(Baoquangngai.vn)- Với những tác dụng tuyệt vời trong bồi bổ sức khỏe, phòng và chữa bệnh, nấm lim xanh tự nhiên được rất nhiều người tìm mua, khiến nấm lim xanh có giá rất cao, hơn 2 triệu/kg khô. Chính vì món lợi lớn từ nguồn “lộc rừng” này mang lại, nấm lim xanh trở thành một “món hàng” được người dân ở vùng miền núi, nhất là ở khu vực rừng Nước Nia, huyện Sơn Hà “săn” lùng để bán.
| TIN LIÊN QUAN |
|---|
“Săn” nấm quý giá bạc triệu/kg
Sau nhiều lần hẹn, cuối cùng chúng tôi cũng may mắn gặp được ông Đinh Văn Thân- một tay 'săn' nấm lim xanh có nghề ở thôn Nước Nia, thị trấn Di Lăng, huyện Sơn Hà, khi ông cũng nhóm người của mình vừa từ rừng trở về sau một ngày vượt rừng tìm nấm.
Khi nghe chúng tôi hỏi về nấm lim xanh, ông ngần ngại một lát rồi lấy trong chiếc gùi của mình mang sau lưng ra cho chúng tôi xem ‘chiến lợi phẩm’ của mình là những cây nấm lim xanh ông hái được sau một ngày băng rừng vất vả.
Ông bảo, mấy năm trước khu rừng già thôn Nước Nia, nấm lim xanh xuất hiện nhiều lắm, mỗi ngày đi rừng may mắn cũng kiếm được cả kg, thậm chí vài kg. Nhưng do lượng người xin 'lộc rừng' nhiều, cùng với rừng lim ngày càng thu hẹp nên món quà quý mà thiên nhiên ban tặng dần cạn kiệt. Bởi thế, bây giờ, thành quả sau mỗi chuyến “săn” chủ yếu dựa vào may mắn.
 |
| Nấm lim xanh trong tự nhiên ngày càng hiếm dần |
Cầm trên tay khoảng 4-5 lạng nấm vừa hái được, ông Thân cho biết, nấm lim xanh chỉ mọc trên những cây gỗ lim đã được khai thác, phần thân còn lại bị mục, thường sau trận mưa giông nấm mọc nhiều. Thời điểm này cũng là thời điểm gần cuối mùa nấm lim xanh.
Có hai loại nấm lim xanh, loại mọc từ rễ cây lim thì thân dài, nhỏ, mũ nhỏ, người dân hay gọi là nấm dù (hình như cây dù che mưa) và loại nấm thân, sinh trưởng và phát triển trên thân cây, có thân ngắn, mập mạp, mũ to (loại này chất lượng không tốt bằng nấm dù) nên giá cũng khác. Hiện tại, thương lái thu mua với giá khoảng 600 nghìn kg/ nấm tươi và nấm khô khoảng 2- 3 triệu đồng/kg, tùy theo loại nấm và kích cỡ.
| Theo tài liệu khoa học, nấm lim xanh có tên khoa học là Garnodema Lucidum, thuộc dòng nấm linh chi, có tác dụng rất tốt đối với sức khỏe con người. Đặc biệt loại nấm này có tác dụng hỗ trợ điều trị, ngăn ngừa ung thư, xơ gan, gan nhiễm mỡ, bệnh gout, tiểu đường, chống viêm nhiễm, giải độc gan, giảm lão hóa, thanh lọc cơ thể… |
Qua tìm hiểu của chúng tôi, ngày trước, lượng người đi hái nấm lim xanh khá nhiều. Không chỉ người dân bản địa mà cả người dân ở cánh Quảng Nam cũng vào những khu rừng ở khu vực Nước Nia và những nơi có lim để hái nấm. Nhưng giờ, lượng nấm lim xanh ngày càng ít dần nên người dân cũng không còn ồ ạt đi hái nấm như trước mà chỉ tranh thủ những lúc rảnh rỗi việc nương rẫy để vào rừng tìm nấm.
Và việc tìm thấy nấm cũng khó khăn hơn, phạm vi tìm kiếm cũng rộng hơn, nhiều khi qua tận những cánh rừng của các tỉnh giáp ranh. Nhiều người đi ròng rã một ngày may mắn cũng chỉ hái được vài lạng nấm tươi, nhưng cũng người dù kinh nghiệm dày nhưng không gặp may thì cũng về tay không.
‘Bây giờ, một ngày nhiều nhất một người đi hái nấm cũng chỉ có thể kiếm được khoảng hơn 200 nghìn đồng. Cũng có hôm ít, bán chỉ được 50 nghìn đồng- 70 nghìn đồng, nhưng đối với người dân chúng tôi như thế là thấy vui cái bụng lắm rồi, bởi có nguồn thu nhập để trang trải cuộc sống hàng ngày’- ông Thân bày tỏ.
