(Báo Quảng Ngãi)- Những hồi trống giục rộn rã, hàng trăm tàu cá lướt sóng vươn khơi trong nắng hanh vàng. Nhiều ngư dân cúi đầu, hướng về khu miếu bên cửa biển Sa Huỳnh khấn nguyện, cầu cho trời yên biển lặng, đánh bắt được nhiều cá, tôm.
Truyền thuyết miếu thiêng
Cửa biển Sa Huỳnh bốn mùa lộng gió đón đưa những chiếc tàu cá cập bến – ra khơi. Sóng nhấp nhô vỗ vào mạn tàu trung bọt nước trắng lấp lóa dưới nắng. Cạnh đấy là ngôi miếu thờ Thiên Y A Na có từ hàng trăm năm trước.
Cụ Lê Ơi (70 tuổi), Vạn trưởng vạn chài Thạch By, xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ, là người trông nom ngôi miếu cho biết: Ngôi miếu này đã có từ hàng trăm năm trước. Ngày kia, ngư dân đưa tàu cào cập bến thì phát hiện bức tượng trôi vào cửa biển Sa Huỳnh nên vớt lên bờ. Những bậc cao niên cho rằng, đấy là tượng Thiên Y A Na trong chuyện kể của người xưa.
 |
| Miếu thờ Thiên Y A Na (phải) và miếu thờ Bà Thủy (trái) nằm bên cửa biển Sa Huỳnh |
Các bô lão và cư dân vạn chài họp bàn, thống nhất đóng góp kinh phí dựng ngôi miếu thờ bên cửa biển. Ngôi miếu đơn sơ thuở trước giờ được tu bổ với tường xây, mái lợp ngói, nền lát gạch men. Bên trong ngôi miếu thờ tượng Thiên Y A Na cùng hai bức tượng hai bên được người dân nơi đây gọi là Cậu (phò tá Thiên Y A Na) với dáng vẻ hết sức uy nghiêm. Theo thời gian, cư dân vạn chài còn dựng miếu thờ Bà Thủy, thỉnh tượng Quán Thế Âm Bồ Tát và xây mộ Bà Lao thờ cạnh miếu Thiên Y A Na.
Cư dân nơi đây tôn kính gọi Thiên Y A Na là Mẹ (theo cách người Chăm thờ Bà Mẹ Xứ Sở thuở trước?). Nhiều bậc cao niên cho rằng, Mẹ được thờ bên cửa biển Sa Huỳnh có mối liên hệ với Thiên Y A Na được thờ tại tháp Po Nagar ở Nha Trang (Khánh Hòa)?
Cụ còn cho biết: Cách nay khá lâu, một người trong làng dám lấy trộm vòng vàng đeo trên cổ tượng Thiên Y A Na. Một hôm, người ấy đang đứng trên bờ, cạnh cửa biển liền bị sóng lớn cuốn trôi đến vài ngày sau mới tìm thấy thi thể. Tương truyền, có thi thể người phụ nữ trôi dạt vào vách đá bên cửa biển. Nhân dân trong vùng phát hiện, chôn cất và đặt tên là mộ Bà Lao.
Thành kính thờ phụng
Khu miếu thờ nằm trên vị trí đắc địa, lưng tựa vào núi và nhìn về phía biển bốn mùa lộng gió. Từ cửa chính đi vào là tượng Phật Quán Thế Âm, miếu thờ Bà Thủy, miếu thờ Thiên Y A Na và cuối cùng là mộ Bà Lao được tu bổ khang trang.
 |
| Tượng Quán Thế Âm cạnh khu vực miếu thờ |
Ngoài những ngày cúng chính là 16 tháng Chạp và 16 tháng Giêng, vào các ngày lễ, tết, rằm và mùng một, nhiều người chung tay sắm sửa mâm cỗ dâng cúng với lòng thành kính. “Dẫu cuộc sống còn nhiều khó khăn nhưng nhiều người đã tự nguyện đóng góp tiền của, công sức để tu bổ và cúng tế các Bà. Bởi vì, đối với chúng tôi thì nơi đây hết sức linh thiêng” – cụ Ơi cho biết.
Ngại cuốc bộ vượt dốc núi khá dài nên tôi và người bạn nhờ cụ Ơi bơi thuyền thúng đưa qua cửa biển Sa Huỳnh để đến khu miếu thờ. Và, chúng tôi đã gặp mươi người phụ nữ đang cần mẫn nhổ cỏ, lau chùi tại khu miếu. “Ngày nào chị em chúng tôi cũng lên đây nhổ cỏ, thu gom rác, lau chùi sạch sẽ, thêm dầu và thắp đèn, dâng hương khấn vái Mẹ ban phúc cho gia đình được bình an. Chúng tôi tự nguyện làm thế vì ở bên Mẹ cảm thấy tâm hồn thanh thản, bớt âu lo…” – chị Đặng Thị Bích Thủy tâm sự.
“Tôi khá bận rộn vì phải lo buôn bán nhưng vẫn tranh thủ qua thắp hương khấn Mẹ phù hộ cho gia đình được mạnh giỏi, dân làng luôn được cơm no áo ấm. Tôi cũng cầu chúc cho con, rể và những ngư dân đi biển luôn được bình an, đánh bắt được nhiều cá tôm” – bà Nguyễn Thị Kim Anh bộc bạch.
Sáng mùng 3 Tết Ất Mùi năm 2015, tôi cùng với hai đồng nghiệp lên tàu cá QNg 44218 TS của ngư dân Võ Hải xuất hành ra biển đánh bắt ngay sau lễ hội cầu ngư. Sau hồi trống lệnh, anh Hải nhấn ga, chiếc tàu cá tăng tốc rẽ sóng lao về phía biển giữa tiếng hò reo cổ vũ của người dân đứng chen kín trên bờ. Ngang qua miếu thờ, các ngư dân cúi đầu hướng về nơi ấy lầm rầm khấn nguyện. Ra khỏi cửa biển Sa Huỳnh, anh Hải điều khiển cho tàu cá lượng vòng tròn như vái lạy và chào tạm biệt đất liền. Hàng trăm tàu cá xuất hành hôm ấy đều thực hiện động tác như thế.
“Không chỉ trong ngày xuất hành đầu năm mà ngày thường ngư dân đều nghiêm cẩn như thế. Chúng tôi khấn vái cầu mong bình an và trong lòng cảm thấy nhẹ nhõm, không lo sợ sóng gió trên biển” – Cụ Lê Ơi cho biết.
Những chuyện huyền bí quanh khu miếu thờ bên cửa biển Sa Huỳnh được ngư dân nơi đây truyền tụng bao đời. Niềm tin ấy giúp họ vững tâm vươn khơi, vượt qua những hiểm nguy trên biển cả bao la.
Trang Thy
