(Báo Quảng Ngãi)- Phát hiện những bất thường của thai nhi thông qua phương thức chẩn đoán sớm là bước quan trọng trong thai kỳ, qua đó giúp bác sĩ có hướng theo dõi, tư vấn thai phụ phù hợp, góp phần sinh ra những em bé khỏe mạnh. Những năm gần đây, cùng với Đề án khám sàng lọc trước sinh và sơ sinh, nhận thức của người dân về vấn đề này cũng được nâng lên.
| TIN LIÊN QUAN |
|---|
Hiệu quả lớn
Bác sĩ Trần Minh Anh Vũ, khoa Sản, Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh (BV) cho biết: Sàng lọc trước sinh là sử dụng những phương pháp thăm dò đặc hiệu thông qua siêu âm và xét nghiệm (XN) nhằm phát hiện, chẩn đoán các dị tật bẩm sinh trong thai kỳ. Cụ thể, đối với 3 tháng đầu thai kỳ, phụ nữ mang thai nên đi khám vào tuần 11 - 13 để siêu âm đo độ mờ da gáy, thực hiện XN sàng lọc double test giúp phát hiện sớm những dị tật bẩm sinh, đặc biệt do rối loạn di truyền như các hội chứng Down, Edwards, Patau.
 |
| Trong thời gian mang thai, phụ nữ nên khám thai theo lịch hẹn để giúp theo dõi, tầm soát thai nhi. |
Giai đoạn quý 2, thai phụ thực hiện XN triple test ở tuần thai thứ 14 - 20, tốt nhất là từ tuần 16 - 18, giúp sàng lọc một số bệnh như quý 1. Từ 20 - 24 tuần, phụ nữ mang thai thực hiện siêu âm sàng lọc hình thái và cấu trúc thai nhi để giúp phát hiện những khiếm khuyết về hình thái. Vào giai đoạn 24 - 28 tuần, cần thực hiện XN tầm soát tiểu đường thai kỳ. Đối với quý 3, phụ nữ mang thai cần đi khám theo lịch hẹn để tầm soát phát hiện những bất thường bẩm sinh muộn, theo dõi sự phát triển của thai, nhau...
“Ngoài ra, tùy theo từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định những XN chuyên sâu hơn, như chọc ối (có thể thực hiện sau 16 tuần), hay sinh thiết thai nhau, giúp chẩn đoán các dị tật bẩm sinh của thai kỳ. Trong thời gian tới, BV sẽ triển khai thực hiện hai XN chọc ối và sinh thiết nhau. Với những kết quả sàng lọc không mong muốn, bác sĩ sẽ có hướng tư vấn gia đình xử trí, điều trị trước và sau sinh phù hợp. Sàng lọc trước sinh giúp giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội, hạn chế sinh ra trẻ có những dị tật bẩm sinh”, bác sĩ Vũ cho biết.
Nhiều thai phụ chủ động thực hiện
Hiện nay, BV Sản - Nhi tỉnh là nơi thực hiện các XN sàng lọc truyền thống như double test và triple test. Ngoài ra, còn có các cơ sở y tế tư nhân liên kết với các trung tâm, bệnh viện tại TP. Hồ Chí Minh để thực hiện các XN sàng lọc trước sinh.
“So với 5 năm trước, bây giờ đời sống kinh tế phát triển hơn, việc tiếp cận với các thông tin phổ biến, số lượng con ít hơn, nên nhận thức về vấn đề sàng lọc trước sinh ngày càng nâng cao. Trước đây, nhân viên y tế phải tư vấn, thuyết phục thai phụ thực hiện XN sàng lọc double test và triple test, còn hiện nay hai XN này đã trở nên phổ biến hơn. Nhiều thai phụ còn nắm thông tin rõ về các mốc siêu âm quan trọng trong thai kỳ và các XN sàng lọc cần thiết”, cử nhân Phạm Đình Vũ, Phòng Xét nghiệm y khoa Tâm Đức cho hay.
Đối với XN sàng lọc không xâm lấn chuyên sâu NIPT, có độ chính xác cao lên đến 99,9% và thực hiện sớm hơn so với hai XN truyền thống thì thường có hai nhóm thai phụ thực hiện. Đó là trường hợp thai phụ được bác sĩ tư vấn và chỉ định XN vì có bất thường siêu âm, tiền sử dị tật, thụ tinh nhân tạo, tiếp xúc với các tác nhân độc hại... Bên cạnh đó, có những trường hợp thai phụ có điều kiện kinh tế và nhận thức cao chủ động yêu cầu thực hiện XN NIPT.
Thực hiện Đề án sàng lọc trước sinh và sơ sinh, thời gian qua, trên địa bàn tỉnh đã triển khai nhiều biện pháp tuyên truyền, tư vấn phụ nữ mang thai thực hiện sàng lọc trước sinh. Cán bộ phụ trách dân số phối hợp với các huyện triển khai thực hiện sàng lọc trước sinh tại BV Sản - Nhi tỉnh, đồng thời duy trì tuyên truyền về Đề án tại các huyện, thu hút hơn 1.920 người tham dự. Theo số liệu thống kê tại các huyện, 6 tháng đầu năm 2020 có 2.657 bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh và 1.529 trẻ em được sàng lọc sơ sinh.
Bài, ảnh: HUỲNH THẢO
