Giáo dục kỹ năng sống cho học sinh: Cần thiết nhưng phải đúng cách

Trẻ thiếu kỹ năng sống

Ngày nay, các hành vi tiêu cực, bạo lực, sống ích kỷ và những lệch lạc về nhân cách… của không ít học sinh cũng chính vì thiếu kỹ năng sống. Ngay cả trong đời sống sinh hoạt thường ngày, lối sống hưởng thụ với sự che chở, bao bọc thái quá của bố mẹ khiến trẻ thiếu tính tự lập, không thể tự lo cho bản thân mình dù là những việc đơn giản nhất như vệ sinh cá nhân.

Nói đến kỹ năng sống của trẻ em hiện nay quả thật rất đáng lo ngại. Nhiều trẻ em thiếu kỹ năng sống thế nhưng chưa được quan tâm giáo dục đúng cách. Do đó có không ít trẻ em bị kẻ xấu lợi dụng, xúi giục làm điều sai trái. Thực tế đã xảy ra nhiều câu chuyện đau lòng, thay vì trách móc trẻ thì cảm thấy thương nhiều hơn bởi các em còn quá non nớt, chưa hiểu chuyện, lại không được bố mẹ, thầy cô giáo dục kỹ năng để đối phó với các tình huống. Ở TP. Quảng Ngãi mới đây xảy ra trường hợp cháu bé học cấp II bị lợi dụng tình dục nhiều lần dẫn đến mang thai. Chị N.T.A.L, làm việc ở một cơ quan tòa án, tâm sự: “Qua xét xử nhiều vụ án, mình cảm thấy sợ không dám để con gái ở nhà một mình, thậm chí ở nhà cùng với những người bà con khác giới. Trẻ cần thiết phải được giáo dục giới tính”.

 

Cũng chính vì thiếu kỹ năng sống, nên mỗi năm thường cứ đến dịp nghỉ hè hay lễ, tết... dư luận xã hội lại bàng hoàng trước những vụ việc trẻ em bị chết đuối. Những cái chết thương tâm sẽ không xảy ra nếu các em được trang bị kỹ năng bơi lội, phòng chống đuối nước. Có rất nhiều kỹ năng sống trẻ cần phải được trang bị. Theo đánh giá của Sở GD&ĐT, trước tác động tiêu cực của xã hội cũng như việc thiếu quan tâm, giáo dục chưa đúng cách của phụ huynh nên một số học sinh đã vi phạm đạo đức. Sở GD&ĐT cảnh báo tình trạng học sinh nghỉ học không phép, giả chữ ký bố mẹ xin nghỉ  học để đi chơi, một bộ phận học sinh nghiện games, lơ là việc học…

 

Hiệu quả giáo dục chưa cao   

Cùng với gia đình, nhà trường đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh, là một trong những nội dung cơ bản của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Bộ GD&ĐT đã chuyển hướng từ trang bị kiến thức là chủ yếu sang trang bị những năng lực cần thiết cho học sinh với quan điểm: “Học để biết, học để làm, học để tự khẳng định mình và học để cùng chung sống”.

Thời gian qua, các trường học giáo dục kỹ năng sống cho học sinh thông qua tích hợp trong một số môn học cơ bản và hoạt động ngoài giờ lên lớp. Tuy nhiên, việc dạy kỹ năng sống cho học sinh chưa thật sự hiệu quả. Ở một số trường dạy kỹ năng sống cho học sinh còn mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao, thiếu hoạt động trải nghiệm thực tế, thiếu các hoạt động giáo dục kỹ năng sống chuyên biệt. Ông Nguyễn Thanh Tại, chuyên viên Phòng GD&ĐT huyện Sơn Tịnh trăn trở: “Đúng là việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh còn hạn chế, nhất là kỹ năng giao tiếp, ứng xử với những người xung quanh, kỹ năng ra quyết định, xử lý tình huống… Học sinh hiện nay nhiều em có thái độ vô lễ với cha mẹ, thầy cô”.

Để giúp học sinh nâng cao nhận thức và có hành vi ứng xử đúng mực, Trường THPT số 1 Tư Nghĩa đã soạn hẳn tài liệu giảng dạy kỹ năng sống cho học sinh. Ông Trương Quang Dũng-Hiệu trưởng nhà trường cho biết, ngay từ đầu năm học, đích thân hiệu trưởng trực tiếp giảng dạy những kỹ năng sống cơ bản cho học sinh, từ việc chào hỏi, cử chỉ, cái bắt tay, tư cách, tác phong, nói cảm ơn, xin lỗi, đến việc tham gia giao thông… “Ở lứa tuổi học sinh, rất dễ bị lệch lạc nếu không giáo dục kỹ năng sống đúng cách. Cùng với việc nâng cao chất lượng giáo dục, chúng tôi luôn chú trọng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh”, ông Dũng cho biết thêm.

Ở mỗi lứa tuổi, điều kiện sống và ở những vùng, miền khác nhau, các em cần được rèn luyện các kỹ năng sống phù hợp. Giáo viên cần nắm rõ quy trình cũng như cách thức để dạy kỹ năng sống cho học sinh. Với phương pháp dạy đúng cách, tạo không khí thoải mái, không gò ép, áp đặt, bản thân mỗi học sinh sẽ tự mình nhận thức được vấn đề và có hành vi ứng xử đúng đắn.