Cái tên Đào Thất Thốn có nhiều cách để giải thích. Thân đào xù xì nhưng càng nhìn càng đẹp. Đặc biệt, hoa và chồi của giống đào này khiến giới chơi đào “sành điệu” phải lòng.
Săn Đào Thất Thốn giữa đất đào Nhật Tân
Có lẽ để “cụ tỉ” về giống Đào Thất Thốn này thì ít ai biết. Những người trồng đào có tiếng ở đất Nhật Tân cũng không lý giải nổi vì sao Đào Thấn Thốn lại có mặt trên đất này. Họ chỉ biết rằng lớn lên được nghe và đã thấy Đào Thất Thốn; coi đó là loài hoa vương giả, đồng thời đặt cho nó nhiều tên gọi khác nhau, cái tên nào nghe cũng thấy trang trọng, cao sang: Đào thờ, Đào bói, Đào tiến vua…
 |
| Đào Thất Thốn, hoa to, đỏ thắm, nhụy vàng, khác với đào thường. (Ảnh: H.Ngân) |
Nhưng buồn một nỗi, Đào Thất Thốn ít khi chiều lòng người, cứ sau Rằm tháng Giêng hoa mới chịu nở. Thế mới khó chịu! Khiến nhiều người dân trồng đào ở Nhật Tân nản lòng, dần “cạch mặt” Đào Thất Thốn.
Cả buổi chiều chủ nhật, ngày 5/1, chúng tôi dong duổi trên chiếc xe máy dạo khắp đất Nhật Tân để “săn” Đào Thất Thốn nhưng nhà vườn nào cũng lắc đầu. Có chủ vườn đào còn gọi chệch là “đào thất thoát” vì giống đào này đã khiến không ít người dân trồng đào ở Nhật Tân mất tiền, mất thời gian vô kể mà chưa ai thành công.
Sự tích 10 triệu đồng một bông hoa đào
Tưởng đã tuyệt vọng thì bất ngờ chúng tôi lại tìm được một người trồng Đào Thất Thốn ở đất Nhật Tân - anh Lê Hàm thuộc lớp con cháu với nghề trồng đào nhưng "hậu sinh khả úy", anh là người duy nhất ở đất Nhật Tân này có được bí kíp bắt Đào Thất Thốn phải bung nụ, nở hoa đúng dịp Tết Nguyên đán. Nhưng để làm được điều đó, anh cũng phải trả giá bằng nhiều nỗi đắng cay.
Anh Hàm tâm sự, sinh ra và lớn lên ở đất Nhật Tân có nghề trồng đào từ bao đời tổ tiên. Năm 1989, anh bắt đầu dấn thân vào nghề trồng đào và chọn Đào Thất Thốn. Những năm này, anh bỏ bao nhiêu công sức, tiền của nhưng tất cả đều xuống sông, xuống biển. Vì đào nở đúng dịp Tết mới có giá, chứ Đào Thất Thốn thân cây vốn đã không ưa nhìn lại cứ nhằm Rằm tháng Giêng mới bung nở. Thế là vứt!
Đào Thất Thốn, hoa to, đỏ thắm, nhụy vàng, khác với đào thường. (Ảnh: H.Ngân)
Trước khi ra hoa, Đào Thất Thốn thường bung ra những chồi biếc, sắc nhọn như lưỡi kiếm. (Ảnh: H.Ngân)
Sau nhiều năm thất bại, đã định buông tay. Nhưng ở đất Nhật Tân không trồng đào, trồng hoa thì cũng không biết sống bằng nghề gì. Thế là anh Hàm lại chuyển sang trồng hoa và mua thêm các loại cây cảnh, trang trí khu vườn thật đẹp để cho khách đến thuê chụp ảnh.
Kiếm được chút tiền, anh lại đầu tư vào mấy gốc Đào Thất Thốn. Nhưng lần này anh không trồng nhiều mà chỉ trồng vài gốc, tập trung nghiên cứu phương pháp bắt Đào Thất Thốn phải “đẻ hoa” đúng dịp Tết.
Mất tới vài năm, cuối cùng trời cũng không phụ lòng người. Giờ chỉ có anh Hàm có thể ép Đào Thất Thốn nở hoa đúng dịp Tết. Anh Hàm kể về sự tích 10 triệu đồng một bông hoa được bắt nguồn cũng từ chính vườn hoa của anh.
