(QNg)- Đi dọc miền biển Quảng Ngãi, có một câu chuyện về những ngư dân hành nghề câu đã ra Hoàng Sa cách đây hơn nửa thế kỉ để đánh bắt cá. Lão ngư Đỗ Bạn (SN 1925), hiện sinh sống tại xã Nghĩa An là một nhân chứng.
| TIN LIÊN QUAN |
|---|
Thắp nén hương lên bàn thờ, ông Bạn thầm nhắc lại tên hai ngư dân đã cùng ông ra Hoàng Sa thời trẻ. Đó là ông Đỗ Ry và Tạ Hóa. Ông Ry và ông Hóa đều không còn. Hai ông chỉ để lại cho con cháu niềm tự hào về chiến tích đi Hoàng Sa cách đây 60 năm về trước.
 |
| Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa. Ảnh: T.Trung |
Năm 1952, xã Nghĩa An còn là một cù lao nằm biệt lập và bị ngăn cách bởi con sông đổ ra cửa biển Cổ Lũy. Ở làng cù lao này, ngư dân đi biển đã ra tới Hoàng Sa. Ngoài Hoàng Sa sản vật quý hiếm nhiều vô kể. Vậy là ông Bạn quyết định nhổ neo đi một chuyến ra Hoàng Sa.
Vào một buổi sáng sớm cách đây 60 năm, lựa đúng mùa gió nồm xuôi ra Hoàng Sa, vợ chồng ông trút gạo lên thuyền, chuẩn bị đầy đủ củi nấu, lưới chài. Ông tạm biệt vợ và đứa con đầu mới sinh được vài tháng rồi cùng 2 người bạn cứ nhằm hướng đông căng buồm xuất bến.
Đi suốt 5 ngày 5 đêm theo hướng sao trên trời, chiếc thuyền ra đến đảo Hai Trụ thuộc quần đảo Hoàng Sa. Ông Bạn và các ngư dân miệt mài câu cá. Cá ở Hoàng Sa nhiều vô kể. Thả lưỡi câu xuống, giật lên là có cá to. Nhiều đàn cá to bơi kín vùng nước. Câu cá ngon, các ngư dân chỉ cắt lấy vi, lấy bóng cá, xẻ thịt phơi trên thuyền để chở về bờ. Trụ ở Hoàng Sa được 10 ngày, các ngư dân giật buồm giong thuyền hướng về đảo Lý Sơn và quay về Nghĩa An.
Gần nhà ông Bạn có ông Nguyễn Mạnh (SN 1908) cũng đi thuyền ra Hoàng Sa cách đây hơn 60 năm. Ông Nguyễn Đồng (SN 1930) kể lại: "Cha tôi đi Hoàng Sa để làm nghề câu. Đi cùng thời với cha tôi có nhiều người bỏ mạng vì bão trên biển. Thời đó cứ cho thuyền ra Lý Sơn đậu ngay cái đèn biển của Pháp. Sau đó 5 giờ sáng cho thuyền căng buồm ra Hoàng Sa". Theo ông Đồng, cha của ông cho thuyền đến các đảo Bom Bay, Hai Trụ để câu cá.
Mỗi chuyến đi Hoàng Sa kéo dài hơn nửa tháng. Để khỏi đi lạc, cha ông cứ nhìn sao máng trên trời mà đi. Vừa đi vừa xem gió, chế lượn để thuyền không bị chệch hướng. Mưu sinh cực khổ trên biển, cha ông Đồng đã sáng tác ra nhiều hò vè về Hoàng Sa. Tới mỗi hòn đảo ông làm một bài hò vè. "Bác có thể đọc cho cháu nghe vài bài?" - Khi tôi đề nghị, ông Đồng cho biết: "Người thuộc nhiều câu hò vè về Hoàng Sa là ông Bốn Nã, ông Nã hiện đã mất nên hầu như thất truyền". Đến đời ông chỉ còn nhớ chút ít.
Để đóng một chiếc thuyền vững chãi ra Hoàng Sa, cha ông Mạnh đóng loại thuyền câu 3 buồm, chiều dài 15 mét, rộng 6 mét. Thuyền đóng theo kiểu lận mê, chốt đóng thuyền loại tốt, be 2 bên được chồng cao thêm 2 lớp để chở nặng, chốt để đóng vào phên lót đáy thuyền được chọn từ tre của Bình Định.
Thắp lên bàn thờ cha một nén hương, ông Đồng ngậm ngùi: "Thời cha tôi đi Hoàng Sa, người ta chết cũng nhiều, nhưng rồi vẫn cứ đi ra đó và nơi ấy là một góc trời thân yêu của đất nước mình".
T. TRUNG
