KKT Dung Quất trước cơ hội mới

(QNg)- Năm 2005, Thủ tướng Chính phủ ra quyết định chuyển Khu Công nghiệp Dung Quất thành Khu Kinh tế (KKT) Dung Quất. Việc chuyển đổi này đã tạo ra bước ngoặt cho sự phát triển của Dung Quất. 7 năm sau, KKT Dung Quất lọt vào tốp 5 KKT cần được Nhà nước đầu tư trọng điểm.
 

Trong quá trình rà soát, sắp xếp lại các KKT của cả nước thì cụm KKT Dung Quất (Quảng Ngãi) và Chu Lai (Quảng Nam) hiện đã được Thủ tướng Chính phủ chọn là 1 trong những trọng điểm về KKT của cả nước tập trung đầu tư từ ngân sách trong giai đoạn 2013-2015.

Đô thị Vạn Tường sẽ được đầu tư để trở thành trung tâm của thành phố Dung Quất trong tương lai.

Cùng với quyết định này, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ KH&ĐT chủ trì, phối hợp với các Bộ, địa phương liên quan tiếp tục thực hiện việc hỗ trợ từ Ngân sách Trung ương đối với đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng khu kinh tế theo Quyết định 126/2009/QĐ-TTg ngày 26/10/2009 của Thủ tướng Chính phủ theo hướng tập trung cho nhóm 5 khu kinh tế trên ở mức tối thiểu 65% tổng nguồn hỗ trợ trong kế hoạch hàng năm và 3 năm 2013-2015. Việc tập trung nguồn lực cũng như cơ chế chính sách phát triển các KKT được lựa chọn, làm tiền đề và động lực thúc đẩy các KKT còn lại phát triển trong giai đoạn sau. Với quyết định này, KKT Dung Quất (và cả Chu Lai) không chỉ có thêm nguồn lực quan trọng để đầu tư cho hạ tầng mà còn tạo ra "cú hích" để thu hút đầu tư.
 

 Đến nay, KKT Dung Quất có 114 dự án đăng ký đầu tư, với tổng vốn đăng ký khoảng 8 tỷ USD. Trong đó, vốn đã thực hiện đầu tư đạt 60% (khoảng 4,8 tỷ USD). Đến nay, có 67 doanh nghiệp đi vào hoạt động. Tổng giá trị sản xuất công nghiệp, thương mại và dịch vụ trên địa bàn KKT Dung Quất hằng năm đã đạt trên 100 nghìn tỷ đồng. Những con số biết nói này khẳng định Dung Quất là một trong những KKT ven biển được đánh giá là thành công nhất. Và với nguồn lực đầu tư có trọng điểm từ ngân sách Nhà nước cho KKT Dung Quất trong 3 năm 2013-2105 sẽ mở ra giai đoạn phát triển mới, có quy mô lớn hơn, đồng bộ, vững chắc hơn.

Về mục tiêu, Chính phủ xác định xây dựng KKT Dung Quất là KKT tổng hợp, đa ngành, đa lĩnh vực, trên cơ sở các ngành chủ lực như hóa dầu, hóa chất cùng các loại hình công nghiệp nặng quy mô lớn như luyện cán thép, đóng tàu biển… Mặt khác, Chính phủ định hướng xây dựng KKT này thành một thành phố công nghiệp mở trong tương lai, có trung tâm lọc hóa dầu, trung tâm thương mại, trung tâm dịch vụ cảng. Không những thế, Dung Quất còn là đầu mối giao thông quan trọng với miền Trung và Tây Nguyên.

Đầu năm 2011, Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số 124/QĐ-TTg về việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch KKT Dung Quất đến năm 2025. Theo đó, diện tích KKT từ 10.300 ha hiện hữu, nâng lên hơn 45.300 ha, tức là tăng 4,5 lần và chủ yếu là mặt biển. Việc mở rộng KKT Dung Quất nhằm tạo điều kiện để Quảng Ngãi giải quyết bài toán thu hút đầu tư, trong bối cảnh "chiếc áo cũ" đã quá chật chội. Ngay sau khi có Quyết định 124, Dung Quất đã có thêm rất nhiều nhà đầu tư lớn tìm đến. Đáng chú ý là Tập đoàn Sembcorp (Singapore) đang xúc tiến đầu tư một nhà máy nhiệt điện và VSIP đang xúc tiến xây dựng KCN-Đô thị-dịch vụ thứ 5 tại Việt Nam tại đây. Chỉ tính 2 dự án này, tổng mức đầu tư khoảng 3 tỷ USD. Đây là những tín hiệu cho thấy việc mở rộng sẽ đưa Dung Quất vào một giai đoạn phát triển mới.

