Video: Khu nhà sàn Làng Teng xuống cấp nghiêm trọng

10:02, 12/02/2022
.
(Baoquangngai.vn) - Dù mới đưa vào sử dụng vài năm, nhưng những ngôi nhà sàn, cùng một số hạng mục được phục dựng thuộc Dự án "Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa thôn Làng Teng", ở xã Ba Thành (Ba Tơ) đã xuống cấp nghiêm trọng. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến không gian sinh hoạt văn hóa của người dân, cũng như mô hình phát triển du lịch cộng đồng ở địa phương trong thời gian đến.
[links()]
Xem video>>
 
 
Chưa phát huy hiệu quả đầu tư
 
Dự án “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa thôn Làng Teng” được đầu tư, xây dựng với diện tích 1,48ha. Tổng vốn đầu tư hơn 10,5 tỷ đồng, bao gồm nhiều hạng mục như nhà sinh hoạt cộng đồng, phục dựng các nhà sàn truyền thống, nhà kho… Dự án do Ban quản lý Đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh làm chủ đầu tư. Sau khi hoàn thành, công trình được bàn giao cho chính quyền địa phương quản lý từ nhiều năm nay.
 
Tuy nhiên, chỉ sau vài năm đưa vào sử dụng, ngoài ngôi nhà sinh hoạt cộng đồng được xây dựng bằng bê tông cốt thép chắc chắn, còn các ngôi nhà sàn, chuồng trại, nhà kho được phục dựng bằng nguyên liệu gỗ, mái lợp cỏ tranh, vách bằng tre, nứa đã xuống cấp nghiêm trọng.
 
Bên trong những ngôi nhà sàn đã xuất hiện tình trạng dột nát ở phần mái.
Mái lợp một số ngôi nhà sàn đã  bị hư.
 
Nghệ nhân Đinh Văn Sây (40 tuổi) trải lòng, mùa xuân này với người dân ở thôn Làng Teng chưa thật sự trọn vẹn, vì không gian sinh hoạt văn hóa ở địa phương chưa được sửa chữa, khắc phục kịp thời. Thời điểm này mọi năm, tiếng cồng chiêng rộn rã khắp nơi, người người cùng tụ họp về khu nhà sàn để sinh hoạt. Còn năm nay, nhà sàn xuống cấp nghiêm trọng, chỉ cần một một trận mưa là nhà sàn dột, gây khó khăn trong sinh hoạt của người dân. Nghệ nhân chúng tôi hết sức quan ngại khi dẫn khách về tham quan nơi đây.
 
Hiện trạng bên trong ngôi nhà sàn.
Không được chăm sóc, trông nom thường xuyên nên cỏ cây mọc um tùm xung quanh các hạng mục.
 
Theo quan sát, nhiều vị trí trên mái nhà sàn bị thấm nước, thủng lỗ, dột. Nước mưa đổ xuống, tạt vào, ngấm vào các phên tre, làm tường và nền nhà hoen ố, xỉ màu, mục nát, gây mùi ẩm mốc. 
 
Khuôn viên xung quanh nhà sàn không khác gì một khu đất bỏ hoang, cỏ mọc um tùm. Thỉnh thoảng, người dân còn ngang nhiên thả trâu bò vào bên trong, xả rác bừa bãi, làm nhếch nhác, mất mỹ quan môi trường xung quanh. Nếu không được người dân chỉ dẫn, du khách sẽ chẳng nhận ra đó là nơi sinh hoạt văn hóa truyền thống của người dân Hrê, là điểm tham quan nổi tiếng ở địa phương, được nhiều người nhắc đến.
 
Cần sớm duy tu và sửa chữa
 
Theo Chủ nhiệm Hợp tác xã Dịch vụ Nông - Lâm - Du lịch - Văn hóa Làng Teng Phạm Văn Chính, nguyên nhân của tình trạng trên là do ảnh hưởng của các mùa mưa bão vừa qua, đặc biệt là cơn bão số 9 trong năm 2020. Một phần do khu nhà sàn không có người ở, trông nom và chăm sóc thường xuyên nên nhanh xuống cấp. Nhà sàn truyền thống phải có người ở, đốt lửa, nấu nướng thường xuyên, khói bếp xông lên thì phần mái lợp cỏ tranh mới cân bằng được độ ẩm và bền lâu.
 

"Đối với Dự án "Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa thôn Làng Teng", hiện nay UBND huyện Ba Tơ đã giao cho UBND xã Ba Thành quản lý. Tình trạng xuống cấp của khu nhà sàn, địa phương đã nhận được thông tin phản ánh và sẽ xuống hiện trường xem xét, làm việc lại với UBND xã, tính toán phương án khắc phục sau Tết. Tuy nhiên, việc sửa chữa nhà sàn cũng là một bài toán khó khăn, đó không chỉ về nguồn kinh phí mà chính nguồn nguyên, vật liệu để phục dựng như cỏ tranh cũng khó tìm thấy ở địa phương. Chính vì thế, địa phương cần thêm thời gian”.

Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Tơ LỮ ĐÌNH TÍCH

“Hợp tác xã cũng mới thành lập nên gặp nhiều khó khăn về kinh phí hoạt động. Nhà sàn lại đang xuống cấp, ít nhiều sẽ ảnh hưởng đến tinh thần, nhiệt huyết của các nghệ nhân, người dân ở đây. Rất mong chính quyền các cấp quan tâm, xem xét, sớm khắc phục những hư hỏng ở khu nhà sàn Làng Teng để người dân có nơi sinh hoạt văn hóa lâu dài, phục vụ khách du lịch”, ông Chính chia sẻ.

 
Nhiều hạng mục phục dựng khác như nhà kho, chuồng trại xuống cấp.
Nhiều hạng mục phục dựng khác như nhà kho, chuồng trại chăn nuôi đã xuống cấp.
Chưa phát huy hết công năng
“Thời gian qua, Dự án “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa thôn Làng Teng” vẫn chưa phát huy hết công năng được đầu tư. Sở VH-TT&DL cũng đã có văn bản đề nghị UBND huyện Ba Tơ chỉ đạo UBND xã Ba Thành tận dụng tất cả các hạng mục, sử dụng công trình hiệu quả, phát huy hết công năng để giữ gìn, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa ở thôn Làng Teng. Bên cạnh việc khắc phục, duy tu, sửa chữa khu nhà sàn, cùng các hạng mục khác, chính quyền địa phương cần đầu tư, tôn tạo thêm, chú trọng tạo cảnh quan bên trong khuôn viên dự án như trồng cây xanh, tạo các tiểu cảnh… để phục vụ cho mô hình phát triển du lịch cộng đồng ở địa phương trong gian đến”.
 
Phó Giám đốc phụ trách Sở VH-TT&DL 
HUỲNH THỊ PHƯƠNG HOA
 

Không gian khu nhà sàn ở Làng Teng là nơi để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc Hrê. Người dân thường đến đây tụ họp, tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao vào những dịp Tết, lễ hội. 

Sau khi thành lập, Hợp tác xã Dịch vụ Nông - Lâm - Du lịch - Văn hóa Làng Teng cũng lên kế hoạch đón khách đến tham quan, trải nghiệm du lịch cộng đồng trong thời gian đến, nhất là khi du lịch được phép mở cửa trở lại. Tuy nhiên, tình trạng như hiện nay không chỉ gây mất mỹ quan cho khuôn viên nhà sàn, ảnh hưởng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tinh thần của người dân, mà còn để lại những không đẹp trong lòng du khách mỗi khi đến đây.

 
Bài, ảnh: THIÊN HẬU