nhà ông Vàng vài trăm mét, ngôi nhà của ông Lê Nhị ở thôn Bàn Thới cũng là niềm mơ ước của nhiều gia đình. Ngôi nhà hai tầng nhìn về phía đồng ruộng, khang trang, thoáng đãng và ấm cúng.
Ngôi nhà của ông Nhị có diện tích xây dựng khoảng 40m2, trong đó diện tích sàn vượt lũ 13m2, trị giá hơn 60 triệu đồng, trong đó Nhà nước hỗ trợ 16 triệu và NHCSXH cho vay 10 triệu đồng.
Ông Nhị phấn khởi nói: “Vay ngân hàng cả thẩy 10 triệu, số còn lại hàng xóm cho mượn mỗi người mỗi ít. Có nhà kiên cố vừa ở vừa tránh lũ là mừng lắm rồi. Nợ cũng lo nhưng nuôi con heo, con bò rồi trả từ từ”.
Cần nhân rộng
Thực hiện Quyết định 716 của Chính phủ, Quảng Ngãi đã chọn xã Hành Thiện và Bình Minh xây dựng 100 nhà chòi thí điểm tránh lũ. Ngay lập tức, chính quyền hai địa phương đã tổ chức họp dân để bình xét lựa chọn xét ưu tiên hộ nghèo, khó khăn về nhà ở... nên tạo được sự đồng tình, ủng hộ nhiệt tình của chính quyền và người dân địa phương.
Chưa đầy một tháng triển khai, các hộ đã tiến hành khởi công xây dựng. Quá trình xây dựng họ đã nhận được sự ủng hộ về vật chất lẫn tinh thần của cả chính quyền địa phương và người dân. Điều ấy, không chỉ giúp các hộ nghèo giảm chi phí xây dựng nhà, mà còn phát huy được tinh thần đại đoàn kết trong nhân dân.
 |
| Không chỉ có tác dụng tránh lũ, các gia đình còn tận dụng làm nơi sinh hoạt hoặc chứa lương thực. |
Qua quan sát, chúng tôi nhận thấy, hầu hết các hộ gia đình có sàn sử dụng cao hơn mức ngập lụt từ 2-4m, diện tích sàn tránh lụt hơn 10m2. Các gia đình xây liền kề với nhà cũ hoặc xẻ tường nhà cũ để xây dựng thêm. Vì thế không chỉ phục vụ chống lũ mà còn đáp ứng nhu cầu sinh hoạt hằng ngày của gia đình. Nhiều hộ đã không chờ đến lúc có lũ mà ngay sau khi thu hoạch lúa thóc họ đã mang chúng lên cất giữ ở tầng hai.
Theo ông Mai Duy Tuấn, từ thực tế triển khai, mức huy động là 30 triệu đồng/chòi, trong đó mức hỗ trợ và vay NHCSXH là 26 triệu đồng, các hộ bỏ ra 4 triệu đồng. Bấy nhiêu còn eo hẹp trong thời buổi nhân công, vật liệu tăng cao, vì vậy nên nhiều hộ đáng lẽ được hưởng thụ, nhưng không thể xoay xở được nên đành nhường cho các hộ khác có điều kiện hơn.
Để hạn chế những khó khăn đó, ông Tuấn kiến nghị: Chính phủ cần nghiên cứu mở rộng chương trình, đồng thời tăng thêm mức hỗ trợ và mức vay ưu đãi để nhiều người dân được hưởng lợi, tạo chỗ ở ổn định cho các hộ nghèo trong vùng lũ, góp phần thiết thực vào việc xóa đói giảm nghèo của địa phương.
Bài, ảnh: Ái Kiều
