(Baoquangngai.vn)- Đồng bào miền núi phía tây các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi có câu: “Rau ranh, ốc đá/ Là cá nậu nguồn”. Vì xa biển nên loại thực phẩm phổ biến được xem như cá của người nậu nguồn nơi đây là rau ranh, ốc đá. Có nhiều cách chế biến ốc đá và rau ranh. Trong đó, thơm ngon độc đáo nhất là món canh rau ranh ốc đá.
 |
| Nguyên liệu chính để nấu canh rau ranh ốc đá. |
Ở miền núi xứ Quảng, rau ranh và ốc đá có quanh năm nhưng ngon nhất là vào thời gian từ mùa xuân đến giữa mùa hè. Lúc này, rau ranh tươi non, ít đắng. Còn ốc thì thịt nhiều và ngọt. Mùa này lên các huyện Trà Bồng, Tây Trà, Bắc Trà My, Tiên Phước…, không khó để tìm được ốc đá, rau ranh. Nếu ghé lại nhà người dân, du khách thường sẽ được mời dùng cơm với canh rau ranh, ốc đá.
Người dân miền núi xứ Quảng xem rau ranh, ốc đá là quà tặng của núi rừng, tay người nuôi, trồng thường không được (mà cũng chẳng có ai nuôi, trồng). Rau ranh mọc trong rừng, ưa bóng râm. Lá rau hơi lớn và dài, trơn, lúc non có màu đỏ nâu hoặc xanh nõn, nấu canh hoặc luộc ăn có vị hơi đắng.
Còn ốc đá sống trong những khe đá ở các con suối trong rừng. Ốc chỉ sống ở nơi nước chảy và sạch nên thịt dai và ngon. Trong những ngày hè nắng nóng, cùng bà con vào rừng hái rau ranh, lội suối bắt ốc đá cũng là những trải nghiệm thú vị với những ai muốn hòa mình vào giữa thiên nhiên trong lành.
 |
| Bát canh rau ranh ốc đá thơm ngon |
Làm món canh rau ranh ốc đá khá đơn giản. Nguyên liệu chính chỉ có ốc và rau. Ốc bắt về đem ngâm một ngày cho sạch. Sau khi ngâm, chà ốc cho sạch phần vỏ, chặt bỏ đuôi để dễ hút. Ốc được nêm gia vị (phải có ớt, sả và một ít lá chanh non thì mới ngon) rồi đem xào cho thấm, sau đó cho nước vào nấu. Cho thêm một ít gạo hoặc đậu xanh sẽ ngon hơn. Nước sôi một hồi lâu thì cho rau ranh vào. Đợi canh sôi lại, nêm nếm vừa ăn rồi nhắc xuống là được.
Là món ăn dân dã nhưng canh rau ranh ốc đá lại có một hương vị thơm ngon đặc biệt. Nước canh ngọt lừ, thịt ốc đá ngọt dai quyện với vị bùi bùi, đăng đắng của rau ranh rất hấp dẫn. Canh ốc đá thường ăn với cơm. Thường người ta ăn rau trước rồi mới hút ốc sau. Vì theo người Quảng, có như thế mới cảm nhận được hết cái ngon từng đũa rau, con ốc.
Vùng núi phía tây xứ Quảng có bao điều lý thú. Thiên nhiên nơi đây hùng vĩ và thơ mộng. Cuộc sống của con người nơi đây bình dị, hiền hòa. Người Cor, Cơ tu, Xe đăng, Ca dong và người Kinh sống chan hòa bên nhau giữa rừng núi với những truyền thống văn hóa độc đáo. Họ có những món ăn ngon từ núi rừng mà canh rau ranh ốc đá là đặc sản chắc chắn sẽ chinh phục khách xa ngay trong lần đầu tiên ăn thử.
Ngược rẻo cao xứ Quảng mùa này, du khách đừng quên tìm thưởng thức món canh rau ranh ốc đá để tận hưởng cái thơm lành mát ngọt của thiên nhiên trong món canh dân dã, và cảm nhận hết tình đất tình người giữa miền cao sơn cước.
PHẠM TUẤN VŨ
