(Baoquangngai.vn)- Tối mùng một Tết, tại nhà văn hóa thôn Vĩnh An, xã Bình Thạnh, huyện Bình Sơn đã diễn ra lễ hội bài chòi đầu xuân. Đây là năm đầu tiên lễ hội bài chòi trở lại sau nhiều năm vắng bóng ở xã biển này.
TIN LIÊN QUAN
Dù ngày đầu năm, ai nấy cũng tất bật tảo mộ, thăm viếng họ hàng, gia đình, bè bạn, nhưng lễ hội vẫn thu hút khoảng gần 100 người dân tham gia.
 |
| Lễ hội bài chòi thu hút nhiều người dân tham gia. |
Trong khoảnh sân của nhà văn hóa thôn Vĩnh An, hội bài chòi được phục dựng theo đúng truyền thống với 9 chòi bằng tre được sắp xếp ở hai bên sân khấu. Ở giữa là dàn nhạc đệm với các nhạc cụ cổ truyền, anh hiệu ở giữa sân khấu xướng lên những điệu bài chòi trong sự thích thú, hồi hộp của những người chơi đang cầm lá bài đứng trong chòi.
Xã Bình Thạnh nằm ở phía tả ngạn cuối dòng sông Trà Bồng, bên cảng biển Sa Cần, đây là làng biển giàu bề dày văn hóa dân gian với các đền chùa, miếu mạo như: chùa Từ Lâm, lăng thần Nam Hải Hải Ninh, nghĩa tự xóm Đông Thành, đình Vĩnh An.
Cùng với ngư nghiệp, các hình thức sinh hoạt văn hóa gắn với sản xuất cũng đa dạng như: lễ hội cầu ngư và giỗ thần Nam Hải, chèo bã trạo, múa gươm, hò đưa linh, hát đối đáp... cùng các trò chơi dân gian như: kẹp chì, căng phao, vá lưới, rót nước mắm vào chai...
Theo các cụ cao niên, nghệ thuật bài chòi bắt đầu nhen nhóm hình thành ở xã Bình Thạnh cách đây khoảng 1 thế kỉ trước. Trải qua biến thiên của lịch sử, nghệ thuật bài chòi có lúc thăng, lúc trầm, những năm gần đây tưởng chừng đã mai một. Nhưng trong tâm thức dân gian, những làn điệu bài chòi vẫn còn âm vang qua sự truyền dạy của người đi trước với thế hệ sau.
 |
| Nghệ thuật bài chòi vẫn còn sức sống âm ỉ trong tâm thức dân gian. |
Người cao tuổi còn nhớ nhiều làn điệu bài chòi, nhất là nghệ sĩ Vũ Huy Bình, 68 tuổi. Ông Bình nhớ lại, ngày ông mới lên ba lên năm, xã Bình Thạnh từng là vùng đất của bài chòi, cứ đến Tết Nguyên đán, người làng lại xôm tụ về đình làng xem bài chòi. Môn nghệ thuật này đã ngấm vào máu thịt của những người ở thế hệ ông.
Từng là nhà báo, nghệ sĩ Vũ Huy Bình có nhiều trăn trở với nghệ thuật bài chòi. Nhưng phải đến khi nghỉ hưu, ông mới có thể hiện thực hóa những dự định của mình. Khi ấy, không còn ai nhớ hết các điệu bài chòi mà cha ông từng hát, những làn điệu bài chòi như những mảnh ghép rời rạc trong tâm trí của những người yêu nó.
Ông Bình tìm đến tận nhà những người từng hát bài chòi khi xưa, những người yêu bài chòi để sưu tầm, thu thập lại. Rồi ông tập hợp được 30 người yêu những làn điệu dân ca thành một nhóm, xin thành lập Câu lạc bộ Văn nghệ Dân gian để cùng nhau khôi phục, phát triển và biểu diễn bài chòi và các loại hình văn nghệ dân gian khác như hát bã trạo, hát đối đáp, hò đưa linh...
Việc làm của nghệ sĩ Vũ Huy Bình nhận được sự hưởng ứng của ông Trần Văn Ánh-Phó Chủ tịch UBND xã Bình Thạnh phụ trách khối văn xã, và ông Đỗ Văn Minh-Trưởng Ban Văn hóa xã Bình Thạnh. Sau một thời gian ấp ủ, theo kế hoạch, ngày mùng một Tết Đinh Dậu, CLB Văn nghệ Dân gian sẽ ra mắt cùng sự trở lại của lễ hội bài chòi.
 |
| Trẻ em cũng thích thú với nghệ thuật bài chòi. |
Thì ra, sức sống của bài chòi vẫn còn âm ỉ đâu đó trong tâm hồn những người dân làng biển. Một tháng trước tết, khi kế hoạch tổ chức Lễ hội bài chòi bắt đầu rục rịch, nhiều cán bộ, viên chức, người dân xã Bình Thạnh đã chung tay ủng hộ để góp kinh phí cho lễ hội. Người làm doanh nghiệp thì góp trang thiết bị, người dân xa quê làm ăn phát đạt thì ủng hộ những khoản tiền lớn để động viên ban tổ chức.
"Những năm trước cũng có một vài thôn tổ chức hội bài chòi nhưng nhỏ lẻ. Nhờ sự ủng hộ của chính quyền địa phương và bài con nhân dân, lần đầu tiên lễ hội bài chòi quy mô và bài bản được tổ chức sau nhiều năm vắng bóng", nghệ sĩ Vũ Huy Bình vui mừng nói.
Để tiếp sức cho những người có tâm khôi phục văn hóa dân gian, tiến sỹ Nguyễn Đăng Vũ-Giám đốc Sở VH-TT-DL Quảng Ngãi đã quyết định hỗ trợ CLB 20 triệu đồng.
Với tâm huyết của những nghệ sĩ dân gian và sự hỗ trợ của ngành văn hóa, chính quyền địa phương, hi vọng rằng lễ hội bài chòi cũng như hình thức sinh hoạt văn hóa dân gian độc đáo khác ở xã Bình Thạnh cũng như các địa phương khác sẽ có sức sống mạnh mẽ trong thời gian tới.
Phạm Linh
