(Baoquangngai.vn)- Tuy không nổi tiếng và đắt tiền như nhiều giống cùng loại: Xoài cát Hoài Lộc, xoài tượng..., thế nhưng với người dân vùng thôn quê Quảng Ngãi thì xoài cơm không những là "đặc sản"; mà còn là một loài cây trái in đậm trong kí ức của tuổi thơ về một thời khốn khó đã qua...
Còn nhớ vào những năm của thập kỉ 80-90, cùng với mọc hoang dại ven bìa rừng, trên cánh đồng... xoài cơm được người dân trồng khá nhiều ở sân vườn để lấy quả và bóng mát.
Theo đó cứ mỗi năm 2 lần, vào khoảng thời gian từ tháng 3-5 và từ tháng 6-8, trên những cành cây xoài cơm trưởng thành đều nặng trĩu quả. Không ít cây quả nhiều và dày đặc đến mức làm cho người ta cảm giác nhiều hơn cả lá.
 |
| Một cây xoài cơm 20 năm tuổi (ảnh lớn) và một trong những quả (ảnh nhỏ) của nó. |
Bác Lê Thành (52 tuổi), ở thôn La Vân, xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ kể: Với những cây có tuổi đời chục năm trở lên gặp năm được mùa, thì lượng quả mỗi lần thu hoạch phải tính bằng gánh. Theo đó tiền bán quả mỗi vụ tuy không đến mức sắm vàng, thế nhưng đủ để mua thịt, cá... cho gia đình ăn cả chục ngày.
Như để bù lại "khiếm khuyết' trái nhỏ chỉ bằng cườm tay nhưng hạt to và mỏng thịt, cùng với mùi hương thơm dịu nhẹ hít đến căng tức lồng ngực chưa muốn thôi; vị ngọt thanh của thịt xoài cơm chín thừa sức "níu lòng" những ai đã một lần đã thưởng thức.
Theo đó những buổi tan học về, lũ bạn cùng lứa lại í ới gọi nhau kéo đến vườn nhà và cầm sào đập những quả xoài chín vàng ươm, rồi vội cầm lấy phủi nhẹ những hạt cát, đất bám phía ngoài và nhai ngấu nghiến cả vỏ.
Tuy nhiên những năm gần đây, do hiệu quả kinh tế mang lại không bao nhiêu nhưng lại chiếm, choáng một diện tích đất khá lớn nên nhiều gia đình đã chặt bỏ, dẫn đến xoài cơm trở nên hiếm dần.
Để rồi trên những bước đường mưu sinh, bất chợt bắt gặp cây xoài cơm to lừng lững, cành lá sum xuê tỏa bóng che mát cả một khoảng sân rộng lớn trước hiên nhà bên đường, không ít người chợt thấy nao lòng nhớ về một thời gian khó đã qua.
Công Hoàng
