Lùng sục khắp các làng quê tìm huỳnh đàn

* Săn từ vật dụng đến huỳnh đàn non

 

Những ngày này, về các vùng quê, đâu đâu cũng nghe bà con bàn tán xôn xao về huỳnh đàn. Hàng ngày, các thương lái đi khắp nơi, đến từng hộ gia đình săm soi các vật dụng như tủ, bàn, ghế, gường, phản… lâu năm cạo đốt để tìm huỳnh đàn và gạ gẫm cả huỳnh đàn non.

 

Gần 2 tháng qua, ngày nào nhà ông P.V.A ở thôn Thọ Lộc, xã Tịnh Hà (Sơn Tịnh) cũng có thương lái lui tới. Số là vừa qua, anh sửa lại ngôi nhà đã xây dựng cách đây hơn 20 năm nên đã nhờ thợ mộc tới đóng cửa, vô tình nhóm thợ này phát hiện gia đình anh có sở hữu cái tủ thờ và tủ đựng quần áo đã lâu năm và cho rằng gỗ này là huỳnh đàn. 

 

Sau khi xin phép chủ nhà cào, đốt thử, nhóm thợ mộc đã trả giá 1 tỷ đồng. Cả nhà anh A mừng như mở hội, nghĩ bụng để giá tăng thêm chút ít nữa nên chưa quyết định bán. Thế rồi ngày nào A cũng bị quấy rối bởi các tay săn huỳnh đàn. Người này bảo là phải, kẻ cho là không nhưng suốt ngày các nhóm thương lái rình mò nhà anh. Có khi tới 10 giờ khuya họ vẫn không cho gia đình anh nghỉ ngơi, cứ kèo nèo mãi. Bực mình anh A xua đuổi các nhóm thương lái, nhất quyết dẫu phải hay không cũng không bán vì đây là tủ thờ do cha ông để lại.

 

Cũng như anh A, anh N.V.D ở thôn Thống Nhất, xã Tịnh Ấn Tây (Sơn Tịnh) bổng dưng bán được 3,2 triệu đồng từ khúc gỗ mà vợ anh vẫn hay làm cái đòn kê băm rau cho lợn. Cái đòn kê này anh nhặt được gần 20 năm về trước, lúc ấy anh đang công tác tại một đơn vị quân đội ở Ba Tơ. Không ngờ hôm trước có người bạn đến chơi nhà bảo cái đòn kê này đúng là huỳnh đàn đáng giá bạc triệu sao lại làm đòn kê tiếc thế? Bán tín bán nghi nhưng thương lái kì nèo với giá 3,2 triệu đồng nên anh bán để thêm tiền mua cái máy tính để bàn cho đứa con gái lớn sắp vào lớp 9 có điều kiện học vi tính.

 

Các thương lái đang lùng sục khắp các gia đình để gạ mua các vật dụng làm từ gỗ huỳnh đàn.

 

Không chỉ săn huỳnh đàn từ các vật dụng, các thương lái còn lùng sục khắp các nhà vườn có trồng các loại cây này. Họ thu mua tất tần tật từ cây con đến cây già. Ông Phấn- một chủ vườn ươm ở Trà Thủy (Trà Bồng) cho biết, hàng ngày có không biết bao nhiêu thương lái đến gạ mua cây huỳnh đàn non của ông. Vào năm 2007, khi mà cơn sốt huỳnh đàn nổi lên, ông đã vào tận Bình Định mua vài chục cây con về trồng nhưng chỉ sống được 10 cây. Hiện giờ chúng có đường kính khoảng 10cm, thương lái trả 5 triệu đồng/cây.

 

Những câu chuyện như trên lan truyền đến chóng mặt, trong khi các thương lái lùng sục khắp nơi thì nhiều người đem các vật dụng trong gia đình ra cạo thử mong trở thành triệu phú, tỷ phú nhờ huỳnh đàn. Điều đáng nói là có nhiều hộ gia đình còn tháo cả cột nhà, khung cửa... những ngôi nhà thờ cổ mà cha ông để lại ra bán.

 

Theo lời giới thiệu của anh D, chúng tôi tiếp cận được một thương lái ở xã Tịnh Sơn (Sơn Tịnh). Ông Vũ, chủ nhóm thương lái cho chúng tôi biết, từ đầu năm trở lại đây, đa số các thương lái đã chuyển hướng làm ăn từ miền núi về nông thôn để săn các vật dụng từ huỳnh đàn, bởi mua những vật dụng này giá vừa rẻ vừa vận chuyển an toàn vì đó là những vật dụng gia đình đã qua sử dụng. Hơn thế nữa, các bên mua bán thường viết giấy tặng cho nên luật pháp không cấm.

