Giúp thanh, thiếu niên hiểu sâu về sức khỏe sinh sản

(Báo Quảng Ngãi)- Một trong những thách thức lớn đối với công tác dân số hiện nay là tỷ lệ nạo, phá thai ở lứa tuổi vị thành niên, thanh niên (VTN-TN) rất cao. Chính vì lẽ đó, Tháng hành động Quốc gia về dân số và Ngày Dân số Việt Nam (26.12) năm nay đã đưa ra chủ đề: “Chăm sóc sức khỏe sinh sản (SKSS) VTN-TN vì tương lai giống nòi”.

Gia tăng tình trạng phá thai

Dù có nhiều nỗ lực trong tuyên truyền, giáo dục, nhưng tình trạng quan hệ tình dục sớm, quan hệ tình dục không an toàn, mang thai ngoài ý muốn và phá thai không an toàn ở lứa tuổi VTN-TN vẫn gia tăng.

Cán bộ y tế tư vấn, chăm sóc sức khỏe sinh sản cho trẻ vị thành niên/thanh niên huyện Sơn Tây. Ảnh: K.Ngân

Theo báo cáo của Vụ Sức khỏe bà mẹ - trẻ em (Bộ Y tế), tình trạng phá thai ở Việt Nam đang ở mức báo động, với 250.000  -  300.000 ca mỗi năm. Cứ 1.000 ca phá thai thì có 15 trường hợp ở độ tuổi VTN. Cứ 100 ca phá thai ở phụ nữ tuổi 15-49 thì có 62 ca mang thai ngoài ý muốn. Bệnh viện Phụ sản Trung ương thống kê, tại Việt Nam, tỷ lệ nạo phá thai ở lứa tuổi VTN cao nhất các nước Đông Nam Á. Tại bệnh viện, ước tính số ca nạo phá thai trong năm là khoảng 5.000 ca, trong đó lứa tuổi VTN chiếm từ 18  -  20%.

Đối với Quảng Ngãi, tình trạng tảo hôn, nạo phá thai ở lứa tuổi VTN-TN cũng đáng báo động. Hơn 5 năm qua, toàn tỉnh có trên 1.000 trường hợp tảo hôn và hằng năm có hàng trăm trường hợp mang thai ở tuổi VTN (tập trung nhiều ở các huyện miền núi) và hàng trăm trường hợp phá thai để lại những hậu quả nặng nề về tâm lý, sức khỏe. Riêng ở huyện Sơn Hà, năm 2017 có 245 trường hợp có thai, sinh con dưới 18 tuổi. Đây là một trong những vấn đề nhức nhối, về lâu dài làm ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục và đào tạo, tương lai giống nòi và ảnh hưởng đến đời sống kinh tế - xã hội ở địa phương.

Tuyên truyền nâng cao nhận thức

Một trong những nguyên nhân của tình trạng nạo phá thai gia tăng  hiện nay là do trẻ VTN-TN còn thiếu thông tin về SKSS và tình dục. Các bậc cha mẹ, gia đình và xã hội thường e ngại, né tránh khi đề cập đến SKSS, tình dục, đặc biệt hệ thống dịch vụ chăm sóc SKSS, cung cấp phương tiện KHHGĐ còn mỏng, chưa đáp ứng yêu cầu.

Tại một số địa phương, các dịch vụ KHHGĐ mới chỉ tập trung vào những người đã kết hôn. Phó Giám đốc Trung tâm Chăm sóc SKSS tỉnh, bác sĩ Nguyễn Thị Thu Hoa cho biết: “Hiện nay, kiến thức về tự chăm sóc SKSS của trẻ VTN-TN còn nhiều hạn chế. Tâm lý của các em khi đi khám rất ngại ngùng, e dè... Đây là một trong những thách thức lớn đối với công tác chăm sóc SKSS cho trẻ VTN-TN”.

Theo đại diện Sở Y tế Quảng Ngãi, trong Tháng hành động quốc gia về dân số năm nay và Ngày Dân số Việt Nam, UBND tỉnh có văn bản yêu cầu các sở, ban, ngành, địa phương chú trọng tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể và toàn xã hội nhận thức, quan tâm tới nhóm dân số đặc thù trẻ VTN-TN. Chú trọng hơn nữa đến nhóm này là nhằm giảm tình trạng mang thai ngoài ý muốn và phá thai, góp phần nâng cao chất lượng SKSS nói chung và của trẻ VTN-TN nói riêng.

Để hạn chế tình trạng trẻ VTN quan hệ tình dục sớm dẫn đến có thai, trước hết các bậc cha mẹ phải là tư vấn viên đầu tiên về giáo dục giới tính cho các con. Bên cạnh đó, đoàn thanh niên, hội phụ nữ, ngành y tế... cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa trong tuyên truyền, giáo dục lối sống, quan niệm và cách ứng xử trong hôn nhân, tình bạn, tình yêu cho đoàn viên, hội viên, giúp các em nhận thức đầy đủ hơn về giáo dục giới tính để tự bảo vệ mình.

Phó Chi cục trưởng Chi cục DS- KHHGĐ Đặng Văn Ngữ cho biết: "Ngành dân số đã đẩy mạnh tuyên truyền về SKSS cho các đối tượng học sinh, sinh viên, trẻ VTN, thông qua việc duy trì, nhân rộng thực hiện đề án tư vấn và chăm sóc sức khoẻ tiền hôn nhân; duy trì sinh hoạt các câu lạc bộ SKSS trẻ VTN tại các xã, đồng thời đẩy mạnh truyền thông lồng ghép dịch vụ chăm sóc SKSS đến vùng sâu, vùng khó khăn trên địa bàn tỉnh".

K.NGÂN - T.TUYẾT