(Báo Quảng Ngãi)- Năm thứ hai liên tiếp Quảng Ngãi hứng chịu một trận lũ gây thiệt hại nặng về người và tài sản. Lũ rút, chúng ta lại thống kê thiệt hại,“mổ xẻ” nguyên nhân... Những việc ấy tất nhiên phải làm ngay. Song như thế vẫn là chưa đủ, nếu những bài học từ cơn lũ lịch sử chưa được rút ra, nhằm tính đến giải pháp lâu dài.
Nước từ thượng nguồn đổ về, hàng nghìn nhà dân sống ở khu vực hạ lưu sông Trà Khúc, Trà Bồng, sông Vệ, sông Thoa... chìm trong biển nước. Đã từ lâu, người dân sống gần các con sông lớn đã quá quen thuộc với những trận lũ. Vì thế, họ có kiến thức lẫn kinh nghiệm để ứng phó. Nhưng rồi, những dự liệu nằm ngoài tính toán khi lũ lên quá nhanh, khiến họ không kịp trở tay. Lũ đã cuốn đi tài sản mà bao nông dân chân lấm tay bùn đã dồn công sức gầy dựng.
Hằng năm, cả nước nói chung và Quảng Ngãi nói riêng đã tiêu tốn một khoảng tiền rất lớn từ ngân sách để thực hiện các dự án, xây dựng các công trình phòng chống bão lũ, nhằm hạn chế thiệt hại từ thiên tai. Điều đó là rất cần thiết, nhưng vẫn là chưa đủ, nếu như những cánh rừng đầu nguồn, rừng nguyên sinh vốn được ví như “nóc nhà” vẫn còn bị tàn phá. Mới đây nhất là vụ phá rừng phòng hộ ở Quảng Nam, Bình Định với diện tích lên đến hàng trăm hécta. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu điều tra, các cơ quan chức năng mới xử lý rốt ráo.
Hình ảnh những cuộc chạy đua với nước lũ nhằm cứu tài sản, hay lên nóc nhà để thoát lưỡi hái tử thần trong trận lũ vừa qua ở Quảng Ngãi và các tỉnh miền Trung sẽ tiếp tục lặp lại, nếu những cánh rừng phòng hộ, rừng nguyên sinh còn bị tàn phá.
Sinh thời, trong lĩnh vực chống tham nhũng, quan liêu, cửa quyền, Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh đã ví von rằng, nhà đã dột từ nóc thì bên trong dù tiện nghi sang trọng cũng ẩm mốc, mục nát, con người dù cường tráng, thông minh cũng dễ nhiễm bệnh yếu hèn.
Chống tham nhũng và chống lũ thoạt nghe có vẻ như không liên quan, nhưng lại gặp nhau ở nhiều điểm chung. Phải sửa chữa gia cố "cái nóc" cho chắc chắn, đi cùng với đó là xây dựng các công trình phòng chống, giảm nhẹ thiên tai. Khi xác định nguyên nhân gây nên những trận lũ lớn một cách chuẩn xác, thì việc "hóa giải" chúng mới mang tính bền vững.
NGỌC VIÊN
