(QNĐT)- Đến nhiều vùng biển ở Quảng Ngãi, chúng tôi nhận thấy, con em của ngư dân không đến trường được không chỉ vì nghèo mà còn có 101 nguyên nhân khác, đã kéo bước chân các em ra khỏi mái trường khi còn đang tuổi ăn tuổi lọc.
Ở thôn Phước Thiện, xã Bình Hải, huyện Bình Sơn, đến bây giờ vẫn còn những ngôi nhà hoang tàn do cơn bão số 9 cách đây hai năm để lại. Chỉ một ngôi nhà không còn cửa và mái che, tường sụp xuống bờ biển, một ngư dân ở đây cho biết, ngôi nhà đó là của chị Nguyễn Thị Liễu bị bão số 9/2009 đánh sập, toàn bộ tài sản trôi tuột theo con sóng biển. Chị Liễu thành người trắng tay. Chị được Nhà nước hỗ trợ 10 triệu đồng, nhưng không đủ để sửa lại nhà để ở. Bởi tường thì sập, mà móng ngôi nhà thì bị sóng biển “rút ruột”.
 |
| Học sinh đi bắt ốc ở bãi rạng - Lý Sơn. Ảnh: Bá Sơn |
Gia đình chị Liễu được xã Bình Hải đưa về vùng tái định cư, nhưng suốt hai năm qua chưa xây dựng được nhà, 6 mẹ con chị đành về xin tá túc nương nhờ nhà bà ngoại. Còn chồng chị Liễu, không chịu nổi khó khăn đã bỏ mẹ con chị theo người phụ nữ khác. Chị Liễu phải đầu tắt mặt tối, làm thuê đủ nghề để nuôi con. Bây giờ, 2/5 đứa con của chị Liễu đành bỏ học khi đang học dở lớp 6, lớp 7.
Ở làng biển nghèo này hoàn cảnh của cụ Huỳnh Thị Bé (82 tuổi) ở xóm 1 cũng éo le không kém. Bà Bé có đến 8 người con. Một người chết do tai biến (cách đây 15 năm) để lại cho bà đứa cháu ngoại vừa tròn 2 tháng tuổi, một người bị tâm thần, 6 người còn lại cuộc sống cũng không mấy khá giả nên không thể lo cho bà cái ăn cái mặc hằng ngày.
Cả nhà dắt díu nhau ra bãi biển này dựng tạm cái lều tranh. Thế rồi ngày qua tháng lại dành dụm được ít tiền, bà cùng cô con gái út làm được ngôi nhà cấp 4. Vậy mà chỉ được vài tháng, vào cuối tháng 9/2009, triều cường bổ vào liên tục từng đợt sóng cao hơn mái nhà, 6 người trong nhà chỉ kịp chạy thoát thân.
Ngồi trò chuyện với cụ Bé, chúng tôi thấy một bé gái chừng 15 tuổi, buồn thiu đang băm chuối cho lợn. Hỏi ra mới hay, em là Nguyễn Thị Hiền, học xong lớp 9, nhưng không thi lên lớp 10, dù em là học sinh khá - giỏi của trường, vì "nhà dzầy, lấy gì nuôi nó học".
Điều mà chúng tôi không khỏi ái ngại là, ở các làng ven biển ở Quảng Ngãi, do nghèo quá bỏ học cũng nhiều, nhưng do thấy đi biển nhiều tiền nên bỏ học cũng không phải là ít.
Nhớ chuyến về thôn Mỹ Tân, xã Bình Chánh, (Bình Sơn), tiếp xúc với ngư dân, chúng tôi nghe một người dân ở đây nói: Cứ mỗi mùa câu mực khơi ở quần đảo Trường Sa trúng và có giá là hàng loạt trẻ em bỏ học. Thậm chí có nhiều em mới học cấp hai cũng mang thúng theo thuyền đi câu mực.
Tuy nhiên việc trẻ em ham tiền hơn ham học còn có nhiều ở các xã ven biển khác nữa... Nhớ hôm trò chuyện với vợ chồng anh Mai Phụng Lưu ở Lý Sơn, chúng tôi mới vỡ lẽ: Con trai út của anh chị là Mai Văn Hảo, năm nay 17 tuổi... không biết chữ.
Hỏi sao không cho đi học, vợ anh Lưu, chị Phạm Thị Lan cười ngất: "Hồi ba nó làm ăn được, nó cứ xuống ghe miết chứ đâu có lên trường. Cứ vậy, lớn lên là đi biển luôn. Nhiều khi tiền hàng mấy chục triệu đồng trong túi, nhưng một chữ cắn đôi nó cũng không biết".
 |
| Những đứa trẻ theo cha đi vớt rong biển ở Gành Cả, thôn Châu Thuận Biển, xã Bình Châu |
Trao đổi với chúng tôi, anh Nguyễn Văn Thiện – Chủ tịch UBND xã Bình Hải, huyện Bình Sơn cho biết: Lâu nay, địa phương áp dụng chính sách trong giáo dục là, nếu con mồ côi cả cha lẫn mẹ thì miễn hoàn toàn học phí; còn con em hộ nghèo và gia đình chính sách thì tùy theo điều kiện, hoàn cảnh, trường có thể xét giảm từ 1/3 đến 2/3 học phí cho các em.
Một cán bộ ngành giáo dục huyện Bình Sơn thì cho hay, những năm gần đây, thông qua các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh, ngành đã tổ chức nhiều đợt trao học bổng khuyến khích con em vùng biển đến trường. Có điều, con em nhà nghèo nhiều quá nên sự giúp đỡ các em cũng có hạn.
Điều đáng quý ở huyện Bình Sơn là, trong các đợt vận động đóng góp giúp ngư dân gặp thiên tai và huyện cũng đã chú trọng rất nhiều các trường hợp trẻ em nghèo đang theo học.
Ông Nguyễn Duy Quang - Chủ tịch Hội chữ thập đỏ huyện Bình Sơn cho biết: Vừa qua, khi được phân bổ 70 nhà chống bão với kinh phí 2,1 tỷ đồng do Hội chữ thập đỏ Quốc tế hỗ trợ, huyện đã chọn và xây cho nhiều gia đình có con em nghèo vùng biển đến trường.
Trong đó, đáng chú ý nhất là trường hợp hai anh em Nguyễn Duy Tùng, 15 tuổi và Nguyễn Văn Hưng 12 tuổi ở thôn Sơn Trà, xã Bình Đông, huyện Bình Sơn. Khi cha đi biển chết, mẹ đã bỏ hai đứa con đi biệt xứ. Hai anh em đành ở với bác ruột. Vừa qua, ngôi nhà cũ được chính quyền xây mới, có chỗ cho hai anh em vào ra, học hành. Ngoài ra, trong quá trình đến trường, hai em Tùng và Hưng được nhà trường miễn học phí.
Có thể nói, dù các ngành, các cấp ở Quảng Ngãi đã tìm mọi cách giúp cho trẻ em nghèo vùng biển đến trường. Thế nhưng tình trạng nghỉ học và sớm vào đời của trẻ em vùng biển xuất phát từ hoàn cảnh khăn khó thì không thể nào lường trước được. Để các em trở lại mái trường, Quảng Ngãi rất cần sự giúp sức...
PHẠM ANH
