(Báo Quảng Ngãi)- Cái lạnh của những ngày đông dưới những cơn mưa phùn kéo dài là thời điểm thích hợp để loài nấm mối sau bao ngày hút đầy chất đất, bung nở. Lúc này, người dân quê cũng hớn hở đi “săn” tìm những tai nấm mập ú, thơm ngon này.
Nấm mối mọc tự nhiên, có hàm lượng dinh dưỡng cao, vì “tuổi thọ” ngắn, số lượng sinh sôi ít, lại là loài không trồng được nên được nhiều người dân rất ưa thích. Trong ký ức tuổi thơ của nhiều người sinh ra và lớn lên ở làng quê, nấm mối gắn liền với những kỷ niệm khó quên, mà mỗi lần nhắc đến lòng người ta lại cảm thấy xốn xang đến lạ. Đó là những ngày mùa đông, tiết trời se lạnh, cũng là lúc nhà nông bước vào vụ lúa đông xuân. Quy trình canh tác, không sử dụng các thiết bị máy móc hiện đại như bây giờ mà chủ yếu tận dụng sức kéo của trâu bò.
 |
| Nấm mối được hái về, rửa sạch trước khi được chế biến. |
Vụ lúa mới bắt đầu, mới sáng sớm tinh mơ, tụi nhỏ trong làng đã bị ba mẹ giật dậy ra khỏi chăn, lùa trâu bò đi cày. Ăn vội bữa cơm sáng mà mặt vẫn còn ngái ngủ khiến đôi chân từ nhà ra ruộng cũng trở nên nặng trĩu. Trâu cày ruộng, công việc của bọn trẻ là cầm dây cương phụ người chủ cày đón lõng phía trước, không để trâu bò vì lười biếng hay ham cỏ non trên bờ ruộng mà quên nhiệm vụ, đi lệch hướng đường cày. Đến khi đôi chân khỏe khoắn của trâu bò cũng dần mỏi nhừ, không còn đủ sức đi lung tung như trước, tụi “trẻ trâu” cũng ngầm hiểu ý, bỏ dây cương giữa chừng, nhảy phốc lên bờ, ra hiệu rủ nhau lên các bìa rừng tìm hái nấm mối.
Trong cái thú vui của những đứa trẻ có lẽ không gì hấp dẫn hơn khi được tát ao bắt cá đồng và hái nấm rừng. Bắt cá đồng thì tranh giành nhau, nhưng hái nấm thì tuyệt nhiên không như vậy. Khi phát hiện ra những “ổ nấm” mà lỡ chạm mặt nhau, tụi trẻ thường thỏa thuận trước rồi mới cùng nhau hái “lộc”, xong xuôi cùng chia chiến lợi phẩm tìm được. Nếu cào bới, tranh giành thì những tai nấm yếu ớt vì thế cũng sẽ bị dập nát, lẫn với đất cát, không ăn được. Nấm mối hái về, dùng nước rửa sạch, tùy theo khẩu vị mà người ăn có thể chế biến thành nhiều món khác nhau, như nấm mối nấu cháo, xào, nấu canh... Trời mùa đông, cả gia đình sum vầy bên mâm cơm, vừa thổi vừa húp bát canh nấm mối nóng hổi được nấu với một ít rau tập tàng, xua tan cái lạnh giá bao trùm, thì ngon còn gì bằng.
Bài, ảnh: NGỌC VIÊN
