(QNg)- Năm 2009 UBND tỉnh Quảng Ngãi chính thức công nhận làng nghề chế biến nước mắm Đức Lợi (xã Đức Lợi, huyện Mộ Đức). Từ đó huyện Mộ Đức và xã Đức Lợi đã tiến hành xây dựng điểm sản xuất nước mắm tập trung, để tạo điều kiện cho các hộ dân phát triển nghề theo quy mô lớn; đồng thời góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên đã gần 3 năm qua, công tác triển khai cứ "dậm chân tại chỗ".
Trên thực tế công tác quy hoạch và giải phóng mặt bằng xây dựng điểm tập trung làng nghề nước mắm Đức Lợi đã được UBND xã Đức Lợi tiến hành từ năm 2008. Theo đó điểm tập trung có diện tích khoảng 2 ha, được phân thành 36 lô, nằm ở thôn Kỳ Tân. Quá trình xây dựng chia làm 2 giai đoạn: Giai đoạn đầu với các hạng mục đánh giá tác động môi trường, san ủi giải phóng mặt bằng và giai đoạn 2 là hoàn thiện các hệ thống điện, cấp thoát nước, xử lý nước thải.
Đến thời điểm này số vốn đầu tư cho công tác xây dựng điểm tập trung khoảng 1 tỷ đồng (vốn từ ngân sách huyện trên 850 triệu đồng, còn lại là vốn của xã Đức Lợi). Nhưng hiện nay điểm tập trung cũng chỉ mới có mặt bằng và hệ thống điện.
 |
| Đã gần 3 năm trôi qua, nhưng điểm tập trung làng nghề nước mắm Đức Lợi cũng chỉ là bãi đất trống. |
Anh Trần Văn Nhân-người dân sản xuất nước mắm (thôn Kỳ Tân, xã Đức Lợi) cho tôi biết: "Cơ sở sản xuất của anh rất muốn được di dời vào điểm tập trung. Nhưng với số vốn tối thiểu 200 đến 300 triệu đồng thì gia đình anh không thể "đào" đâu ra được. Trong khi đó việc vay vốn đối với gia đình anh thật sự gặp khó khăn. Nhiều ngân hàng đến gặp anh rồi "lặn" luôn, còn các chế độ hỗ trợ khác không thấy địa phương nói gì.
Vả lại nếu bây giờ mà vào điểm tập trung thì không biết sản xuất có tốt hơn tại nhà không. Vì điểm tập trung còn ngổn ngang quá". Đây có lẽ cũng là tâm trạng chung của trên 50 hộ sản xuất nước mắm ở làng nghề nước mắm Đức Lợi. Nếu chính quyền địa phương không tìm được hướng đi đúng, thì điểm tập trung này rất dễ bị bỏ hoang.
Ông Lê Minh Việt- Phó Chủ tịch UBND xã Đức Lợi, cho tôi biết: "UBND xã Đức Lợi xác định, xây dựng điểm sản xuất nước mắm tập trung là "nhiệm vụ quan trọng". Xã Đức Lợi đã thành lập Hội Nghề cá, đây là tiền đề để vận động bà con vào điểm tập trung. Tính đến thời điểm này 6 hộ dân đã được UBND xã Đức Lợi thông qua phương án đầu tư vào điểm tập trung và đang chờ UBND huyện Mộ Đức cấp chứng chỉ". Nhưng chẳng biết giữa việc cấp chứng chỉ với việc chính thức vào sản xuất ở điểm tập trung của các hộ dân này sẽ kéo dài trong bao lâu.
Khi mà hiện nay, sau gần 3 năm triển khai điểm tập trung vẫn chưa có nước, cũng chẳng có hệ thống thoát nước thải, xử lý nước thải. Thực tế là sản xuất nước mắm thì rất quan trọng. Và nước thải chẳng lẽ lại được đổ tràn lan? Trong khi đó qua quan sát của phóng viên, tại điểm tập trung mọi thứ vẫn chưa được tiến hành xây dựng tiếp. Đem chuyện này trao đổi với chính quyền địa phương thì chúng tôi nhận được câu trả lời là, chờ vốn đầu tư từ UBND huyện Mộ Đức.
Trưởng phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Mộ Đức Phạm Ngọc Lân giải thích: Sở dĩ điểm tập trung làng nghề chế biến nước mắm Đức Lợi triển khai chậm là do, khi giải phóng mặt bằng, UBND xã Đức Lợi đã không thực hiện đúng với quy hoạch. Do đó việc cấp chứng chỉ đầu tư cho nhân dân không được Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Mộ Đức chấp nhận.
Ông Lê Minh Việt- Phó Chủ tịch UBND xã Đức Lợi, cho tôi biết: "UBND xã Đức Lợi xác định, xây dựng điểm sản xuất nước mắm tập trung là "nhiệm vụ quan trọng". Xã Đức Lợi đã thành lập Hội Nghề cá, đây là tiền đề để vận động bà con vào điểm tập trung. Tính đến thời điểm này 6 hộ dân đã được UBND xã Đức Lợi thông qua phương án đầu tư vào điểm tập trung và đang chờ UBND huyện Mộ Đức cấp chứng chỉ". Nhưng chẳng biết giữa việc cấp chứng chỉ với việc chính thức vào sản xuất ở điểm tập trung của các hộ dân này sẽ kéo dài trong bao lâu.
