Văn hoá lì xì Tết của người Việt

03:01, 30/01/2022
.
(Baoquangngai.vn)- Tết nay so với Tết xưa của người Việt đã có ít nhiều thay đổi, nhưng có một nét văn hóa đặc sắc không bao giờ biến mất là phong tục lì xì ngày Tết cổ truyền. Những phong bao lì xì đỏ thắm, xinh xắn chính là biểu tượng của lời chúc may mắn và hạnh phúc đầu năm.
 
Không biết từ bao giờ tục mừng tuổi đầu năm ra đời để rồi lưu truyền từ năm này sang năm khác và đến giờ vẫn được gìn giữ. Trong những ngày Tết, mọi người đến nhà những người mình yêu quý để thăm hỏi và chúc Tết đồng thời không quên mừng tuổi (lì xì) khi gặp trẻ em hay những người cao tuổi.
 
Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.
Lì xì là cách gọi theo người Hoa, nghĩa tiếng Việt là “Tiền mừng tuổi đầu năm”. Lì xì là tục lệ có xuất xứ bên Trung Quốc từ xa xưa, phổ biến rộng khắp các nước Á Đông, đến nay vẫn còn tồn tại. Tuy về ý nghĩa đã dần thay đổi theo thời đại, nhưng đây là một mỹ tục mang nét hay, đẹp khi thăm hỏi, chúc tụng nhau nhân dịp đầu Xuân, nhất là để người lớn bày tỏ sự ưu ái, thương mến dành cho trẻ con… bằng phong bao lì xì. Phong bao mừng tuổi còn tượng trưng cho tài lộc, nhiều người nhận được hay cho đi càng nhiều bao lì xì thì càng tin rằng mình đã phát tài phát lộc.
 
Bắt đầu từ thời khắc giao thừa chính thức bước sang năm mới đến khi hết Tết, những người lớn tuổi trong gia đình sẽ phát lì xì mừng tuổi cho con cháu để lấy may, kèm theo là lời chúc làm ăn phát đạt, tấn tới, học hành giỏi giang, ngoan ngoãn… Còn con cháu cũng biếu ông bà, cha mẹ những phong lì xì đỏ thắm để chúc sức khỏe và trường thọ. Ý nghĩa chính không nằm ở “tiền” mà quan trọng là ở thông điệp. Vì thế, tiền lì xì thường là những món tiền nhỏ nhưng gồm cả tiền lẻ và tiền chẵn.
 
Người Việt không trực tiếp đưa tiền mừng tuổi cho nhau mà xếp tiền gọn gàng, kín đáo trong những phong bao lì xì đỏ thắm (màu sắc tượng trưng cho sự may mắn) và còn thơm mùi giấy mới. Việc làm này cũng thể hiện sự ý nhị trong văn hóa giao tiếp, ứng xử của người Việt khi không muốn người nhận được lì xì so bì về sự ít nhiều của số tiền tượng trưng mà dẫn đến những điều không vui trong ngày Tết. Bởi theo niềm tin của người Việt cũng như người dân ở các nước châu Á, đầu năm như thế nào thì cả năm sẽ như vậy, nên họ sẽ làm tất cả mọi điều có thể để tránh xui xẻo và những gì không mong muốn.
 
Phong bao lì xì ngày nay không còn đơn thuần màu đỏ nữa mà có nhiều kiểu dáng, màu sắc đa dạng phục vụ mọi đối tượng
 
Ngày nay, trẻ em biết được giá trị của đồng tiền khá sớm. Bởi do trẻ nhỏ ngày càng được tiếp xúc nhiều với đồng tiền hơn như bố mẹ cho trẻ tiền ăn quà sáng, tiền mua sách truyện, tiền lì xì… Ngay cả những đứa trẻ mới được 3,4 tuổi cũng đã biết: “Cháu thích tờ polyme hơn”. Cũng không ít những đứa trẻ bóc phong bao lì xì ra khi thì với vẻ mặt vui mừng, phấn khởi vì được mừng đồng tiền to, lúc thì bóc lì xì ra và thái độ không hồ hởi, tiu nghỉu với món tiền mừng tuổi đó.
 
Cha mẹ nên dạy trẻ hiểu được giá trị đồng tiền ngay từ khi còn nhỏ (Ảnh: minh hoạ)
Cha mẹ nên dạy trẻ hiểu được giá trị đồng tiền ngay từ khi còn nhỏ (Ảnh: minh hoạ)
Theo các nhà giáo dục học, cha mẹ nên dạy trẻ tiêu tiền cũng như hiểu được giá trị của tiền ngay từ khi trẻ biết cầm những đồng tiền đầu tiên trong đời. Vì nhiều trẻ sau khi nhận được tiền lì xì, đã dùng nó vào những việc vô bổ như chơi điện tử, mua đồ chơi, tiêu phung phí và những đồng tiền lì xì khi đó lại có thể làm hư trẻ.
 
Việc cha mẹ quản lý số tiền mừng tuổi cho trẻ là cần thiết nhưng cần thiết phải có sự thỏa thuận, đồng ý từ trẻ. Cha mẹ phải hướng dẫn trẻ tiêu tiền vào những việc phục vụ cho học tập hoặc những mục đích chính đáng cho trẻ. Qua việc giáo dục trẻ cách tiêu tiền, cha mẹ có thể dạy dỗ con cái biết quý trọng đồng tiền được làm ra từ sức lao động, biết trân trọng những giá trị tinh thần từ phong tục mừng tuổi đầu năm. Chiếc bao lì xì là chuyện nhỏ, nhưng ý nghĩa lớn. Nó chứa rất nhiều thông điệp, nhắn nhủ của người lớn với trẻ em. Tuổi thơ mỗi người đều lưu giữ ấn tượng rất sâu đậm về chiếc phong bao nhỏ xinh ngày Tết này.
 
Cùng với cây quất, cành đào, hộp mứt Tết và cặp bánh trưng, nếu thiếu tục lì xì, hẳn là ngày Tết vẫn chưa thật trọn vẹn. Bởi Tết với người Việt không chỉ là dịp nghỉ ngơi đón năm mới mà còn là những ước vọng và sự san sẻ hạnh phúc, cùng chúc nhau hướng về tương lai tươi đẹp. Và để chuyển tải những ước vọng trong khoảnh khắc xuân sang Tết đến, để chào đón luồng sinh khí mới mà đất trời ban tặng, cùng là lấy may dịp đầu năm, ngoài những câu chúc ấm áp thân tình, người Việt còn trao nhau phong bao lì xì ngày Tết.
 
L.H (th)

.