PGS.TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư khẳng định, các ca tử vong phản ứng sau tiêm vắc xin Quinvaxem tại Việt Nam không liên quan đến chất lượng vắc xin.
Tử vong do trùng hợp ngẫu nhiên
Mới đây nhất, ngày 15/3, cháu V.A (4 tháng tuổi, TP Đà Lạt, Lâm Đồng) đã tử vong sau tiêm vắc xin 5 trong 1 Quinvaxem. Cùng đó là có hơn 10 trường hợp có biểu hiện phản ứng sau tiêm chủng khiến người dân hoang mang, lo lắng về chất lượng của vắc xin này.
 |
Bên lề Hội nghị Triển khai công tác y tế dự phòng diễn ra ngày 25/3 tại Hà Nội, PGS.TS Nguyễn Trần Hiển cho biết, hiện phải chờ kết luận của Hội đồng khoa học về trường hợp tử vong sau tiêm vắc xin ở Đà Lạt. Còn đến nay, các ca phản ứng sau tiêm dẫn đến tử vong tại Việt Nam không có bằng chứng về chất lượng của vắc xin.
Trước nghi ngại, tỷ lệ liên quan tai biến tiêm chủng của Việt Nam có cao hơn thế giới, TS Hiển khẳng định, trước khi Việt Nam nhận tài trợ vắc xin Quinvaxem để đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng, cơ quan chức năng đã nghiên cứu tỉ lệ gặp tai biến của các nước đang sử dụng vắc xin này. Theo đó, tỉ lệ tai biến do vắc xin này là rất thấp, là những phản ứng trùng hợp ngẫu nhiên.
Trước câu hỏi, cơ sở nào để phân biệt đó là những phản ứng trùng hợp ngẫu nhiên hay là do vắc xin gây ra? Ông Hiển khẳng định: “Không riêng tại Việt Nam mà hầu hết những ca liên quan đến phản ứng sau tiêm trên toàn cầu là tử vong là do ngẫu nhiên, trùng hợp. Không phải vô cớ mà người ta đưa ra kết luận này, mà phải căn cứ vào kết luận của Hội đồng khoa học”.
Ông Hiển cho biết, tại Việt Nam, cơ quan chức năng đã nhận được Báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), của các công ty vắc xin, người ta thống kê trên toàn cầu về các ca phản ứng này. Theo đó, người ta tiến hành điều tra tất cả các khía cạnh có liên quan đến phản ứng sau tiêm, gồm: quy trình từ sản xuất đến kiểm định, vận chuyển, bảo quản, kiểm định, vấn đề kỹ thuật tiêm… đối chiếu các bảng kiểm đó thì không có vấn đề gì, không có một sai phạm gì liên quan đến các quy trình này. Tất cả các khía cạnh liên quan đó được điều tra theo một quy trình bài bản. Hội đồng khoa học khi học xem xét tất cả những yếu tố liên quan và khẳng định không có sai xót gì liên quan đến dịch vụ tiêm chủng.
Trước “nghi vấn” điều kiện bảo quản vắc xin tại Việt Nam, nhất là tại các tuyến cơ sở chưa đạt yêu cầu có thể là nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng vắc xin, ông Hiển khẳng định: “Không có khả năng đó bởi quy đình bảo quản, vận chuyển vẫn thường xuyên được kiểm tra, giám sát. Thực tế các trường hợp xảy ra tai biến, mẫu vắc xin được gửi đi xét nghiệm đều không phát hiện bất thường về chất lượng vắc xin”.
Trước đó, tại Hội nghị Thành quả 25 năm Tiêm chủng mở rộng ở Việt Nam, ông Hiển cho biết: “Việt Nam ghi nhận 55 ca phản ứng nặng sau tiêm chủng trong 4 năm, từ năm 2009 đến 2012. trong đó xác nhận chỉ 17 trường hợp được kết luận có thể có liên quan đến tiêm chủng, còn lại là không liên quan. Trong khi đó, liên quan đến tiêm chủng ở đây có thể có rất nhiều lý do, từ phản ứng cơ thể quá mẫn, cơ thể kích ứng với kháng nguyên lạ…”, TS Hiển nói.
Không vắc xin nào an toàn 100%
Trước băn khoăn của nhiều người về tính an toàn của vắc xin Quinvaxem, PGS.TS Nguyễn Trần Hiển nhận định: “Vắc xin là đưa vào cơ thể một kháng nguyên lạ, kích thích tạo ra kháng thể, để chủ động ngăn chặn, tiêu diệt tác nhân gây bệnh. Không vắc xin nào an toàn 100% không gây phản ứng. Dùng thuốc, thực phẩm, đối với nhiều người cũng có thể gây phản ứng không mong muốn, tiêm vắc xin cũng vậy. Tuy nhiên, tỷ lệ phản ứng nặng rất thấp.
Phản ứng có nhiều loại: thường gặp, ít gặp, hiếm gặp và rất hiếm gặp. Đa phần các phản ứng sau tiêm đều xảy ra với các loại vắc xin khác nhau. Phản ứng tại chỗ tiêm có thể là sưng, đau, khó chịu, mệt mỏi, có thể sốt nhẹ, phản ứng gần như xảy ra ở các loại vắc xin, phản ứng thông thường.
“Người dân phải hiểu bản chất của những trường hợp phản ứng nặng sau tiêm này, vì nếu không hiểu sẽ hoang mang, sẽ e ngại tiêm vắc xin và trẻ em sẽ không được bảo vệ trước những bệnh lý nguy hiểm này. Ví như với bệnh viêm phổi, viêm màng não do Hip, tại VN, năm 2000, Hib gây ra 625 trường hợp viêm màng não, 107.565 trường hợp viêm phổi nặng. Tỷ lệ tử vong có thể từ 5-10% đối với những trẻ bị viêm màng não do Hib và để lại nhiều di chứng nặng nề về thần kinh, khiến trẻ bị điếc, trí tuệ sa sút, mất khả năng học tập, khó khăn khi vận động…”, một cán bộ y tế dự phòng chia sẻ.
Cũng theo GS Hiển, tỉ lệ lệ phản ứng nặng sau tiêm chủng hiện nay tại VN, như viêm gan B là 0,50/1 triệu. Với vắc xin uốn ván một mình kết hợp với bại liệt thì tỉ lệ phản ứng nặng là 0,90/1 triệu. So với phản ứng mà Tổ chức y tế thế giới thống kê và quy định thì tỉ lệ phản ứng nặng ở VN thấp hơn rất nhiều. Ví như tỉ lệ phản ứng nặng do vắc xin viêm gan B mà WHO đưa ra là 1 - 2/triệu, vắc xin sởi là trên 1/triệu.
“Phản ứng này nằm trong giới hạn cho phép, trong khi đó, không vắc xin nào an toàn 100%. Quan trọng nhất chúng ta phải quan tâm đến lợi ích và nguy cơ. Chúng ta tiêm vắc xin và hàng chục triệu trẻ em phòng được rất nhiều bệnh nguy hiểm, hay trước một ca phản ứng nặng do cơ thể quá mẫn cảm với vắc xin (do cơ địa phản ứng với vắc xin chứ không phải do chất lượng vắc xin) mà ngừng tiêm chủng?”, GS Hiển bày tỏ.
Theo Hồng Hải/Dân trí
