(Báo Quảng Ngãi)- Hiện nay, một số xã đã tiên phong xây dựng khu lò đốt để xử lý rác tập trung. Tuy nhiên, do trong quá trình xây dựng không tham khảo ý kiến của người sáng kiến ra công trình lò xử lý rác thải khép kín, nên nhiều công trình đầu tư gần cả tỷ đồng chưa phát huy hết hiệu quả, đồng thời dễ dẫn đến nguy cơ tranh chấp bản quyền.
Nói về “lò xử lý rác thải khép kín” đầu tiên ở tỉnh ta thì phải nhắc đến ông Trương Minh ở thôn Châu Me, xã Đức Phong (Mộ Đức). Ông là người sáng kiến ra lò đốt có thể sấy rác ướt, đốt rác bằng hai ngăn, thu dẫn nước thải vào hầm nhằm hỗ trợ quá trình chế biến rác thành phân hữu cơ và cách nén các loại khí, giảm thiểu lượng khói bay ra môi trường từ 60-70%. Hơn 3 năm qua, vấn đề tập kết, xử lý rác thải ở xã Đức Phong đã được giải quyết triệt để, không có tình trang ứ đọng, gây hôi thối, ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe người dân.
 |
| Mùa mưa đến, khu xử lý rác của xã Đức Thạnh (Mộ Đức) bốc mùi nặng vì rác ướt. |
Năm 2014, công trình của ông Minh được trao giải 3 toàn quốc trong cuộc thi Sáng tạo kỹ thuật nhà nông lần thứ V… Ông Minh còn là đại diện duy nhất của Quảng Ngãi đoạt Giải thưởng Bayer về môi trường và được Bộ Tài nguyên - Môi trường tặng bằng khen.
Hiện nay, sáng kiến của ông Minh đã được nhiều địa phương học hỏi, nhân rộng. Song, do "học hỏi không đến nơi đến chốn” và không hề tham vấn, cũng như nhờ sự hỗ trợ của ông Trương Minh trong quá trình triển khai, thi công lò đốt nên một số lò xử lý rác thải được đầu tư gần cả tỷ đồng nhưng không phát huy được hiệu quả. "Một số địa phương xây dựng như công trình của tôi nhưng không nói với tôi nửa lời", ông Minh bức xúc.
Điển hình là khu xử lý rác thải của xã Đức Thạnh và xã Đức Nhuận (Mộ Đức). Tại Đức Nhuận - xã điểm xây dựng nông thôn mới của huyện Mộ Đức cũng được xây dựng khu xử lý rác thải vào tháng 2.2015 theo mô hình của ông Minh và hoàn thành vào tháng 5.2015 với tổng kinh phí xây dựng 800 triệu đồng, nhưng vẫn chưa thể đưa vào sử dụng. Ông Nguyễn Vũ Trung – Phó Chủ tịch UBND xã Đức Nhuận cho biết: “Xã đang gặp vướng mắc về vấn đề xây dựng đội thu gom rác và việc vận hành khu xử lý rác thải. Chúng tôi đã tính đến giải pháp sẽ mời ông Trương Minh về giúp, tìm ra giải pháp thích hợp nhất để đưa khu xử lý rác thải hoạt động hiệu quả”.
Việc xây dựng khu xử lý rác thải để giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường là việc làm rất cần thiết, nhưng để vận hành có hiệu quả đòi hỏi phải có sự thống nhất, bàn bạc kỹ trong cấp ủy, chính quyền, nhân dân và có sự hỗ trợ của người có sáng kiến, nhằm tránh việc tranh chấp về sở hữu bản quyền.
| Bà Võ Thị Thúy Nga - Phó Trưởng Phòng Quản lý công nghệ và Sở hữu trí tuệ (Sở KHCN) cho biết: Sáng kiến lò xử lý rác thải của ông Trương Minh dù chưa đăng ký bản quyền nhưng qua những giải thưởng đạt được thì ông đã được công nhận là quyền tác giả của sáng kiến ấy. Vì vậy, các địa phương trong tỉnh muốn nhân rộng mô hình này thì phải được sự đồng ý của ông thì mới đúng quy định về mặt pháp lý. Hơn nữa, những công trình xây dựng mô phỏng theo lò xử lý rác thải của ông Minh mà không nắm được kỹ thuật, quy trình bên trong thì tính khả thi, hiệu quả sẽ không đảm bảo. |
Bài, ảnh: H.THU –T.HIỀN
