Hương mắm bay xa

(Báo Quảng Ngãi)- "Làm sao để hương vị đậm đà của nước mắm truyền thống quê hương lan tỏa?". Với trăn trở đó, Tiến sĩ Trần Anh Vỹ (1987), quê xã Tịnh Khê (TP.Quảng Ngãi), đã mang công trình nghiên cứu hơn 3 năm tại Hàn Quốc về quê áp dụng làm nước mắm theo phương thức truyền thống.

 

Tiến sĩ Trần Anh Vỹ đã miệt mài nghiên cứu, tối ưu hóa quá trình phát triển nước mắm truyền thống mang thương hiệu "GABA Sơn Mỹ" và nước mắm chuyên dùng cho trẻ em. Các sản phẩm này góp phần giữ gìn hương vị của nước mắm tự nhiên, vừa bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.

 

Biến trăn trở thành hiện thực

 

Vừa đến cơ sở sản xuất nước mắm của anh Trần Anh Vỹ, ở thôn Trường Định, mùi nước mắm thơm nồng quyện trong gió biển mát dịu, khiến tôi như "say" trong hương vị của nước mắm truyền thống.

 

Tiến sĩ Trần Anh Vỹ kiểm tra chất lượng sản phẩm nước mắm GABA. Ảnh: KN

Những thùng gỗ đã gắn bó với gia đình anh Vỹ gần 30 năm đang tuôn ra dòng nước mắm có màu cánh gián. Cầm ly hứng những giọt nước mắm, rồi lắc nhẹ trước mũi, đó là cách anh Vỹ kiểm tra độ chín của nước mắm. Rồi anh lấy que thử độ đạm, kiểm tra quy trình lên men của nước mắm... Anh Vỹ bảo, chỉ cần ngửi mùi hương, thử vị mặn ngọt của nước mắm là anh đã cảm thấy vui và hạnh phúc. Nghề làm nước mắm cần nhất là sự kiên trì. Bởi một mẻ nước mắm phải sau hơn một năm  mới đạt độ chín thích hợp. Nhưng mọi khó khăn, vất vả sẽ tan biến khi đến giai đoạn rút lấy nước mắm. “Nước mắm truyền thống với 100% tinh cốt cá cơm trải qua hơn 12 tháng ủ chượp có màu nâu đỏ cánh gián, màu vàng rơm sáng trong và có mùi thơm nhẹ, rất riêng. Ngoài vị mặn, vị ngọt tự nhiên, nước mắm còn có cả vị béo của đạm”, anh Vỹ giới thiệu.

 

Đưa mắt về những thùng mắm đang được chiết ra những giọt vàng óng ánh, anh Vỹ kể hành trình về quê gắn bó với hương vị mặn mòi của mắm quê hương... Sau khi có bằng thạc sĩ tại Đại học Bách khoa TP.Hồ Chí Minh, anh Vỹ tiếp tục du học tại Hàn Quốc và bảo vệ luận án tiến sĩ tại Đại học Gachon, sau đó được giữ lại trường làm việc. Anh tập trung nghiên cứu lĩnh vực ứng dụng vật liệu nano trong sinh học và xúc tác, để phát triển các loại thuốc thông minh điều trị bệnh ung thư và vắc xin thế hệ mới...

 

Với chuyên môn hóa - sinh, dù làm việc ở nước ngoài, nhưng anh Vỹ luôn trăn trở về việc ứng dụng các nghiên cứu khoa học để phát triển sản phẩm nước mắm truyền thống tại quê nhà. Vị mắm đã thấm vào máu thịt, vào giấc ngủ và nỗi trăn trở của anh hằng đêm. Để rồi, anh quyết định tạm gác công việc ở xứ Hàn với mức lương khá cao để về quê, chuyển những ý tưởng, những trăn trở thành hiện thực.