Là năm 2010, trong vườn hoa nhà anh có một cây Đào Thất Thốn mà ở ngã 3 gốc của nó bỗng dưng nở được đúng 3 bông hoa, to, dày. Có vị khách quan niệm hoa đào nở ở gốc là “lộc đến tận gốc” và ưng ý, mua cây đào này với giá 30 triệu đồng. Sau đó, “sự kiện” trên được một tờ báo suy ra rằng mỗi bông hoa đáng giá 10 triệu đồng. “Nhưng tôi bán cả cây đào chứ đâu bán 3 bông hoa”, anh Hàm kể.
Vì sao Đào Thất Thốn lại quý, hiếm?
Anh Hàm dẫn tôi ra vườn Đào Thất Thốn có khoảng 50 gốc đào. Tuổi đời của mỗi gốc từ 8- 20 năm, thân đen, mốc, xù xì như bị mụn cóc. Anh Hàm bảo: “Mới nhìn thì thấy nó thô, nhưng càng ngắm thì lại thấy ưng mắt. 50 cây nhưng những cây đẹp thì đã có chủ hết rồi. Mỗi cây thuê cũng có giá đến 30 - 40 triệu đồng”.
Theo anh Hàm, nếu để Đào Thất Thốn phát triển bình thường thì nó cũng không có gì khác biệt so với đào thường. Nhưng khi hoa Đào Thất Thốn bung nở, điều đặc biệt là những bông hoa ấy sẽ có kích thước khổng lồ với đường kính hoa lên đến 5cm. Nhưng trước khi nở hoa, Đào Thất Thốn bao giờ cũng bung ra những chồi lộc, xanh tía như lưỡi kiếm vung lên mà màu sắc của nó có lẽ chỉ những người rành hội họa mới diễn tả hết được.
Hoa Đào Thất Thốn cũng đỏ thắm tươi, nhụy vàng, mỗi bông hoa có khoảng 49 cánh hoa được xếp dày dặn khác với đào thường một bông hoa chỉ có khoảng trên dưới 20 cánh hoa. Nếu cây ra ít hoa thì bền kỳ lạ, còn hoa nở nhiều thì chóng tàn hơn đào thường. Hương thơm của Đào Thất Thốn cũng thoang thoảng kiểu “đãi” mùi rất sang chứ không thơm ngào ngạt như hoa đào thường.
Theo anh Hàm, Đào Thất Thốn là một thứ đào quý hiếm nên giống đào này khá "chọn" người chơi. Những người chơi Đào Thất Thốn không nhiều, phần vì vấn đề kinh tế nhưng chơi Đào Thất Thốn phải là những người rất kỹ tính, cầu kì chứ không ào ào như những người khác.
Anh Hàm cho biết, trồng Đào Thất Thốn nhiều năm nay và luôn lăm lăm máy ảnh chọn khoảnh khắc hoa đẹp để chụp nhưng anh cũng chưa bao giờ chụp được khoảnh khắc ấy. Hôm rồi, thấy đào nở đẹp quá anh chạy vội sang mấy vườn đào bên cạnh nhờ mấy tay ảnh “xịn” chụp được 4 kiểu ảnh đẹp. Nhưng họ mang về đăng tải trên một tờ báo điện tử chứ cũng không tặng lại anh.
Anh Hàm cho biết, nhiều người đề nghị anh năm nay mang vài gốc Đào Thất Thốn ra Văn Miếu – Quốc Tử Giám để trưng bày cho thiên hạ chiêm ngưỡng, nhưng có lẽ cố gắng lắm anh cũng chỉ dành được một cây, vì khách họ cũng đã đặt mua và thuê hết.
Theo anh Hàm, có rất nhiều cách lí giải cho việc gọi tên Đào Thất Thốn và chưa có một sự thống nhất. Có người hiểu, Đào Thất Thốn nghĩa là 7 thốn. Thốn là đơn vị đo chiều dài của y học phương đông cổ xưa. Mỗi thốn có chiều dài khoảng 1 đốt ngón tay gập. Lá đào dài 7 thốn, cây phát triển cứ đến 7 thốn thì lại chia cành một lần. 1 thốn có 7 bông hoa. Cũng có người giải thích rằng, Đào Thất Thốn là thân cây cao 7 tấc (chừng hơn 1m so với mặt đất) và 7 năm mới ra hoa kép 7 tầng, mỗi tầng hoa có 7 cánh...
Hồng Ngân/Báo Dân trí
