Thiếu tướng TẠ NHÂN -
Ủy viên Thường vụ Đảng uỷ Quân khu, Chủ nhiệm Chính trị Quân khu 5
 |
| Thiếu tướng TẠ NHÂN - |
(Báo Quảng Ngãi)- Cách đây 50 năm, Vạn Tường là thôn ven biển thuộc xã Bình Thiện (cũ) đang là vùng giải phóng của huyện Bình Sơn. Phát hiện Trung đoàn 1- Trung đoàn Ba Gia đóng quân ở đây, tướng Oét-mo-len ra lệnh cho thủy quân lục chiến Mỹ mở cuộc hành quân “Ánh sáng sao” nhằm “bẻ gãy xương sống Việt Cộng” trên chiến trường Trung Bộ.
Mỹ huy động khoảng 9.000 quân thuộc Sư đoàn thủy quân lục chiến số 3 và các đơn vị của Mỹ, ngụy phối hợp cùng lực lượng tàu đổ bộ, pháo binh, công binh, hàng trăm xe tăng, thiết giáp, xe lội nước, máy bay các loại vào trận. Ở thế chủ động và vượt trội về binh lực, đêm 17.8.1965, hàng chục tàu chiến thuộc Hạm đội 7 từ ngoài biển bắn phá ác liệt vào Vạn Tường và các khu vực chung quanh để dọn đường cho cuộc hành quân. Sáng sớm hôm sau, Mỹ dùng 6 tàu đổ bộ đưa 4 tiểu đoàn lính thủy quân lục chiến, 1 tiểu đoàn xe tăng, xe bọc thép, 2 tiểu đoàn pháo 105mm dưới sự yểm trợ của pháo hạm, máy bay ồ ạt tiến vào Vạn Tường. Địch theo các hướng từ căn cứ Chu Lai đánh vào phía bắc, dùng máy bay trực thăng đổ quân bao vây phía tây; từ tàu chiến đổ bộ lên bãi biển thôn An Cường, vào Gò Đam, An Thái, bịt chặt phía đông và một mũi khác đổ bộ đường không. Tướng Cơ-ru-lắc, chỉ huy lính thủy đánh bộ Mỹ tuyên bố: “Một cái bẫy kín hoàn toàn, chỉ chờ khép lại. Việt Cộng không thể lọt ra ngoài!”. Và quân Mỹ dần khép chặt vòng vây…
Thế nhưng, bằng thế trận giăng sẵn và sự phối hợp linh hoạt, bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương cùng dân quân, du kích các xã Bình Hải, Bình Hòa, Bình Trị, Bình Đông, Bình Phước, Bình Thanh, Bình Phú… đã kiên cường bám trụ, chặn đánh quyết liệt các mũi tiến quân của địch. Các tốp lính Mỹ đi đầu vừa đặt chân lên bãi biển An Cường, Gò Đam đã bị mìn định hướng quét thẳng vào đội hình.
Ở phía bắc, cánh quân Mỹ từ Chu Lai vào vượt sông Trà Bồng bị Đại đội 21 bộ đội địa phương và du kích xã Bình Thiện (cũ) kìm chân ở Tân Hy, Tân Khởi, Đông Lỗ. Lực lượng đổ bộ đường không của địch vừa xuống cánh đồng Lộc An liền bị ta tiêu diệt, 8 máy bay trực thăng tan xác. Hầu hết các mũi tiến công của địch đều vấp phải trận địa bãi mìn, hố chông, vật cản liên hoàn khiến đội hình bị dồn ứ, rơi vào thế trận phục kích. Quân ta từ công sự, giao thông hào, các vị trí ngụy trang xông lên đánh giáp lá cà diệt bộ binh, bắn cháy xe tăng địch. Bị đánh vỗ mặt bất ngờ, đến trưa ngày 18.8, địch tiếp tục điều thêm quân, xe tăng, pháo tự hành, súng phun lửa vào trận địa. Thế nhưng lực lượng chi viện của địch đã bị quân ta chặn đánh, kìm chân ngay từ bên ngoài địa bàn Vạn Tường. Xe tăng, xe bọc thép địch bốc cháy, xác địch ngổn ngang ở Ngọc Hương, Nam Yên, cánh đồng Lộc Tự…
Chúng điên cuồng dội bom xuống khu vực Phú Long, đồi Trung Sơn, Gò Hồng, An Lộc. Đại đội 21 Tỉnh đội Quảng Ngãi, Đơn vị 31 Huyện đội Bình Sơn và du kích xã Bình Đông, Bình Trị bám chắc trận địa, linh hoạt tiến công chặn đứng đường tiến quân của địch, tạo điều kiện để bộ đội chủ lực tiêu diệt địch ở các hướng khác. Quân địch không thể hợp quân được, rơi vào thế hỗn loạn và đứng trước nguy cơ bị tiêu diệt hoàn toàn. Mỹ điên cuồng ném bom, nã pháo hạm và dùng máy bay trực thăng đổ quân tăng viện. Bất chấp mưa bom, bão đạn, bộ đội, dân quân, du kích dựa vào thế trận liên hoàn, kiên cường trụ bám, liên tục tiến công đánh thiệt hại các mũi tiến quân của địch, trận đánh kéo dài đến tối. Đêm 18.8, lực lượng ta bí mật rút khỏi trận địa. Hơn 900 lính Mỹ thiệt mạng, 22 xe tăng, thiết giáp, 13 máy bay và nhiều vũ khí, trang bị, phương tiện chiến tranh bị ta tịch thu, phá hủy.
Là chiến công xuất sắc của quân và dân Khu 5 trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, chiến thắng Vạn Tường đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu về nghệ thuật quân sự Việt Nam. Trong đó nổi bật nhất là bài học lớn về phát huy sức mạnh tổng hợp của chiến tranh nhân dân; sự kết hợp tác chiến giữa bộ đội chủ lực và bộ đội địa phương, dân quân, du kích; giữa tiến công tiêu diệt địch của lực lượng vũ trang với thế trận lòng dân giúp đỡ, chở che, phục vụ chiến đấu. Chiến thắng Vạn Tường là nét son sáng chói trong lịch sử vẻ vang của Trung đoàn 1 – Trung đoàn Ba Gia anh hùng./.
