(Báo Quảng Ngãi)- Không thể phủ nhận vai trò kết nối cung, cầu của các đại lý thu mua nông sản. Tuy nhiên, với sự tính toán "khôn khéo", người buôn nông sản dường như chẳng bao giờ thua thiệt, dù nông dân lao đao khi sản phẩm rớt giá...
Nông dân và người tiêu dùng chịu thiệt
Chiều xuống, những nông dân chuyên canh rau ở các xã Nghĩa Dõng, Nghĩa Dũng, Nghĩa Hà (TP.Quảng Ngãi) tất bật ra đồng thu hoạch rau để bán. Thương lái đem cân ra tận ruộng để mua rau, rồi chuyển đến nơi tập kết cho xe tải vận chuyển. Không mặc cả, không trả tiền. Với chiêu thức “bán giúp nông dân”, các thương lái đưa rau ra chợ nông sản bán, rồi mới đem tiền về trả cho nông dân.
 |
| Nông dân xã Nghĩa Dũng thu hoạch rau cải bán cho thương lái. |
Chị Huỳnh Thị Tư đang thu hoạch hơn 1 sào cải ngọt tại đồng rau xã Nghĩa Dũng, cho biết: “Hôm kia cắt cải bán. Họ chở đi bán rồi về đưa cho mình có 1.000 đồng/kg. Chiều nay họ điện xuống, cắt cho họ vài tạ. Họ cứ chở đi bán, chứ có nói giá cả gì đâu. Họ đưa giá nào, mình biết giá đó”.
Tại chợ nông sản TP.Quảng Ngãi những ngày này giá rau cải ngọt dao động khoảng 3.500 – 4.000 đồng/kg. Có nghĩa là, giá ở chợ cao gấp ba đến bốn lần so với giá mà thương lái trả cho người nông dân. Lấy lý do “chi phí chuyên chở cao”, các thương lái đã giữ lại 2.500 – 3.000 đồng/kg, chỉ trả cho nông dân 1.000 đồng/kg.
Trên thực tế giá nông sản tại chợ từ rau cho đến thịt, cá từ sau Tết Nguyên đán đến nay không biến động nhiều. Tuy nhiên, giá mua rau và thịt heo, bò liên tục giảm. Trong đó, giá heo hơi giảm có thời điểm chỉ 20.000 đồng/kg so với cận Tết khoảng 48.000 đồng/kg. Giá bò hơi giảm khoảng 30 - 50%. Tuy nhiên, giá thịt heo, thịt bò tại chợ giảm không đáng kể. Hiện tại, giá thịt heo chỉ giảm khoảng 10.000 đồng/kg; thịt bò giảm khoảng 5.000 đồng/kg.
Trước, trong và sau Tết do nhu cầu tiêu dùng tăng cao, nên các mặt hàng thực phẩm đều tăng giá và ít khi xuống trở lại. Chỉ có năm nay nông sản xuất khẩu khó khăn, thị trường trong nước tiêu dùng không hết, dẫn đến cung vượt quá cầu thì giá mới giảm. Song, mức giảm không tương xứng với thực tế của đầu vào, đầu ra.
Hiện tại, theo người chăn nuôi, mỗi kilôgam heo hơi, người nuôi lỗ khoảng 5.000 – 7.000 đồng. Trong khi đó thịt tại chợ vẫn bán giá tương đương với thời điểm người nuôi heo đang lãi ròng khoảng 10.000 đồng/kg. Theo tính toán của những người làm nghề giết mổ heo, khi giá heo hơi xuống thấp như hiện nay, lẽ ra thịt heo tại chợ phải xuống mức 55.000 – 65.000 đồng/kg, chứ không phải ở mức như hiện nay khoảng 75.000 đồng/kg. Điều này dẫn đến nghịch lý “người chăn nuôi thì lỗ, người tiêu dùng vẫn mua giá cao”, chỉ có lợi nhuận của khâu trung gian là không thay đổi.
Cần tổ chức lại cách thức phân phối
Thực tế, nông dân không thể đem nông sản của mình ra đến chợ bán lẻ. Tất cả khâu tiêu thụ đều phụ thuộc vào thương lái. Nông dân cũng không phải là người có thể quyết định giá bán từ mớ rau đến cân thịt. Do đó, nhất định phải tồn tại khâu trung gian. Hiện tại, thương lái không trực tiếp làm ra nông sản, song lại có quyền quyết định giá cả. Hiện tại có nhiều loại nông sản phải qua nhiều tầng nấc trung gian, có khi đến 3 – 4 khâu mới ra đến chợ. Qua mỗi một khâu, giá bán lại đội lên đáng kể.
“Làm thế nào để nông dân bớt rủi ro hơn khi tham gia thị trường” đang là vấn đề được Sở Công thương hướng đến, mà trọng tâm là giải pháp kết nối cung cầu. Theo đó, trong năm 2017 này, Sở Công thương sẽ tổ chức hội nghị kết nối cung cầu với sự tham gia của các doanh nghiệp bán lẻ lớn và nông dân trong tỉnh, nhằm giảm bớt khâu trung gian, tổ chức lại khâu phân phối.
“Thị trường còn nhiều bất hợp lý trong khâu phân phối, tiêu thụ nông sản. Vì thế cần thiết phải tổ chức lại, để phát triển thị trường bền vững. Theo đó, người nông dân và người tiêu dùng phải được hưởng lợi với sản phẩm chất lượng, an toàn, giá cả hợp lý. Tuy nhiên, để thực hiện được mục tiêu này đòi hỏi phải có sự phối hợp chặt chẽ của nhiều phía”, Giám đốc Sở Công thương Trần Phước Hiền cho biết.
Bài, ảnh: THANH NHỊ
