(Báo Quảng Ngãi)- Thời gian qua, một số đơn vị, địa phương được giao làm chủ dự án đầu tư công đã quản lý thiếu chặt chẽ, cho nhà thầu tạm ứng tùy tiện, hoặc tạm ứng quá thời hạn nhưng vẫn chưa thu hồi được.
[links()]
Nợ tạm ứng quá hạn gần 200 tỷ đồng
Tính đến đầu năm 2022, số nợ tạm ứng quá hạn trên địa bàn tỉnh khoảng 184 tỷ đồng, trong đó 131 tỷ đồng là nợ quá hạn do vướng mắc giải phóng mặt bằng (GPMB) có khả năng thu hồi, còn lại hơn 52 tỷ đồng là nợ tạm ứng quá hạn khó thu hồi. Chủ tịch UBND tỉnh Đặng Văn Minh vừa có văn bản yêu cầu, đối với khoản tạm ứng quá hạn do vướng GPMB, chủ đầu tư phối hợp với đơn vị làm công tác GPMB thu hồi tiền bồi thường tạm ứng, nhưng chưa chi trả cho người dân nộp về kho bạc. Liên quan đến nội dung này có nhiều đơn vị hiện còn nợ như huyện Mộ Đức, số nợ tạm ứng GPMB đã nhiều năm chưa chi trả cho người dân. Theo Trưởng phòng Tài chính Kế hoạch huyện Mộ Đức Trần Văn Tô, trong tháng 3/2022, số tiền chưa chi trả sẽ được huyện nộp về kho bạc.
Còn huyện Bình Sơn, do vướng GPMB dự án đường vành đai tây bắc thị trấn Châu Ổ, số tiền tạm ứng để chi trả cho các hộ dân hơn 4 tỷ đồng, nay đã quá hạn cũng được huyện cam kết hoàn tạm ứng trong tháng 4/2022. Tuy nhiên, nhiều khoản tạm ứng cho nhà thầu triển khai xây lắp nay đã quá hạn, việc thu hồi khá khó khăn, vì các nhà thầu đều đưa ra lý do để cố tình không hoàn tạm ứng.
 |
| Chủ đầu tư dự án đường Quốc lộ 1 - Mỹ Á - KCN Phổ Phong cho nhà thầu tạm ứng xây lắp hơn 2 tỷ đồng, nhưng vướng mặt bằng không thi công được, song đến nay nhà thầu vẫn chưa hoàn tạm ứng. Ảnh: Thanh Nhị |
Đơn cử như TX.Đức Phổ, trước năm 2019, đã cho nhà thầu tạm ứng xây lắp dự án đường Quốc lộ 1 - Mỹ Á - KCN Phổ Phong hơn 2 tỷ đồng, nhưng sau đó vướng GPMB, nên không có mặt bằng bàn giao cho nhà thầu thi công. Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và phát triển quỹ đất TX.Đức Phổ đã có văn bản yêu cầu nhà thầu hoàn tạm ứng, nhưng nhà thầu "phúc đáp" là số tiền tạm ứng đã mua vật tư, vật liệu chuẩn bị thi công, nên không còn để hoàn tạm ứng. Vấn đề GPMB để triển khai thi công, TX.Đức Phổ cho biết, đã tập trung tháo gỡ nhiều năm nay, nhưng người dân chưa đồng tình, hiện đang chờ UBND tỉnh cho cơ chế tháo gỡ, khả năng đến cuối năm 2022 mới hoàn thành.
Khởi kiện ra tòa
Đối với khoản tạm ứng được UBND tỉnh xếp vào diện "khó đòi" do nhà thầu phá sản, mất khả năng thanh toán, với số tiền hơn 52 tỷ đồng, hiện có một số chủ đầu tư đã kiện ra tòa và đã có bản án có hiệu lực của tòa án, nhưng vẫn chưa thu hồi được. Hầu hết các khoản tạm ứng này đều đã kéo dài từ 10 năm và hiện có nhà thầu đã thi hành bản án hình sự, có nhà thầu đã chết.
Đơn cử như TX.Đức Phổ, có hai công trình là hồ chứa nước Lỗ Lá và đường Quốc lộ 1- Phổ Vinh cho nhà thầu tạm ứng vốn xây lắp từ những năm 2010 - 2011, với số tiền mỗi công trình hơn 2 tỷ đồng, sau đó không thi công, nhưng không hoàn tạm ứng. UBND TX.Đức Phổ đã kiện ra toà và vào tháng 3/2021, tòa án đã ra quyết định yêu cầu nhà thầu phải hoàn trả số tiền đã tạm ứng, nhưng hiện vẫn chưa thu hồi được (hiện có 1 nhà thầu là Công ty Xây dựng 20/7, người đại diện pháp luật đã chết). Tương tự, vào năm 2010, huyện Ba Tơ đã cho tạm ứng xây lắp hơn 3,5 tỷ đồng để nhà thầu thi công dự án đường Ba Bích - Ba Lế, nhưng sau đó nhà thầu đã chiếm dụng vốn. UBND huyện Ba Tơ đã kiện ra tòa, hiện đã có quyết định của tòa án, song số vốn cho tạm ứng này vẫn chưa thu hồi được.
Bên cạnh việc cho tạm ứng để xảy ra tình trạng nhà thầu chiếm dụng vốn, không thu hồi được, thì hiện một số địa phương, đơn vị được tỉnh giao làm chủ đầu tư chưa thực hiện nghiêm túc quy định trong triển khai thi công, để nhà thầu tùy tiện thi công vượt khối lượng so với số vốn được bố trí, dẫn đến nợ đầu tư xây dựng cơ bản kéo dài. Đơn cử như huyện Tư Nghĩa, những năm trước 2020, nhiều công trình khi được phê duyệt trúng thầu, nhà thầu đã thi công ồ ạt, trong khi vốn chưa được bố trí, dẫn đến huyện nợ nhà thầu hàng trăm tỷ đồng. Còn huyện Nghĩa Hành, số tiền nợ nhà thầu hiện cũng lên đến gần 100 tỷ đồng, song chưa tìm được nguồn để cân đối trả nợ...
Để khắc phục tình trạng này, mới đây Chủ tịch UBND tỉnh Đặng Văn Minh đã có văn bản chỉ đạo các chủ đầu tư dự án chỉ được cho phép nhà thầu thi công khi công trình đã được bố trí vốn, không được để xảy ra nợ đọng như lâu nay.
THANH NHỊ