Chuẩn bị cho giai đoạn mới, đầu tháng 8 vừa qua, Ban Quản lý KKT Dung Quất (DEZA) và Liên danh Nikken Sekkei Civil Engineering Ltd-Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng Cảng-Đường thủy (TEDIPORT) đã tiến hành Ký kết Hợp đồng tư vấn lập Quy hoạch chi tiết xây dựng 1/2000 Khu bến cảng Dung Quất II. Cảng này được quy hoạch trên cơ sở vịnh Dung Quất 2, nơi có độ sâu cách bờ 3 km là 24m, chiều dài đường bờ là 9 km. Cảng có thể đón tàu có trọng tải từ 250 - 300 ngàn DWT, tạo tiền đề để phát triển Cụm Công nghiệp nặng Dung Quất II. Khi Dung Quất II hình thành sẽ tạo ra vùng đất khoảng 5.000 ha để phát triển công nghiệp nặng và khoảng 2.000 ha để phát triển công nghiệp phụ trợ. Việc quy hoạch Cảng Dung Quất II sẽ tạo ra sức bật cho KKT Dung Quất trong những năm đến.

Để trở thành KKT động lực, yêu cầu đặt ra là cần một cơ chế đặc thù cho Dung Quất. Hiện nay, Quảng Ngãi đang đề nghị Chính phủ hỗ trợ có mục tiêu từ nguồn thu NMLD Dung Quất cho việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng của KKT Dung Quất và giải quyết một số vấn đề quan trọng về an sinh xã hội trong tỉnh nói chung. Theo mục tiêu đề ra đến năm 2015, KKT Dung Quất sẽ thu hút 13 tỷ USD vốn đầu tư, thu ngân sách khoảng 16.000 tỷ đồng và Quảng Ngãi sẽ đứng vào top 10 tỉnh thành có mức thu ngân sách cao nhất cả nước. "Và để thực hiện được mục tiêu đó thì Dung Quất cần 7.500 tỷ đồng để đầu tư cho hạ tầng"-Phó Chủ tịch UBND tỉnh, kiêm Trưởng BQL KKT Dung Quất Phạm Như Sô cho biết.

Phát triển công nghiệp lọc hóa dầu tại Dung Quất đã và đang tạo ra sức hút cho KKT Dung Quất. Trong ảnh: Kỹ sư NMLD tại Trung tâm điều khiển vận hành hoạt động của nhà máy.

Hiện nay, bằng nỗ lực của mình, Quảng Ngãi đã và đang xúc tiến đầu tư các hạng mục giao thông quan trọng. Tuyến đường Dốc Sỏi - cảng Dung Quất 65 tỷ đã hoàn thành thủ tục đầu tư xây dựng. Đường Trì Bình-Dung Quất với nguồn vốn đầu tư khoảng 1.000 tỷ đồng đang kêu gọi nhà đầu tư theo hình thức BT và tuyến đường Tịnh Phong - Dung Quất 2 dài hơn 14 km có tổng vốn 2.000 tỷ đồng tỉnh sẽ giao cho Sở GTVT làm chủ đầu tư. Cùng với đó tỉnh sẽ tìm vốn đầu tư đường nối Dung Quấât 1 và Dung Quất 2. Những tuyến đường này hình thành sẽ tạo hạ tầng khung để thúc đẩy thu hút đầu tư trong giai doạn mới.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Như Sô cho hay, tới đây, tỉnh sẽ ký kết hợp tác liên kết phát triển với Quảng Nam nhằm tạo ra cơ chế chính sách chung để không chạy đua thu hút đầu tư. Đặc biệt, cần phải tập trung hơn nữa để giải quyết các vấn đề về cơ chế, chính sách để làm thế nào đưa Dung Quất vào giai đoạn phát triển mới, nhất là mở rộng KKT Dung Quất trong thời gian tới. Cụ thể như, KKT Dung Quất những năm gần đây mang lại nguồn thu cho ngân sách từ 15.000-16.000 tỷ đồng và tỉnh xin cơ chế hỗ trợ khoảng 10% từ tổng thu này (khoảng 1.500 tỷ đồng/năm), từ nay đến năm 2015 để đầu tư hạ tầng. Tuy nhiên, ngoài nguồn vốn ngân sách, tỉnh sẽ đa dạng hóa các nguồn lực đầu tư. Trong đó có tính đến những nguồn đầu tư tư nhân trong và ngoài nước thông qua các hình thức đầu tư BOT, PPP…

Dung Quất hiện đã phát triển công nghiệp nặng, tiếp đến sẽ phát triển công nghiệp nhẹ và các mô hình về dịch vụ thương mại đô thị… Quảng Ngãi đang nghiên cứu chính sách thu hút đầu tư để xây dựng đô thị Vạn Tường (nơi sẽ trở thành trung tâm của thành phố Dung Quất trong tương lai), đáp ứng nhu cầu ăn, ở, đi lại, học hành cho công nhân đang lưu trú trong KKT Dung Quất, nhằm tạo thêm sức hấp dẫn cho KKT này.

H. Triều