 

Với anh, khởi nghiệp không cần đi đâu xa, mà có thể lựa chọn tại chính quê hương mình để phát triển những sản phẩm mà ông cha đã dày công gây dựng. "Tôi luôn mong muốn sử dụng những kiến thức, mang những nghiên cứu khoa học, công nghệ hiện đại để phát triển nghề làm mắm truyền thống của quê mình, cũng như đóng góp cho cộng đồng những sản phẩm chất lượng, an toàn", Vỹ nói. Từ sản phẩm nước mắm truyền thống của gia đình, anh Vỹ tiếp tục ứng dụng công nghệ vào sản xuất nước mắm nhĩ nguyên chất chiết xuất theo phương pháp ủ chượp từ nhiều loại cá cơm. Từ đó, cho ra đời dòng nước mắm mang thương hiệu “Sơn Mỹ” có độ đạm cao, chất lượng hơn.

 

Dòng sản phẩm mới 

 

 

Anh Vỹ giải thích, kết hợp giữa nước mắm truyền thống và nước mắm chữa bệnh là dòng sản phẩm nghiên cứu đầu tiên của tôi tại thị trường Việt Nam. GABA có tên khoa học là Gamma Aminobutyric acid, có tác dụng đảm bảo duy trì sự hoạt động bình thường của não bộ, đặc biệt là các no ron thần kinh, kiểm soát bài tiết hoc - mon, ngăn ngừa béo phì. Ngoài ra, GABA giúp giảm căng thẳng. Khâu quan trọng nhất làm ra sản phẩm mới này là bổ sung lợi khuẩn trong môi trường mặn để tạo ra enzym và decarboxylase glutamate, chuyển hóa glutamate thành GABA trong nước mắm.

 

Ngoài ra, anh Vỹ cũng đã nghiên cứu và cho ra sản phẩm nước mắm dành cho trẻ em với công dụng bổ sung vitamin B3, vi lượng thiết yếu, axít amin, sắt, canxi. Đây là dòng nước mắm phù hợp với sức khỏe, thể trạng của trẻ em. Sản phẩm không chỉ đơn thuần là nước chấm trong bữa ăn của trẻ, mà còn góp phần bổ sung dưỡng chất để trẻ hấp thu tốt chất dinh dưỡng.

 

Các sản phẩm nước mắm do Tiến sĩ Trần Anh Vỹ nghiên cứu, sản xuất đều cam kết đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng. Ảnh: KN

Hiện cơ sở sản xuất Sơn Mỹ do anh Vỹ quản lý, điều hành mỗi năm cung ứng ra thị trường trên 50 nghìn lít nước mắm, giải quyết việc làm cho 20 - 40 lao động thời vụ tại địa phương. Sản phẩm đã có mặt ở thị trường trong tỉnh và các thành phố lớn như TP.Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hà Nội, với các kênh phân phối đa dạng như sàn thương mại điện tử Lazada, Shopee, Voso, cửa hàng OCOP, cửa hàng thực phẩm sạch...

 

Những ngày cuối năm, chàng tiến sĩ trẻ tuổi này lại tất bật với các đơn đặt hàng Tết từ các địa phương. Anh Vỹ cho biết, thời gian đến sẽ tiếp tục ứng dụng khoa học và công nghệ hiện đại, nâng tầm quy mô sản xuất để tăng sản lượng từ 12 nghìn lên  30 nghìn lít/năm; tiếp tục mở rộng thị trường tại Việt Nam và xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài. 

 

“Tiêu dùng những sản phẩm hữu cơ và an toàn cho sức khỏe là xu hướng hiện nay. Người tiêu dùng luôn yêu thích và tin dùng nước mắm truyền thống. Đây là cơ hội để những người sản xuất nước mắm sạch sống được với nghề, đồng thời góp phần giữ gìn, phát huy, giá trị của sản phẩm truyền thống", anh Vỹ chia sẻ. 

 

Người dân ở làng biển Tịnh Khê phấn khởi vì nghề làm nước mắm truyền thống của địa phương đã có hướng đi mới. Chủ tịch UBND xã Tịnh Khê Võ Minh Chính bảo rằng, xã Tịnh Khê lâu nay nổi tiếng với nghề làm nước mắm truyền thống, nhưng nhiều cơ sở gặp khó trước sự cạnh tranh trên thị trường. Cơ sở nước mắm của anh Trần Anh Vỹ đã tiên phong ứng dụng công nghệ, nâng cao chất lượng, đa dạng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Đây là tín hiệu vui đối với nghề truyền thống ở địa phương.

 

KIM NGÂN