(Báo Quảng Ngãi)- Mỗi dịp đến tháng ba âm lịch hằng năm, nhiều dòng họ, con cháu lại cùng nhau đi tảo mộ, sửa soạn mâm cúng tưởng nhớ ông bà, tổ tiên. Lễ Thanh minh trong tiết tháng ba góp phần nhắc nhở con cháu về truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của dân tộc.
| TIN LIÊN QUAN |
|---|
Những ngày đầu tháng ba năm Kỷ Hợi, tại nhà thờ dòng họ Nguyễn Đức ở xóm Phước Xuân, thôn Phước Thịnh, xã Đức Thạnh (Mộ Đức), con cháu đã lo dọn dẹp, vệ sinh cửa ngõ, nhà thờ. Ngày Thanh minh của dòng họ Nguyễn Đức tổ chức vào 10.3 âm lịch hằng năm. Buổi chiều trước ngày 10.3 âm lịch, các bà, các mẹ cùng nhau sửa soạn, chuẩn bị thực phẩm, hoa quả sao cho tươm tất nhất.
Buổi sáng sớm trước khi diễn ra lễ Thanh minh, những người đàn ông trong dòng họ đi tảo mộ. Bây giờ, các ngôi mộ đều được xây kiên cố, áp gạch hoa nên con cháu mang theo khăn, nước để lau chùi sạch sẽ xung quanh. Trước khi ra về, mọi người không quên thắp nén hương cho những ngôi mộ ông bà và các ngôi mộ xung quanh.
 |
| Lễ Thanh minh là dịp để con cháu tưởng nhớ về nguồn cội, tổ tiên. |
Phần lễ Thanh minh tổ chức trang trọng do Ban Hội đồng họ Nguyễn Đức gồm những người lớn tuổi, uy tín điều hành. Tiếp theo, phần hội mọi người cùng quây quần bên nhau ăn uống, hỏi thăm sức khỏe, trao đổi chuyện cháu con... Trong ngày lễ không thể thiếu các món bánh truyền thống như bánh ít lá gai, bánh dừa, bánh chưng... để dâng lên mâm cúng. Ngoài con cháu trong dòng họ từ khắp các nơi về tham dự, Ban Hội đồng họ còn mời những dòng họ khác gần đó đến tham dự. Đây là phong tục truyền thống được gìn giữ từ bao đời nay của dòng họ Nguyễn Đức.
Những dòng họ khác như họ Cao, họ Lương ở huyện Mộ Đức cũng tổ chức lễ Thanh minh vào những ngày đầu tháng ba âm lịch. Những người con xa quê không có điều kiện về thăm quê hương trong ngày tết Nguyên đán thì sắp xếp về trong dịp Thanh minh. Ngoài ra, ngày Thanh minh còn có ý nghĩa nhân văn, khi đây là dịp nhiều làng, xóm tổ chức cúng nghĩa từ của làng, thắp hương cho những linh hồn không có nơi thờ cúng.
Đối với nhiều dòng họ, ngày Thanh minh tổ chức ngày 10.3 âm lịch càng thêm phần trang trọng và ý nghĩa gắn liền với ngày giỗ Tổ. Cũng có dòng họ tổ chức lễ chạp họ vào tháng ba âm lịch, có người lý giải theo ngày mất của ông tổ, hoặc theo cách gọi của từng vùng có cách gọi Thanh minh hay chạp họ. Theo Phó Giám đốc Sở VH-TT&DL Cao Chư, thì dù là cách gọi như thế nào, thì lễ Thanh minh trong tiết tháng ba là dịp để con cháu nhớ ơn tổ tiên, thắt chặt tình cảm của những người có cùng nguồn cội.
Bài, ảnh: BẢO HÒA
