(Báo Quảng Ngãi)- Chiếc nón lá Việt Nam có lịch sử rất lâu đời. Từ xa xưa, nón đã hiện diện trong đời sống thường ngày của người Việt Nam. Chiếc nón là một phần cuộc sống của người nông dân Việt Nam; là biểu tượng của Việt Nam, là vật dụng truyền thống và phổ biến trên khắp mọi miền đất nước. Nếu ở một nơi xa xôi nào đó không phải trên đất nước Việt Nam, bạn bỗng thấy chiếc nón lá mỏng manh, thế nào lòng bạn cũng nao nao và nhớ về cố hương. Chính vì vậy, mà chiếc nón lá đã đi vào thơ ca, nhạc họa và in sâu vào tiềm thức của người Việt, tâm hồn Việt.
 |
Thương lắm chiếc nón lá quê tôi, vành nón tròn vành vạnh như trăng rằm tháng tám, màu lá trắng tinh chắt chiu từ màu nắng quê nhà. Từng đường khâu, mũi chỉ khoan nhặt đều đặn được chăm chút từ bàn tay người chằm nón, cả câu thơ lồng trong vành nón lá cũng mang đầy cái tình của tâm hồn người Việt. Những chiếc lá non được hái từ trên rừng về, phơi héo, vuốt thẳng và xếp ngay ngắn.
Người làm nón chuốt từng sợi tre thành 16 nan vành một cách công phu, sau đó uốn thành vòng thật tròn trịa và bóng bẩy. Để có được lá đẹp, phải chọn lá nón non, lúc khô có màu trắng xanh. Lá khô được hong vào sương đêm cho bớt độ giòn. Sớm mai người làm nón phải dùng lưỡi cày cũ hay một thanh kim loại nặng, đặt trên nồi than lửa nóng đỏ, rồi bọc bên ngoài lớp vải để đè và kéo lá nón thẳng như một tờ giấy dài màu trắng. Sau đó, các mẹ, các chị tỉ mẩn hàng giờ bên khung nón để chằm từng đường kim, mũi chỉ, tạo nên chiếc nón xinh xinh với bao mồ hôi, công sức.
Nhớ ngày nào khi còn bé thơ, nón lá gắn bó với ta suốt những năm tháng nhọc nhằn, vất vả. Nón cùng ta trên những bước đường đến trường, nón cùng ta chăn trâu cắt cỏ trên đồng thấp đồng cao. Nón trở thành chiếc thúng đựng những quả sim chín mọng của lũ trẻ chăn trâu trên đồi khô cằn đầy nắng gió. Nón trở thành cái giỏ để em gái miệt vườn hái quả chín mọng trên cây. Khi cần, nón là chiếc gàu bất đắc dĩ để cho lũ trẻ tát cá ven mương. Nón cùng người nông dân chịu khó, chịu thương suốt bốn mùa trên những cánh đồng làng để làm nên những mùa gặt bội thu. Trên đường xa nắng gắt hay trong những phút nghỉ ngơi khi làm đồng, ngồi bên rặng tre, các bà, các mẹ dùng nón quạt ráo mồ hôi.
Vẻ đẹp bình dị nhưng rất đời thường của chiếc nón lá Việt Nam qua bao đời vẫn thế. Nhưng ngày nay, qua lăng kính nghệ thuật, nhiều nhà thiết kế, nghệ thuật đã đưa chiếc nón lá Việt Nam lên những sàn diễn, sân khấu lớn…Chiếc nón lá tinh tế, giản dị của người Việt nam đã bước lên sân khấu cùng với chiếc áo dài duyên dáng càng tôn vẻ dịu dàng, mềm mại mà kín đáo của người phụ nữ Việt Nam. Theo chân những du khách nước ngoài, nón lá Việt Nam đã có mặt ở khắp năm châu, bốn bể. Nón lá là biểu tượng của phong cách và tâm hồn Việt: Thanh mảnh, tinh tế nhưng tình cảm đong đầy tròn trịa như vành nón quê hương.
Đại Nghĩa
