(QNĐT)- Nhà ở là một trong những nhu cầu thiết yếu của công nhân trong các KCN và KKT hiện nay. Đã có không ít chủ trương đưa ra để xây dựng nhà ở cho công nhân có thu nhập thấp. Tuy nhiên thực tế cho thấy, việc xây dựng nhà cho công nhân ở tỉnh ta rất khó thực hiện.
Quảng Ngãi hiện có 1.252 doanh nghiệp với trên 70.000 công nhân, viên chức lao động. Là địa phương có số công nhân lao động trong các KKT, KCN không lớn so với nhiều tỉnh, thành trong cả nước. Cùng với đó là mức thu nhập của đại bộ phận CNVC, LĐ trên địa bàn tỉnh còn thấp, nhất là với bộ phận công nhân lao động trực tiếp trong các doanh nghiệp, vì vậy khả năng để công nhân lao động tự tích lũy để mua đất, làm nhà là đều dường như không tưởng…
Chỉ mới tạo chỗ ở
Khu kinh tế (KKT) Dung Quất được xem là KKT trọng điểm không chỉ của tỉnh Quảng Ngãi mà cả miền Trung. Hiện KKT này đã thu hút và cấp giấy chứng nhận đầu tư cho trên 114 dự án, trong đó có nhiều dự án lớn đã đi vào hoạt động mà mang lại hiệu quả cao như Nhà máy Lọc dầu, Nhà máy Polypropylen, Nhà máy BioEthanol; Công ty Công nghiệp nặng Doosan Vina… Hiện các doanh nghiệp tại KKT Dung Quất đã giải quyết việc làm cho trên 20.000 lao động.
Tuy là KKT có số lượng công nhân, lao động lớn, chiếm gần 1/3 công nhân, lao động toàn tỉnh, thế nhưng hiện nay vấn đề nhà ở cho công nhân tại KKT Dung Quất cũng chưa được triển khai thực hiện. Và hiện chỉ có một doanh nghiệp duy nhất triển khai xây dựng chỗ ở cho công nhân, lao động. Đó là Công ty Doosan Vina.
 |
| Khu chung cư dành cho kỹ sư, công nhân lao động tại Doosan Vina. |
Là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài lớn nhất Quảng Ngãi hiện nay với tổng vốn đầu tư trên 300 triệu USD. Doosan Vina là một doanh nghiệp đầu tiên chú trọng đến việc chăm lo đời sống cho người lao động tại công ty. Hiện công ty đang giải quyết việc làm cho trên 2.200 lao động, chủ yếu là con em của Quảng Ngãi và các tỉnh trong khu vực.
Ngay từ khi triển khai xây dựng, doanh nghiệp này đã chú trọng đến việc tạo điều kiện chỗ ở cho công nhân, lao động và là doanh nghiệp duy nhất của tỉnh hiện nay thực hiện được việc tạo chỗ ở ổn định cho lao động của mình. Hiện doanh nghiệp này đã xây dựng một khu chung cư cho các kỹ sư, công nhân với trên 500 chỗ ở. Chung cư này ưu tiên cho các cán bộ kỹ sư nước ngoài và công nhân, kỹ sư ở xa.
Nguyễn Thị Gián Châu, nhân viên thuộc bộ phận truyền thông, Công ty Doosan Vina chia sẻ: Quê em ở tận Huế, khi mới xin vào làm việc tại Doosan Vina, mong muốn nhất là được nhận vào làm việc. Và rồi khi được nhận, em lại lo đến chỗ ở, bởi con gái xa nhà như tụi em thì chỗ ở ổn định rất quan trọng. Rất may, sau khi vào làm việc, em được bố trí chỗ ở trong khu chung cư của công ty. Nhờ có chỗ ở ổn định nên em yên tâm công tác.
Ông Hang Ha Ryu- Tổng giám đốc Doosan Vina cho biết: Điều quan trọng nhất với công ty là người lao động, nếu người lao động làm việc không tốt đồng nghĩa với việc công ty sẽ không phát triển. Chính vì vậy, chăm lo cho người lao động từ chỗ ăn ở, đến vui chơi… luôn được chúng tôi chú trọng. Ngoài việc xây dựng chung cư cho người lao động, hiện công ty cũng đã xây dựng điểm vui chơi, giải trí, nhà trẻ, nhà ăn… nhằm tạo điều kiện thoải mái nhất cho người lao động tại công ty.
Nhà ở cho công nhân… vẫn còn xa vời
KKT Dung Quất là nơi tập trung những doanh nghiệp lớn hiện nay ở tỉnh. Thế nhưng hiện chỉ có một doanh nghiệp duy nhất tạo điều kiện chỗ ở cho công nhân, lao động. Hầu hết các doanh nghiệp còn lại vẫn chưa chú trọng đến công tác này.
