Chỉ số sử dụng rượu bia của Việt Nam đang đứng ở vị trí 29 trên thế giới; sản lượng bia chạm mốc 4 tỷ lít, bình quân mỗi người dân tiêu thụ 42 lít bia/năm. Sản lượng rượu thủ công năm 2016 đạt 188 triệu lít...
Ngày 13/4, Bộ Y tế và Tổ chức Y tế thế giới tổ chức hội thảo lấy ý kiến về Dự thảo Luật Phòng chống tác hại của rượu, bia. Những con số về tỷ lệ sử dụng rượu, bia tại Việt Nam được đưa ra tại hội nghị khiến nhiều người phải giật mình.
Thống kê mới nhất của Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết mức độ tiêu thụ rượu, bia của người Việt Nam trong 10 năm trở lại đây đã tăng gấp 2 lần và trở thành thói quen phổ biến đối với 90% đàn ông Việt. Trong đó, cứ 4 người thì có 1 người sử dụng rượu, bia ở mức có hại (quá ngưỡng “tửu lượng”).
Biểu đồ so sánh giá bia, thuốc lá của VN với một số nước. Theo đó, giá hai mặt hàng có hại cho sức khỏe rất rẻ ở VN! Nguồn: Numbeo.com (chuyên thống kê về điều kiện sống ở các quốc gia) - Đồ họa: Như Khanh |
Theo Tổ chức Y tế thế giới, rượu, bia là một trong 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới. Trong đó, gây ra 20% các ca tử vong do tai nạn giao thông, 30% ca tử vong do ung thư thực quản, ung thư gan, động kinh và giết người. Ở Việt Nam, 60% số vụ tai nạn giao thông có nguyên nhân từ sử dụng rượu, bia.
Cảnh báo về các vụ tử vong do ngộ độc rượu, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), cho biết: Người dân Việt Nam có thói quen uống rượu tự nấu nhưng độc tố sinh ra trong quá trình nấu rượu ở trong rượu tự nấu cao gấp hàng trăm lần so với rượu nhà máy, rượu nhập ngoại. Một số kiểm nghiệm của Bộ Y tế sau các vụ ngộ độc rượu tự nấu cho thấy rượu sữa và nếp đục có hàm lượng chất methanol cao hơn mức cho phép từ 200-700 lần”.
Năm 2017, sản lượng bia chạm mốc 4 tỷ lít, tăng 10,4% so với năm 2016 và bình quân mỗi người dân tiêu thụ 42 lít bia/năm. Sản lượng rượu thủ công năm 2016 đạt 188 triệu lít trong đó sản lượng rượu thủ công sản xuất nhằm mục đích kinh doanh được cấp phép năm 2016 là 32 triệu lít. Chi phí cho tiêu thụ bia của Việt Nam khoảng 3,4 tỷ USD/năm, gần 3% số thu ngân sách của cả nước, bình quân khoảng hơn 300USD người/năm.
Theo Bộ Y tế, trung bình nam giới trên 15 tuổi tiêu thụ 27,4 lít cồn/năm. Năm 2015, 80,3% nam giới cho biết có sử dụng rượu bia trong vòng 30 ngày qua.
Còn theo thông tin từ bà Vũ Thị Minh Hạnh, Viện Chiến lược và chính sách y tế, giai đoạn 2003-2005, mức độ tiêu thụ số cồn trung bình 3,8 lít/năm nhưng đến 2005-2008 đã tăng gấp đôi là 6,6 lít. Trong khi đó, thế giới tăng rất chậm, chỉ từ 6,1 lên 6,2% giai đoạn 15 năm.
Dự tính của Việt Nam, vào năm 2025, Việt Nam tăng mức độ tiêu thụ số cồn khoảng 7 lít cồn/năm, nhưng thực tế, WTO cho biết, Việt Nam sẽ phải chạm mốc 8,6 lít cồn/năm.
Xu hướng trẻ hóa tuổi sử dụng rượu, bia cũng đang gia tăng mạnh khi tăng gần 10% số trẻ vị thành niên/thành niên có sử dụng đồ uống có cồn này sau năm năm, với tỷ lệ nam chiếm 79,9% và nữ chiếm 36,5%. Tỷ lệ sử dụng rượu, bia trong độ tuổi pháp luật không cho phép khá cao, tới 47,5%.
Dự thảo Luật Phòng chống tác hại rượu, bia đã được Bộ Y tế xây dựng nhiều năm qua và dự kiến trình Quốc hội vào tháng 10/2018. Dự thảo đưa ra nhiều quy định, trong đó có một số nội dung quan trọng như nghiêm cấm khuyến mại, rượu bia trực tiếp cho người tiêu dùng; dùng rượu, bia là giải thưởng cho các cuộc thi; cung cấp rượu, bia miễn phí.
Ngoài nghiêm cấm quảng cáo, giới thiệu rượu, bia từ 15 độ trở lên, thì việc quảng cáo bia, rượu dưới 15 độ trên báo hình, báo nói chỉ được thực hiện từ sau 22 giờ đến 6 giờ sáng hôm sau; hạn chế hình ảnh uống rượu, bia trong các sản phẩm điện ảnh, truyền hình.
Về thời gian cho phép bán bia rượu, hiện Bộ Y tế có ba phương án, trong đó, phương án 1 chỉ được bán từ 11-14 giờ và 17-22 giờ hằng ngày, trừ trường hợp bán rượu, bia tại khu vực bay quốc tế và các khu vực, tuyến phố chuyên kinh doanh ẩm thực, giải trí, du lịch; Phương án 2 là bán từ 6-22 giờ hằng ngày; Phương án 3 là thời gian không được bán rượu, bia thực hiện theo lộ trình quy định của Chính phủ.
Dự thảo Luật cũng quy định về nồng độ cồn trong máu không vượt quá 30mg/100ml hoặc 0,15mg/lít khí thở với người tham gia giao thông khi sử dụng xe mô-tô, xe gắn máy.
Tổ chức y tế thế giới WHO đã khảo sát hơn 18.000 nạn nhân nhập viện do tai nạn giao thông tại Việt Nam, và kết quả là có tới 36,5% số người lái xe máy có nồng độ cồn trong máu vượt ngưỡng cho phép, Con số thống kê này cao gần gấp đôi đối với người lái xe ô tô vi phạm quy định về nồng độ cồn khi điều khiển phương tiện, lên tới 66,8%.
Phần lớn các vụ va quệt, tai nạn giao thông xảy ra vào các khung giờ từ 12h đến 14h và từ 21h đến 24h. Đây là các khung giờ sau mỗi bữa nhậu và đều liên quan đến rượu, bia.
Bia, rượu cũng là mối nguy hại hàng đầu gây ra các bệnh ung thư. Dự báo đến năm 2030, sẽ có 21,4 triệu trường hợp mới và 13,3 triệu người chết vì ung thư mỗi năm. Trong đó, rượu bia gây ra bảy loại ung thư đối với con người.
PV