Nghề lắm gian truân
Với nhiều người dân sống gần khu vực rừng có nấm lim xanh xuất hiện, ngoài thời gian dành cho nương rẫy thì nghề ‘săn’ nấm lim xanh là nghề ‘hái ra tiền’. Song, cái nghề ‘ăn lộc rừng’ này cũng khiến không ít người phải ‘rưng rưng nước mắt’…
Để kiếm được những cây nấm lim xanh, người ‘săn’ nấm lim xanh ngoài ‘đánh cược’ sự mệt nhọc, còn phải đối mặt với nhiều hiểm nguy. Điều đặc biệt là nấm lim tự nhiên không bao giờ mọc trên những cây lim xanh còn sống mà nó chỉ mọc trên những cây lim đã chết, cho nên việc đi tìm càng vất vả.
Chính vì vậy nên lực lượng hái nấm chủ yếu là cánh đàn ông. Thường thì những người đi ‘săn’ đi theo tốp 3-4 người. Từ 5 giờ sáng, họ đã thức dậy, cơm đùm cơm gói vào rừng và trở về nhà lúc sẩm tối. Thậm chí, nhiều tốp đi xa vào tận rừng sâu vài ngày mới trở về.
 |
| Nâm lim xanh được thương lái thu mua về phơi khô để bán cho khách hàng có nhu cầu |
'Nấm ngày càng hiếm, nằm sâu trong rừng nên để hai được nấm, mỗi khi đi rừng chúng tôi phải mang theo cơm, lương thực để băng rừng, vượt suối tìm khu vực có lim để tìm nấm. Hôm trời nắng khô ráo không sao, có hôm gặp những cơn mưa rừng, muỗi vắt bám đầy người. Đấy là chưa kể vô vàn các tai nạn như trượt chân, té ngã gẫy tay, gãy chân… rình rập, nhất là vượt qua những khu vực rừng núi hiểm trở, những khu vực ít người đặt chân tới’- anh Đinh Văn Luôn- ở thôn Nước Nia cho hay.
‘Nguy hiểm thế sao làm nghề này?’ – Chúng tôi hỏi. Anh Luôn trầm ngâm: ‘Mình cũng biết nghề này vất vả và nguy hiểm lắm chứ. Nhưng nhà mình ít nương rẫy những lúc nông nhàn không biết làm gì để có cái ăn, cái mặc cho con mình. Với lại cái nghề này dù vất vả nhưng nếu gặp may mắn thì thu nhập cũng khá nên cũng đỡ hơn so với các nghề khác’.
Với số lượng ngày càng ít nên nấm hái về bao giờ cũng được các thương lái mua ngay, bất kể số lượng nhiều hay ít, lớn hay nhỏ. Sau khi loại bỏ tạm chất, nấm được đem phơi khô để bán cho người dân trong và ngoài tỉnh có nhu cầu. Với những tác dụng tuyệt vời trong bồi bổ sức khỏe, phòng và chữa bệnh, nấm lim xanh được rất nhiều người săn đón và tìm mua khiến nấm lim xanh hiện tại có giá cao hơn rất nhiều lần so với những năm trước đây.
 |
| Dù giá khá cao, song với công dụng của nấm lim xanh, nhiều người dân vẫn săn lùng để mua |
Tuy nhiên, bên cạnh nguồn thu nhập cao mang lại cho người ‘săn’ nấm, thì thực tế hiện nay, vì nguồn lợi trước mắt nên khi tìm gặp được nấm lim xanh, dù lớn hay nhỏ người ‘săn’ nấm cũng tranh thủ hái mang về bán. Với cái lý sự, ‘mình không hái, thì người khác cũng hái’, nên nấm bị hái kiểu tận diệt khi chưa kịp lớn.
Một thương lái chuyên thu mua nấm lim xanh ở khu vực thôn Nước Nia cho biết: Những năm trước nấm lim xanh ở các khu rừng nơi đây còn khá nhiều. Cho nên số lượng mua 5-10 kg tươi/ngày là bình thường. Bên cạnh đó, kích cỡ của nó rất lớn. Còn bây giờ, số lượng giảm đi rất nhiều, mỗi ngày nhiều lắm cũng chỉ thu mua được 1-3 kg tươi, kích cỡ nấm cũng nhỏ hơn. Những cây nấm to hiện nay hầu như không còn, hiếm lắm, lâu lâu mới mua được vài cây lớn.
Chia tay ông Thật và những người hái nấm, chúng tôi ra về khi mặt trời đã khuất sau những ngọn núi, để lại sau lưng bầu trời se se lạnh. Đâu đó trên những cánh rừng già vẫn còn những người ‘săn’ nấm bất chấp những khó khăn và nguy hiểm ở lại rừng để hôm sau tiếp tục rong ruổi tìm ‘lộc rừng’ mưu sinh, kiếm nguồn thu nhập để trang trải cuộc sống gia đình.
Song, để có được nguồn thu nhập bền vững cho người dân sống nhờ ‘lộc rừng’ các cấp chính quyền địa phương cần tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân, gắn việc khai thác với bảo vệ nguồn ‘lộc rừng’ quý giá này.
B.Khánh