Ngoài KKT Dung Quất, Quảng Ngãi còn có hai KCN là Quảng Phú và Tịnh Phong. Hiện hai KCN này có 76 dự án đang đi vào hoạt động, đang giải quyết việc làm cho trên 12.000 lao động. Hiện phần lớn lao động tại các doanh nghiệp này vẫn còn nhiều khó khăn, rất khó có khả năng tự tích lũy để mua đất, làm nhà, trong khi đó họ chưa được chủ sử dụng lao động quan tâm tạo điều kiện về chỗ ở.
 |
| Với mức thu nhập của công nhân hiện nay, để có được chỗ ở riêng là điều không thể (Trong ảnh: Công nhân tại công ty điện tử Foster trong ca sản xuất). Ảnh minh hoạ |
Chị Nguyễn Thị Lài, quê ở xã Bình Nguyên, huyện Bình Sơn, hiện là công nhân may mặc của một công ty tại KCN Tịnh Phong, huyện Sơn Tịnh. Chị là một công nhân có tay nghề nên mức lương trung bình của khoảng 3 triệu đồng/tháng. Do xa nhà, để tiện cho việc đi làm, chị Hà thuê nhà trọ để ở với giá 700 ngàn đồng/tháng. Nói là nhà trọ nhưng cũng chỉ là căn phòng nhỏ chưa tới 10m2 để nghỉ ngơi sau một ngày làm việc mệt nhọc.
Chị Lài chia sẻ: Trước đây chị làm công nhân may ở tận tỉnh Bình Dương, nhưng do sống xa nhà gặp quá nhiều khó khăn nên chị mới về quê để làm. Tuy nhiên, với đồng lương eo hẹp của công nhân như hiện nay dù ở gần nhà, nhưng cố lắm cũng chỉ đủ sống chứ không dám nghĩ đến chuyện có chỗ ở ổn định. “Tiền nhà, tiền ăn, xăng xe, rồi phải không, tháng nào tiết kiệm lắm thì còn dư được triệu bạc. Tiền đâu mà mua nhà, mua đất?” - Chị Lài nói.
Không chỉ riêng chị Lài, mà hàng ngàn công nhân lao động tại các KCN, KKT hiện nay đều phải thuê nhà trọ, chỗ ở tạm thời quanh các KKT, KCN với chất lượng thấp. Không những vậy, với mức thu nhập thấp và điều kiện nhà ở khó khăn, công nhân lao động rất thiếu cơ hội, điều kiện để thỏa mãn nhu cầu vui chơi, giải trí, thể thao, nghỉ ngơi, học tập và giao lưu tình cảm.
 |
| Nhiều công nhân xa nhà phải thuê nhà trọ để ở nhưng không đảm bảo điều kiện vệ sinh, môi trường, sức khỏe... |
Ông Lê Hồng Hà- Phó Giám đốc BQL các KCN Quảng Ngãi thừa nhận: Nhà ở cho công nhân là nhu cầu hết sức chính đáng, thế nhưng trong những năm qua, việc xây dựng chỗ ở, nhà cho công nhân chưa được quan tâm. Hầu như chưa có doanh nghiệp nào đề cập đến vấn đề này.
Bà Ngô Thị Kim Ngọc- Chủ tịch LĐLĐ tỉnh cho biết: Những năm gần đây, đời sống của người lao động tại các doanh nghiệp được cải thiện đáng kể. Nhiều doanh nghiệp đã thành lập được tổ chức công đoàn, nhờ vậy đời sống vật chất và tinh thần của người lao động được quan tâm. Tuy nhiên, một thực tế hiện nay là việc xây dựng nhà ở cho người lao động chưa được quan tâm.
Có nhiều nguyên nhân, một phần là do tại các KCN, KKT không quy hoạch quỹ đất để làm nhà ở. Nhà nước không đầu tư vốn xây dựng nhà ở cho công nhân lao động trong các KCN, KKT, trong khi đó các chính sách ưu đãi cho các chủ đầu tư xây nhà ở cho công nhân chưa có. Một điều quan trọng nữa là, hiện chưa có một quy định nào bắt buộc các doanh nghiệp sử dụng lao động phải có trách nhiệm tham gia xây dựng nhà ở cho công nhân.
Để công nhân lao động tại các KKT, KCN trong tỉnh thật sự có nhà, chỗ ở thì tỉnh cần quan tâm bố trí quỹ đất, hỗ trợ kinh phí để cùng với doanh nghiệp xây dựng nhà ở cho công nhân lao động. Tuy nhiên, đây là vấn đề rất khó thực hiện, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế hiện nay…
