(Báo Quảng Ngãi)- Tiếp nối thắng lợi của cuộc Khởi nghĩa Ba Tơ 11.3.1945, Đội du kích Ba Tơ đã lập nên nhiều chiến công hiển hách. Bản anh hùng ca ấy được nhạc sĩ Dương Minh Viên khắc họa trong ca khúc: “Du kích Ba Tơ”. Dẫu đã mấy chục năm rồi, nhưng lời của ca khúc ấy vẫn mãi ngân vang trong lòng dân tộc.
Với những người yêu mến ca khúc này, nhất là thế hệ trẻ, chắc rằng cũng tự hỏi: Nhạc sĩ Dương Minh Viên (SN 1925), quê ở phố cổ Hội An (Quảng Nam) có phải là đội viên Đội du kích Ba Tơ hay không mà am hiểu tường tận không gian núi rừng Ba Tơ, khí thế xung trận oai hùng, quật khởi của những đội viên ngày ấy… Câu trả lời là không. Sau Cách mạng Tháng Tám thành công, Dương Minh Viên hoạt động trong đội vũ trang tuyên truyền Liên khu 5. Có lẽ vì thế, trên dải đất Trung Trung Bộ này không hề thiếu dấu chân của ông. Song, có lẽ do bén duyên với Quảng Ngãi nên ông gắn bó với đất và người nơi đây nhiều hơn, trở thành người con thực thụ của núi rừng Ba Tơ.
 |
| Ca khúc Du kích Ba Tơ của nhạc sĩ Dương Minh Viên. |
Ca khúc: “Du kích Ba Tơ” ra đời cuối những năm 1940, đầu những năm 1950 của thế kỷ trước đã minh chứng cho điều ấy. Bài hát sau đó được đội văn công Quảng Ngãi lúc bấy giờ biểu diễn khắp các vùng miền trong tỉnh và lan tỏa khắp dải đất Liên khu 5. Điều làm Dương Minh Viên bất ngờ và vui nhất trong sự nghiệp của mình là ca khúc này sau khi được công bố đã được phát trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài phát thanh giải phóng, sau này làm nhạc hiệu của Đài phát thanh Nghĩa Bình (cũ) và Đài PT-TH Quảng Ngãi sau này.
Mở đầu bài hát, Dương Minh Viên khắc họa, tái hiện khung cảnh lịch sử chính trị và cảnh vật của núi rừng Ba Tơ lúc bấy giờ: “Mờ trong đêm muôn hình bóng/Trùng trùng núi rừng xanh xây dựng chiến khu oai hùng/…”, đưa người nghe đến với nhiều cung bậc cảm xúc, đặc biệt là như đang hòa mình vào trong thời khắc của những tháng ngày lịch sử ấy. Chính điều đó, bài hát trở thành như một khúc tráng ca, một lời hiệu triệu, nhưng đồng thời cũng ngợi ca tinh thần xung trận lạc quan, yêu đời, vượt qua muôn vàn khó khăn và tin tưởng thắng lợi ở ngày mai của đội viên Đội du kích Ba Tơ. “…Du kích Ba Tơ sống giữa lòng dân nâng chí căm thù lên/ Từ Kinh đến Thượng cùng nhau kết đoàn, gian khổ bền gan/ Rừng sâu nước độc lòng không xao xuyến người chiến sĩ miền núi…”.
Không chỉ vậy, khi ca khúc được cất lên đã khích lệ rất lớn tinh thần đấu tranh của quân và dân ta, không sợ khó khăn gian khổ, chung sức quyết chiến với bọn thực dân Pháp xâm lược đã bao năm đàn áp, bóc lột dân tộc ta. Chính sự “bền gan” của những đội viên Du kích Ba Tơ đã cùng đồng bào các dân tộc ở Ba Tơ làm nên sự thành công của cuộc khởi nghĩa, góp phần vào sự thành công chung của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 ở Quảng Ngãi và trong cả nước “… Mùa thu Cách mạng Tháng Tám vùng lên như muôn triều sóng/ Ba Tơ chiến thắng, chung công góp sức xây đắp nền hòa bình…” .
Kết của bài hát, một lần nữa tác giả khắc ghi công lao của Đội du kích Ba Tơ: “Mùa thu gió về, lòng gợi thương nhớ người chiến sĩ vì dân”, để rồi mỗi một người dân Việt Nam nói chung, những người lính bộ đội Cụ Hồ hôm nay mãi khắc ghi bao chiến công của Đội du kích Ba Tơ năm xưa - Lực lượng vũ trang đầu tiên ở Nam Trung Bộ.
Đức Nguyễn
