(Báo Quảng Ngãi)- Ngày xưa, con trai sông được người dân đi mò dưới sông, rồi mang ra chợ bán. Bổ dưỡng, có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau, lại có giá khá “mềm”, nên con trai sông từng một thời có mặt ở hầu hết các mâm cơm gia đình của người dân quê tôi.
| TIN LIÊN QUAN |
|---|
Có mặt ở hầu hết các con sông, kích thước lớn gấp chục lần so với con hến và khi trưởng thành, có thể to bằng cả lòng bàn tay người lớn, nên trai sông không khó tìm. Còn nhớ ngày ấy, những đứa trẻ đi chăn trâu ở quê tôi, lần nào dẫn trâu đi tắm sông cũng mang về cả giỏ trai đầy ăm ắp. Người lớn sau những buổi làm đồng, cũng tranh thủ lội tìm được cả rổ trai.
 |
| Món trai sông xào hành là món ăn dân dã, rẻ tiền, nhưng lại rất thơm ngon. |
Trai sông nhiều, lại dễ bắt, nên các phiên chợ quê tôi ngày ấy lúc nào cũng đầy trai sông. Từng mớ trai sông được người bán chất đống ngay đường vào chợ, ai muốn mua chỉ bỏ ra vài nghìn đồng là đã có mấy ký trai mang về.
Mớ trai sông mua về, được ngâm trong nước vo gạo cho nhả sạch bùn đất, rồi đem luộc. Phần nước luộc được mẹ giữ lại nấu canh, còn trai được mẹ vớt ra khều lấy phần thịt, nặn bỏ phần ruột trai rồi rửa sạch, để ráo rồi xào chung với hành, lá lốt hoặc sả, ớt. Với những con trai sông to bằng ngón chân cái, thì mẹ để nguyên; còn những con to bằng bàn tay người lớn, mẹ dùng dao xắt nhỏ cho vừa ăn.
Sau khi phi củ hành trong chảo dầu thật thơm, mẹ đổ thịt trai vào, nêm nếm gia vị vừa ăn rồi đảo đều. Chờ cho thịt trai vừa chín tới, mẹ mới bỏ lá hành, hoặc lá lốt, sả ớt vào, tùy từng món ăn. Nhưng trong các loại rau gia vị xào kèm, tôi vẫn thích nhất món trai sông xào hành. Vị ngọt, thơm nồng của hành tây, hành lá làm mất đi vị tanh của trai sông; cộng hưởng thêm vài miếng ớt chín xắt mỏng, càng khiến món trai sông xào hành trở nên thơm, cay, hấp dẫn.
Sau khi lưỡi đã bắt đầu cảm nhận được vị cay của món trai sông xào, món canh rau muống nấu từ nước trai sông trở nên thu hút hơn bao giờ hết. Bát canh trai sông ngọt, thơm, bữa cơm trở nên thật dễ chịu ngay cả trong những ngày nóng bức nhất của mùa hè. Ngoài canh trai sông rau muống, nước trai sông ngọt dịu còn có thể nấu với hành lá xắt nhỏ cùng rau răm. Vị the the, cay nhẹ của rau răm đượm vị với trai sông, tạo ra món canh hao cơm không kém.
Cũng bởi vì vừa rẻ, lại vừa chế biến được đủ món, nên con trai sông đã gắn bó với cả thời thơ ấu của tôi, nhất là vào mùa hè, lúc nước sông cạn, trai dễ kiếm, nên giá rẻ như cho. Nhưng những mùa hè về sau, khi đời sống dần nâng cao, mọi người thôi không còn đổ xô đi bắt trai sông mưu sinh như trước, các bà nội trợ cũng không còn “ưu tiên” mua trai sông cho bữa cơm gia đình, con trai sông bắt đầu vắng bóng dần ở các phiên chợ quê. Vậy nên, một bữa, về miền sông nước dọc sông Trà, tình cờ bắt gặp người dân gánh giỏ trai sông đi bán, lòng tôi chợt xốn xang nhớ về một thời đã xa...
Bài, ảnh: ĐÔNG YÊN
