(Báo Quảng Ngãi)- Theo đánh giá của Sở NN&PTNT, năm 2014 kết quả xây dựng nông thôn mới (NTM) ở tỉnh ta đạt thấp, số lượng tiêu chí đạt tăng thêm không nhiều. Đây là vấn đề rất đáng lo ngại cho công tác xây dựng NTM trong thời gian tới.
Báo động tình hình giảm tiêu chí
Qua rà soát của các huyện thì đến đầu năm 2014 toàn tỉnh có 22 xã đạt từ 12 tiêu chí trở lên. Trong đó, xã Bình Dương (Bình Sơn) là “cánh chim đầu đàn” hy vọng sẽ đạt xã NTM đầu tiên của tỉnh vào cuối năm nay, 21 xã còn lại sẽ phấn đấu về đích nông thôn mới trong hai năm tới (2015 -2016).
 |
| Làm đường bê tông nông thôn ở huyện Bình Sơn. Ảnh: P.V |
Để nắm chắc kết quả thực hiện ở các địa phương, ngày 19.9.2014, UBND tỉnh đã thành lập Đoàn thẩm tra đánh giá kết quả thực hiện Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM ở các xã đạt từ 12 tiêu chí trở lên. Qua thẩm tra, đánh giá cho thấy: Có 6/22 xã có số lượng tiêu chí đạt được không tăng, không giảm so với kết quả tự rà soát, đánh giá của các xã và thẩm định của các huyện. Đó là: Tịnh Trà, Tịnh Giang (Sơn Tịnh), Nghĩa Lâm (Tư Nghĩa), Đức Tân, Đức Nhuận, Đức Thạnh (Mộ Đức). Ở những xã còn lại, phần lớn các tiêu chí đều giảm. Trong đó có 5 xã giảm 1 tiêu chí, 8 xã giảm 2 tiêu chí, 2 xã giảm 3 tiêu chí…
Qua phân tích việc thực hiện từng tiêu chí cho thấy, 7 tiêu chí gần như 100% số xã đều đạt được. Đó là Quy hoạch và thực hiện quy hoạch, điện nông thôn, nhà ở dân cư, tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên, hình thức tổ chức sản xuất và tiêu chí văn hóa. Trong khi đó, các tiêu chí về trường học, chợ nông thôn, số hộ nghèo, giáo dục, môi trường, hệ thống chính trị, an ninh trật tự có 50% số xã đạt được. Còn 5 tiêu chí cần đầu tư kinh phí lớn thì số xã đạt được rất thấp. Chỉ tiêu giao thông chỉ có 1/22 xã đạt, thủy lợi 5/22 xã, cơ sở vật chất văn hóa 5/22 xã, chỉ tiêu thu nhập 10/22 xã và y tế 8/22 xã.
Với kết quả này thì chỉ có xã Bình Dương có khả năng được tỉnh công nhận là xã đầu tiên về đích NTM vào cuối năm nay, dù hiện đang gặp trở ngại trong việc đánh giá, xếp loại 2 tiêu chí về y tế và trường học. Còn lại 5 - 6 xã có khả năng đạt 19 tiêu chí vào cuối năm 2015 và 9-10 xã có khả năng đạt 19 tiêu chí vào năm 2016. So với Nghị quyết 03-NQ/TU ngày 13.10.2011 về phát triển nông nghiệp, xây dựng NTM tỉnh Quảng Ngãi giai đoạn 2011-2015, định hướng đến năm 2020, kết quả đạt được là rất thấp.
Chưa quyết liệt
Kết quả giám sát còn cho thấy, trong thời gian qua, các tiêu chí ít đầu tư vốn thuộc nhóm kinh tế xã hội, văn hóa, môi trường và an ninh trật tự thì đa số các xã đều đã đạt được. Còn các tiêu chí cần vốn đầu tư lớn thì rất khó đạt.
 |
| Hệ thống giao thông nông thôn ở xã Phổ An (Đức Phổ). |
Điều đáng nói nữa là, phần lớn UBND các xã chưa tổ chức rà soát, đánh giá lại quy hoạch, đồ án xây dựng NTM của xã cho phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương và khả năng huy động nguồn lực theo chỉ đạo của UBND tỉnh. Chưa bám sát và nắm vững những quy định, hướng dẫn của các cơ quan chuyên môn có thẩm quyền và đánh giá chưa đầy đủ, chính xác các nội dung của từng tiêu chí. Một số xã chưa điều tra, lấy ý kiến của các tầng lớp dân cư và các cấp ngành ở xã mà còn mang tính chủ quan của lãnh đạo xã nên kết quả tự rà soát đánh giá của xã phần lớn là thiếu cơ sở, thiếu số liệu chứng minh, chưa đúng thực chất.
Về phía UBND các huyện, thành phố, việc chỉ đạo, điều hành, kiểm tra, đôn đốc các xã chưa quyết liệt, sâu sát và cụ thể. Công tác thẩm tra, đánh giá kết quả thực hiện Bộ tiêu chí của các xã còn xuê xoa, dễ dãi, chưa bám vào những quy định, hướng dẫn của các cơ quan có thẩm quyền. Nhiều sở, ngành chưa ban hành hướng dẫn thực hiện các tiêu chí thuộc lĩnh vực sở ngành theo dõi. Việc phân công nhiệm vụ theo dõi, hướng dẫn kiểm tra các xã thực hiện Bộ tiêu chí quốc gia về NTM cũng chưa được các sở, ngành quan tâm đúng mức. Do đó, nhìn tổng quan bức tranh NTM của tỉnh vẫn đang còn tiến triển rất chậm chạp. Đây là tín hiệu báo động tiến trình xây dựng NTM ở tỉnh ta trong thời gian tới chắc sẽ còn gặp rất nhiều khó khăn, trở ngại.
Phải chăng “đầu voi, đuôi chuột”?
Trong những năm đầu thực hiện chương trình, được sự quan tâm hỗ trợ của tỉnh và các cấp, ngành hữu quan nên kết quả huy động nguồn lực cho xây dựng NTM đạt được tương đối khá, nhưng càng về sau thì có xu hướng giảm dần. Như năm 2014 toàn tỉnh đã huy động hơn 285 tỷ đồng cho xây dựng NTM mà vẫn chưa đẩy nhanh được tiến độ theo yêu cầu đề ra. Còn trong năm 2015, ông Đào Minh Hường - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết: Theo dự kiến Trung ương sẽ hỗ trợ cho Quảng Ngãi 101 tỷ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ để xây dựng NTM. Nhưng với yêu cầu phải phân chia đều cho 94 xã trong toàn tỉnh nên mỗi xã chỉ được hơn một tỷ đồng. Ngân sách tỉnh dự kiến cũng chỉ hỗ trợ 20 tỷ đồng cho xây dựng NTM. Trong khi đó, với 5 xã phấn đấu đạt 19 tiêu chí vào cuối năm 2015 thì mỗi xã cần phải có từ 5-7 tỷ đồng mới thực hiện được mục tiêu đề ra. Đây quả là bài toán rất nan giải đối với các xã phấn đấu đạt chuẩn NTM ở tỉnh ta hiện nay.
Bài, ảnh: Nguyễn Khâm
