(Báo Quảng Ngãi)- Cách đây tròn 60 năm (28.8.1959 - 28.8.2019), dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy Quảng Ngãi, nhân dân các dân tộc anh em ở Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi đã nổi dậy đấu tranh chống lại ách thống trị của chính quyền Mỹ - Diệm, tạo nên cuộc khởi nghĩa vũ trang lớn đầu tiên trong phong trào cách mạng ở miền Nam. Thắng lợi của cuộc khởi nghĩa này là minh chứng cho tinh thần sáng tạo, quyết đoán của lãnh đạo Tỉnh ủy lúc bấy giờ và ý chí cách mạng của người dân miền Tây Quảng Ngãi, đặc biệt là đồng bào Cor.
| TIN LIÊN QUAN |
|---|
Dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, nhân dân Trà Bồng đã nổi dậy chống cuộc bầu cử Quốc hội bù nhìn của Mỹ - Diệm (từ ngày 28- 30.8.1959), tạo nên một cuộc đồng khởi với quy mô lớn ở Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi...
Đó là, kết hợp sự nổi dậy của quần chúng và tấn công địch của lực lượng vũ trang. Chúng ta đã tiêu diệt được nhiều địch, phá nhiều đồn bót, đập tan bộ máy kèm kẹp của địch, lập chính quyền cách mạng, với trên 40 xã ở miền Tây Quảng Ngãi được giải phóng.
Từ đó, hình thành được nhiều khu căn cứ, tạo chỗ dựa vững chắc cho cách mạng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đặc biệt, các xã được giải phóng đã giữ vững cho đến ngày đất nước thống nhất. Riêng Sơn Tây là huyện được giải phóng sớm nhất ở Khu 5 (5.9.1959), cũng bắt nguồn từ khởi nghĩa Trà Bồng.
 |
| Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Trà Lãnh (Trà Bồng) Hồ Văn Giới giới thiệu Di tích lịch sử đồn Eo Chim cho thanh niên trong xã. Ảnh: TL |
Cuộc khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi thể hiện ý chí quật khởi của nhân dân ta ở miền Nam nói chung và tỉnh Quảng Ngãi nói riêng, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số ở miền núi của tỉnh.
Trong lịch sử cách mạng Việt Nam từ khi có Đảng Cộng sản lãnh đạo, trên địa bàn Quảng Ngãi có hai cuộc khởi nghĩa vũ trang là khởi nghĩa Ba Tơ và khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi, đều giành thắng lợi, có tính tiên phong và giá trị “khai mở” cho phong trào cách mạng ở miền Nam.
Kết quả này thể hiện tính độc đáo, sáng tạo và sự quyết đoán của các đồng chí lãnh đạo Tỉnh ủy lúc bấy giờ. Cuộc khởi nghĩa Trà Bồng thuận lợi hơn cuộc khởi nghĩa Ba Tơ là nhờ có sự chỉ đạo kịp thời, trực tiếp của Trung ương và Khu ủy khu 5. Lãnh đạo Tỉnh ủy lúc bấy giờ luôn thể hiện sự quyết tâm và kiên trì đường lối vũ trang để hỗ trợ cho phong trào chính trị của quần chúng.
Điều đó cho thấy, việc chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa đã được Tỉnh ủy tính toán từ trước, đồng thời chớp lấy thời cơ và vận dụng sáng tạo nội dung Nghị quyết 15 của Trung ương Đảng (khóa II), thể hiện qua việc Tỉnh ủy quyết định thành lập 3 đơn vị vũ trang 339, 89, 299... Thời cơ nổ ra cuộc khởi nghĩa là khi địch tổ chức bầu cử Quốc hội bù nhìn.
Cuộc đấu tranh kéo dài nhiều ngày liền, địch huy động lực lượng lớn đối phó, nhưng trước khí thế cách mạng đang sôi sục của quần chúng, đặt dưới sự chỉ đạo của các cấp ủy, sự hỗ trợ của lực lượng vũ trang, nên bọn ngụy quyền đã tháo chạy, hệ thống chính quyền quận Trà Bồng tê liệt, chính quyền cách mạng ở cơ sở được thành lập không chỉ ở Trà Bồng mà cả miền Tây Quảng Ngãi.
Cuộc khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi thắng lợi đã góp phần làm sáng tỏ, minh chứng sự đúng đắn của Nghị quyết 15 của Trung ương Đảng (khóa II), hợp với lòng dân, rút ra được nhiều kinh nghiệm quý báu cho phong trào cách mạng trong tỉnh, trong Khu 5 và nhiều địa phương ở miền Nam lúc bấy giờ.
Điều làm chúng ta rất đỗi tự hào là, cuộc khởi nghĩa diễn ra trong bối cảnh địch đang rất mạnh, có bộ máy ngụy quyền đầy đủ và hệ thống kèm kẹp của địch phủ kín tận thôn, xã... nhưng vẫn không khuất phục được ý chí cách mạng của nhân dân, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số ở miền Tây Quảng Ngãi dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Thông tin về cuộc khởi nghĩa giành thắng lợi đã nhanh chóng lan rộng ra các địa phương trong tỉnh, trong Khu 5 và đến tận Sài Gòn, làm cho bọn ngụy quân, ngụy quyền hoang mang, lo lắng... Để lấy lại niềm tin cho binh lính, chính quyền Mỹ - Diệm đã ra sức đàn áp, khủng bố, uy hiếp nhân dân, nhưng cuối cùng chúng đã thất bại.
Qua đó khẳng định, bài học về bám dân, dựa vào dân, vận dụng tốt quan điểm bạo lực quần chúng của các cấp ủy đảng trong cuộc khởi nghĩa Trà Bồng và miền Tây Quảng Ngãi đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Chính “ý Đảng hợp với lòng dân” đã tạo nên sức mạnh vĩ đại của cả dân tộc, góp phần thực hiện thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Phát huy truyền thống cách mạng của quê hương, trong những năm qua, Đảng bộ, quân và dân Quảng Ngãi nói chung, các huyện miền núi trong tỉnh nói riêng đã đoàn kết, ra sức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ở địa phương.
VŨ TÙNG VY