 

Nhóm ông Vũ có 6 người, hằng ngày họ về các vùng quê dò hỏi để săn huỳnh đàn. Sau khi xác định đúng là huỳnh đàn, các thương lái này chụp hình gửi cho thương lái khác ở các tỉnh, thành phía Bắc như: Thanh Hóa, Hà Nội để ra giá. Nếu số lượng nhiều, họ sẽ tức tốc bay vào tận nơi  thu mua đưa sang Trung Quốc, Đài Loan. 

 

Huỳnh đàn có 3 loại là: trắng, đỏ và vàng, tuy nhiên thương lái chỉ tìm mua huỳnh đàn đỏ. Loại này đang “sốt” vì chúng có vân 4 mặt chứ không phải 2 mặt như huỳnh đàn trắng, khi đưa ra ánh sáng thấy có màu óng ánh rất đẹp nên được thị trường rất ưa chuộng. 

 

Ngoài việc phân biệt bằng vân, các thương lái sẽ cạo, đốt, nếu đúng là huỳnh đàn sẽ cho mùi thơm quyến rũ thoảng nhẹ kiểu hương trầm. Khi đốt tàn có màu trắng đục như bột cây hương. Huỳnh đàn được mua theo nhiều mức giá, tùy kích cỡ, đường kính mặt gỗ, vân gỗ. Hiện thị trường Trung Quốc và Đài Loan rất hút mặt hàng này nên các thương lái thu gom tất cả từ miếng dăm, rẻo cho đến huỳnh đàn con.

 

*Dở khóc dở cười vì huỳnh đàn

 

Theo lý giải của thương lái tên Sơn, ở phường Nghĩa Chánh (TP. Quảng Ngãi), gỗ huỳnh đàn đỏ khá bền, vừa cứng lại vừa dẻo, có nhiều hoa văn đẹp. Nghe đâu, giới đại gia người Trung Quốc, Đài Loan lùng sục mua về không để đóng quan tài vì cho rằng gỗ huỳnh đàn có khả năng giữ được xác lâu, không bị phân hủy; đồ gia dụng làm từ huỳnh đàn sẽ mang lại nhiều may mắn cho gia chủ. Do vậy mà huỳnh đàn đỏ được mua với giá rất cao. 

 

Hiện chân gường có giá khoảng 8,5 triệu đồng/kg, be gường đường kính 20cm 12 triệu đồng/kg, mặt bàn, ghế 18 triệu đồng/kg, đặc biệt mặt gỗ dày 7 phân và chiều dài hơn 1,2 m thương lái sẽ thu mua với giá khủng 25 triệu đồng/kg.

 

Tuy nhiên, qua ghi nhận của chúng tôi giá cả chủ yếu phụ thuộc vào tâm lý của người bán. Cũng theo tiết lộ của ông Sơn, các nhóm thương lái có thể thỏa thuận với nhau để làm giá nên giá cả thường trên trời dưới đất. Bởi thế mới có chuyện nhiều người tiếc “đứt gốc tóc” vì trót bán rẻ như bèo, còn những thương lái bổng chốc phất lên, giàu có.

 

Lần theo lời kể của các thương lái, chúng tôi tìm gặp anh P.V.D, cùng thôn với anh A, người vừa bán được 38kg huỳnh đàn. Khi chúng tôi nhắc tới chuyện trúng huỳnh đàn, anh D suýt xoa tiếc rẻ. Cách đây hơn 1 tháng, anh D ngạc nhiên khi bộ ghế sa lông và chiếc giường cũ được nhiều người hỏi mua với giá 500 nghìn đồng/kg. Sau nhiều ngày tính toán, anh hai vợ chồng nghĩ rằng, với số tiền ấy có thể mua sắm lại bộ ghế mới vừa đẹp vừa hiện đại hơn nên quyết định bán.

 

Chưa kịp mừng vì những thứ vật dụng cũ ấy có giá đến 19 triệu đồng thì cả nhà dở khóc dở cười khi biết đã bị hố vì chính bộ ghế sa lông và chiếc giường cũ của mình, thương lái nọ sang tay cho một thương lái khác với giá 12 triệu đồng/kg. Cả gia đình anh D mất ăn mất ngủ vì đã mất trắng hơn 400 triệu đồng. Giờ đây, mỗi khi ai nhắc đến huỳnh đàn, anh D chỉ thở dài.

 

Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia thì huỳnh đàn có nhiều tên gọi khác như sưa hay sưa Bắc Bộ, trắc thối, huê mộc vàng. Tên khoa học là Dalbergia tonkinensis Prain, là một loài cây thân gỗ thuộc họ Đậu (Fabaceae). Là cây gỗ nhóm IA, được xếp vào loại cực kì quý hiếm, cấm khai thác và sử dụng với mục đích thương mại.

Ái Kiều