(Baoquangngai.vn)- Thời điểm này, bà con nông dân đang thu hoạch rộ vụ lúa đông xuân, không ít nông dân ngậm ngùi khép lại một vụ mùa thất bát, thu hoạch lúa để lấy rơm cho bò hoặc bán rơm gỡ gạt vốn.
Đây là thời điểm bận rộn nhất của bà con nông dân ở vựa lúa Mộ Đức, thế nhưng thay vì tâm trạng háo hức như những vụ trước thì mùa này nhiều bà con chẳng muốn ra đồng thu hoạch.
Năm ngoái, cánh đồng Mộ Đức sạ giống lúa được mệnh danh là nữ hoàng xuất khẩu OM6976 hay VN121, nhà nào cũng phấn khởi thu về mỗi sào 8- 9 bao lúa tươi. Còn vụ này, hai phần ba diện tích mất một nửa, có nhà một sào chỉ gặt được 2 - 3 bao lúa, phần nhiều lép hạt, đen sì.
Không chỉ tại vựa lúa Mộ Đức mà ở các địa phương đều ghi nhận tình cảnh sụt giảm năng suất nghiêm trọng. Bức tranh mùa thu hoạch như đối nghịch hoàn toàn. Hầu hết các thửa ruộng xuống giống sớm, sạ dày đều mất mùa và rơi vào một số giống lúa OM6976, VN121, Ma Lâm. Nông dân cho biết, thu hoạch lúa không đủ bù chi phí, nhưng họ vẫn phải thu hoạch để lấy rơm cho bò hoặc bán rơm từ 200 đến 250 nghìn đồng/sào gỡ gạt vốn.
Giống lúa OM6976, VN121 nhiều năm qua được ngành nông nghiệp đưa vào chủ lực, các địa phương cũng luôn ưu tiên chọn giống lúa này để hỗ trợ giống cho nông dân trước khi bước vào mùa vụ, lại bị nhiễm nặng đạo ôn, khô cổ bông, rầy nâu, rầy lưng trắng. Nhiều thửa ruộng chỗ chín, chỗ vẫn còn xanh do không trổ bông hoặc trổ bông nhưng không kết hạt.
Trong khi đó, với các giống lúa như Thiên ưu 8, VTNA2, Khang dân đột biến, ĐT 45 và các dòng ĐH như ĐH 815-6, ĐH 99-81 lại minh chứng ưu điểm vượt trội. Lúa nặng trĩu bông, có nơi năng suất đạt đến 80 tạ/ha.
Theo báo cáo sơ bộ từ các địa phương, năng suất lúa vụ đông xuân 2015 - 2016 ước giảm từ 15% - 20% so với vụ đông xuân 2014 - 2015. Hai huyện Đức Phổ và Mộ Đức có đến hàng ngàn hécta sụt giảm năng suất nghiêm trọng. Đây là mùa sản xuất thất thu nhất từ nhiều năm trở lại đây.
Sau nhiều năm người nông dân lẩn quẩn trong ma trận lúa giống, vụ đông xuân 2015- 2016 này, ngành nông nghiệp đã gỡ ma trận lúa giống cho nông dân bằng cách chọn lọc, siết chặt cơ cấu lúa giống xuống chỉ còn 18 giống thay vì 27 giống như những vụ mùa trước.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, cuộc chọn lọc này chưa mang lại hiệu quả thiết thực trước biến đổi khí hậu ngày càng khắt nghiệt như hiện nay. Mất mùa lúa chính đang dồn gánh nặng cho bà con nông dân trước vụ hè thu sắp tới. Bà con nông dân rất mong, các cơ quan chức năng mạnh dạn từ bỏ bộ giống không còn phù hợp ra khỏi cơ cấu sản xuất trong những vụ sắp tới.
Thực hiện: Ái Kiều - Thiên Hậu
