Xuất nhập khẩu giảm mạnh, vì sao?

(Báo Quảng Ngãi)- Năm 2015 sắp khép lại, đánh dấu sự phát triển vượt bậc của kinh tế Quảng Ngãi với tổng sản phẩm đạt trên 12.763 tỷ đồng, tăng 10% so với năm 2014. Tuy nhiên, năm nay kim ngạch xuất nhập khẩu giảm mạnh so với cùng kỳ và không đạt kế hoạch đề ra.

Sản phẩm chủ lực giảm mạnh

Trong các sản phẩm xuất khẩu chủ yếu của tỉnh trong năm 2015, chỉ có đồ gỗ, tinh bột mì và thực phẩm chế biến là tăng mạnh. Trong đó, đồ gỗ đạt trên 5 triệu USD (đạt 170% kế hoạch năm, tăng 40,6%); tinh bột mì 81,9 triệu USD (163,8% kế hoạch, tăng 58%); thực phẩm chế biến 4,9 triệu USD (122,5% kế hoạch, tăng 52%). Ngoài ra, còn có một số sản phẩm tăng nhẹ như nguyên liệu giấy (dăm gỗ) đạt 108 triệu USD, tăng 16,4%; quần áo may mặc 27 triệu USD, tăng 19,7%. Tuy nhiên, hai sản phẩm xuất khẩu chủ lực là cơ khí và dầu FO đã giảm mạnh, trong đó sản phẩm cơ khí chỉ đạt 91/250 triệu USD (36,4%) và dầu FO 43,8/90 triệu USD (48,7%), ngoài ra các sản phẩm thủy sản và hàng hóa khác cũng giảm.

Thủy sản là mt trong những sản phẩm xuất khẩu giảm trong năm 2015.

Còn đối với sản phẩm nhập khẩu chủ yếu, chỉ có nguyên phụ liệu may mặc và nguyên liệu, hương liệu, vật liệu sản xuất bia, sữa, bánh kẹo tăng so với kế hoạch. Riêng máy móc, phụ tùng thay thế tuy giảm so với cùng kỳ 12%, nhưng tăng mạnh so với kế hoạch đề ra, đạt 84,6/30 triệu USD (282%); còn lại các sản phẩm như sắt thép, dầu thô, bông các loại, hàng hóa khác đều giảm so với cùng kỳ.

Nguyên nhân vì sao?

Theo đánh giá của Sở Công thương, nguyên nhân kim ngạch xuất khẩu giảm là do sản phẩm cơ khí năm 2015 của Công ty TNHH Doosan Vina giảm sản lượng xuất khẩu, tập trung thực hiện 4 dự án cơ khí trọng điểm quốc gia (Nhà máy Lọc dầu Nghi sơn – Thanh Hóa, Dự án Vĩnh Tân – Bình Thuận, Dự án Sông Hậu 1- Hậu Giang, Dự án Cảng Đà Nẵng) và các sản phẩm chuyển giao trong nước. Trong khi sản phẩm xuất khẩu ra nước ngoài có giá trị kim ngạch xuất khẩu thấp.

Bên cạnh đó, sản lượng xuất khẩu dầu FO năm 2015 thấp hơn so với sản lượng năm 2014, vì trong năm nay sản lượng dầu FO sản xuất không nhiều và do năm 2015 giá dầu trên thế giới giảm ảnh hưởng tới giá xuất khẩu rất lớn nên giá trị xuất khẩu cũng nhỏ hơn so với năm 2014. Riêng đối với thủy sản xuất khẩu, phần lớn các doanh nghiệp chế biến thủy sản ở tỉnh chỉ thực hiện khâu sơ chế, ướp đông có giá trị gia tăng thấp và chủ yếu ủy thác xuất khẩu. Chỉ có hai doanh nghiệp thực hiện chế biến sâu và trực tiếp xuất khẩu là Công ty TNHH Hai thành viên Gallant Seafood, Công ty TNHH Thủy sản Hưng Phong.

Trong khi đó, nguyên nhân nhập khẩu giảm (đặc biệt là mặt hàng dầu thô giảm 444 triệu USD so với kế hoạch) là do giá dầu thô trong nước thấp hơn giá dầu thô nhập khẩu nên Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn hạn chế nhập khẩu dầu thô từ nước ngoài mà chỉ mua dầu thô trong nước để. Riêng mặt hàng sắt thép giảm 88,5 triệu USD so với kế hoạch là do Công ty Doosan Vina vừa ký một số hợp đồng mới, nhưng chỉ đang bắt đầu thực hiện nên giá trị nhập khẩu mặt hàng này chưa đáng kể.

Theo kế hoạch, năm 2016 tổng kim ngạch xuất khẩu phấn đấu đạt 410 triệu USD, tăng 2,5% so với ước thực hiện năm 2015. Tổng kim ngạch nhập khẩu 372 triệu USD, tăng 5,8%. Để đạt được chỉ tiêu trên, cũng như đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu năm 2016, bên cạnh nỗ lực của các doanh nghiệp, các cấp, ngành chức năng của tỉnh cần tiếp tục khảo sát tình hình sản xuất và kinh doanh của các doanh nghiệp công nghiệp và thương mại tại Khu Kinh tế Dung Quất, các KCN, các CCN trên địa bàn tỉnh để tham mưu tỉnh các giải pháp hỗ trợ, khắc phục, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Đặc biệt là thực hiện tốt kế hoạch hành động thực hiện chiến lược xuất nhập khẩu hàng hóa thời kỳ 2011-2020, định hướng đến năm 2030.

Bài, ảnh: PHẠM DANH