(Báo Quảng Ngãi)- Đến với bài thơ “Nhớ mẹ” của tác giả Hà Huy Hoàng, bạn đọc như thấy hình ảnh mình trong đó, bởi mẹ hiền luôn trong trái tim mỗi người.
Hình ảnh người mẹ xuất hiện nhiều trong thơ của Hà Huy Hoàng. Trong sự nghiệp làm thơ, mẹ luôn là người ủng hộ, là người đầu tiên đón nhận từng tác phẩm của anh. Chính vì vậy, khi “mẹ không còn nữa”, nỗi nhớ mẹ cứ âm ỉ cháy trong lòng anh. Và anh đã trải lòng mình qua những vần thơ. Trong số các tác phẩm viết về mẹ, bài thơ “Nhớ mẹ” của anh được nhiều bạn đọc đón nhận.
|
Nhớ mẹ Dăm quả xoài quả quýt Chìm trong dòng suy tưởng Xong, mẹ chia con cháu Giờ mẹ không còn nữa |
Đến với bài thơ “Nhớ mẹ”, ta như đang nghe nhà thơ tường thuật lại nguồn cơn và niềm nhớ của mình. “Cứ mỗi lần rằm đến/ Con nhớ mẹ khôn cùng/ Nén hương còn đỏ mãi/ Trong lòng con rưng rưng”. Chữ “cứ” trong câu thơ mở đầu cho thấy nỗi nhớ mẹ cứ da diết khôn cùng. “Nén hương còn đỏ mãi” là hình ảnh rất độc đáo trong bài thơ. Đó chính là nén hương mà mẹ anh thắp lên, là bóng dáng mẹ hiền cứ sống mãi trong lòng của người con. Và dĩ nhiên, ngày rằm chỉ là một trong vô số những ngày tháng anh nhớ mẹ mà thôi.
Tác giả nhớ hình ảnh người mẹ dâng mâm quả, dĩa trầu để cúng và hình ảnh mẹ chia phần lộc cho con cháu: “Dăm quả xoài, quả quýt/ Mấy bình bông điệp vàng/ Mẹ khấn trời khấn phật/ Ông bà theo khói nhang…/… Xong, mẹ chia con cháu/ Phần mẹ dĩa trầu cay/ Trầu: thơm hương cổ tích/ Quả: ấm nồng vòng tay”. Người mẹ bao giờ cũng gần gũi, dung dị với những hình ảnh rất đời thường. Chỉ có “Dăm quả xoài, quả quýt”, nhưng mẹ chia hết cho con cháu, còn “Phần mẹ dĩa trầu cay”. Đó là hình ảnh thực, song trong câu thơ còn ẩn chứa một nỗi niềm kính yêu vô hạn đối với mẹ. Bởi mẹ bao giờ cũng hy sinh, chịu những đắng cay, để dành bùi ngọt cho con, cho cháu. Chỉ hai câu thơ thôi, nhưng nhà thơ đã thể hiện nỗi vất vả, truân chuyên và sự hy sinh của mẹ.
Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm viết, “Đất nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa” mẹ thường hay kể” và “Đất nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn”. “Trầu cau” là sự tích dân gian quen thuộc, và miếng trầu của mẹ gắn liền với truyền thống văn hóa của người dân Việt. Hình ảnh miếng trầu và tình thương của mẹ đi vào trong thơ của Hà Huy Hoàng rất đỗi gần gũi, thân thương: “Trầu: thơm hương cổ tích/ Quả: ấm nồng vòng tay”. Đó là tình cảm mà tác giả cảm nhận được khi đón nhận quả xoài, quả quýt từ tay mẹ.
“Chìm trong dòng suy tưởng”, nên tác giả cứ ngỡ như mẹ đang còn ở cạnh bên những đứa con bé bỏng. Và rồi, anh vẫn đối diện với sự thật là “Giờ mẹ không còn nữa”. Chính vì vậy, cứ “thấy đời hư - thực”, đứng ở ranh giới thực và mộng, vì hình ảnh người mẹ hiện lên trong bụi mờ ký ức quá đỗi chân thật. Bởi thế, đang ở cõi thực mà tác giả cứ ngỡ rằng mình đang chìm trong giấc mơ, thấy mẹ đứng thắp hương, lâm râm khấn vái.
Ở chợ quê, ngày thường đều có bán trầu cau, hoa quả, nhưng đến ngày rằm thì nhiều hơn. Có quả chín trong vườn, hay ít lá trầu, dăm quả cau... nhiều nhà mang ra chợ bán. Đó chính là “hàng trầu” và “hàng quả”. Rồi cứ mỗi lần đến ngày rằm, đi ngang qua chợ quê, tác giả lại thấy trong lòng trào dâng nỗi nhớ mẹ. Ngày trước, mẹ anh cũng là bà cụ bán trầu cau. Nỗi nhớ thương lúc ấy trở thành nỗi “buốt đau” trong lòng anh.
Bài thơ “Nhớ mẹ” đã thể hiện nỗi niềm da diết nhớ thương người mẹ quá cố, với tràn ngập tình cảm của một người con dành cho mẹ. Tất cả cảm xúc đều chảy dài theo từng câu thơ, chạm đến trái tim người đọc. Đúng như lời nhà thơ Thanh Thảo đã nói: “Yêu thương là sáng tạo, chỉ có thể thực sự sáng tạo khi thực sự biết yêu thương”, tác giả Hà Huy Hoàng đã làm được điều như vậy.
NGUYỄN NHẬT THANH