Khi mà hiện nay, sau gần 3 năm triển khai điểm tập trung vẫn chưa có nước, cũng chẳng có hệ thống thoát nước thải, xử lý nước thải. Thực tế là sản xuất nước mắm thì rất quan trọng. Và nước thải chẳng lẽ lại được đổ tràn lan? Trong khi đó qua quan sát của phóng viên, tại điểm tập trung mọi thứ vẫn chưa được tiến hành xây dựng tiếp. Đem chuyện này trao đổi với chính quyền địa phương thì chúng tôi nhận được câu trả lời là, chờ vốn đầu tư từ UBND huyện Mộ Đức.
Trưởng phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Mộ Đức Phạm Ngọc Lân giải thích: Sở dĩ điểm tập trung làng nghề chế biến nước mắm Đức Lợi triển khai chậm là do, khi giải phóng mặt bằng, UBND xã Đức Lợi đã không thực hiện đúng với quy hoạch. Do đó việc cấp chứng chỉ đầu tư cho nhân dân không được Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Mộ Đức chấp nhận.
UBND huyện Mộ Đức đã yêu cầu UBND xã Đức Lợi điều chỉnh quy hoạch điểm tập trung cho phù hợp. Nhưng đến nay huyện vẫn chưa nhận được câu trả lời. Nếu UBND xã Đức Lợi gặp khó khăn gì phải báo cáo với UBND huyện, để huyện có phương án hỗ trợ. Cần phải nói thêm rằng, UBND huyện Mộ Đức đã thành lập nhiều đoàn công tác cùng với các ngân hàng về làm việc với UBND xã Đức Lợi và người dân địa phương, nhưng đến nay công tác vay vốn của người dân xem ra vẫn không có gì tiến triển.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, nguyên nhân các ngân hàng không "mặn mà" cho người dân xã Đức Lợi vay vốn, bởi vì trước kia nhiều hộ dân vay vốn mua sắm tàu đánh bắt xa bờ nhưng làm ăn thua lỗ, đã không hoàn trả được, nên các ngân hàng "sợ". Thiết nghĩ ngân hàng là "kênh" vay vốn quan trọng của người dân, nhưng vì vấn đề gì đó mà ngân hàng "mất" niềm tin với người dân thì UBND xã Đức Lợi và huyện Mộ Đức cần có những cam kết với ngân hàng, để người dân được vay vốn. Bởi lẽ để kiếm vài trăm triệu đồng di dời cơ sở sản xuất vào điểm tập trung đối với người dân là điều chẳng dễ gì.
Được công nhận làng nghề và xây dựng điểm sản xuất tập trung đóng vai trò rất quan trọng trong việc duy trì và phát triển làng nghề nước mắm Đức Lợi, nhất là trong thời điểm các thương hiệu nước mắm lớn đang chiếm ưu thế. Chính quyền các cấp, cũng như người dân phải xác định, xây dựng chung một thương hiệu nước mắm Đức Lợi có uy tín là điều kiện sống còn để nước mắm Đức Lợi đứng vững được trên thị trường. Do đó cần bắt đầu từ việc nhanh chóng hoàn thành điểm sản xuất tập trung trong thời gian sớm nhất.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, nguyên nhân các ngân hàng không "mặn mà" cho người dân xã Đức Lợi vay vốn, bởi vì trước kia nhiều hộ dân vay vốn mua sắm tàu đánh bắt xa bờ nhưng làm ăn thua lỗ, đã không hoàn trả được, nên các ngân hàng "sợ". Thiết nghĩ ngân hàng là "kênh" vay vốn quan trọng của người dân, nhưng vì vấn đề gì đó mà ngân hàng "mất" niềm tin với người dân thì UBND xã Đức Lợi và huyện Mộ Đức cần có những cam kết với ngân hàng, để người dân được vay vốn. Bởi lẽ để kiếm vài trăm triệu đồng di dời cơ sở sản xuất vào điểm tập trung đối với người dân là điều chẳng dễ gì.
Được công nhận làng nghề và xây dựng điểm sản xuất tập trung đóng vai trò rất quan trọng trong việc duy trì và phát triển làng nghề nước mắm Đức Lợi, nhất là trong thời điểm các thương hiệu nước mắm lớn đang chiếm ưu thế. Chính quyền các cấp, cũng như người dân phải xác định, xây dựng chung một thương hiệu nước mắm Đức Lợi có uy tín là điều kiện sống còn để nước mắm Đức Lợi đứng vững được trên thị trường. Do đó cần bắt đầu từ việc nhanh chóng hoàn thành điểm sản xuất tập trung trong thời gian sớm nhất.
Bài, ảnh: NGUYỄN TRIỀU
