(Báo Quảng Ngãi)- Những cơn mưa cuối mùa của miền Trung đã dứt, nhường chỗ cho chút hanh hao trong cái nắng vàng cuối đông lẫn với gió heo may lành lạnh. Khi những vồng cải cúc, rau ngò vừa nhú ngọn, mơn mởn xanh, mang trên mình những hạt sương đêm lóng lánh thì cũng là thời điểm của mùa cá khoai lại về mang theo bao nhiêu nỗi nhớ bâng khuâng.
Tôi còn nhớ như in, cứ tầm khoảng cuối tháng Chạp, rộ nhất là tháng Giêng, Hai, chợ quê tôi ngày ấy cá khoai nhiều vô kể. Những con cá thân tròn, không vẩy, mang và bụng có màu hồng phớt, hàm răng sắc nhọn, xương mềm và thịt trắng nõn cứ nằm oằn oặt trong những chiếc rổ đầy của các bà hàng rỗi. Cũng không cần phải có nhiều tiền, chỉ cần bán một rổ khoai, một ang lúa cũng đủ có một bữa cá khoai ra trò. Nhiều hôm ế, bà hàng rỗi sẵn sàng đổi ngang một rổ khoai để mẹ tôi mang về một mớ cá khoai nằng nặng thúng.
Cá đem về, rửa với một chút nước muối pha loãng. Bứt bỏ mang, vây và cắt thành từng khúc. Một chút bột ngọt, một ít muối, chút tiêu rắc đều và xóc kỹ.
 |
| Đĩa cá khoai. |
Trong lúc chờ cá ngấm gia vị, chạy ra vườn hái một nắm cải cúc, rửa sạch. Nồi nước bắt lên, đợi nước sôi thì bỏ cá vào. Thêm vài luồng lửa thì cá chín, tỏa mùi thơm phức. Nêm nếm cho vừa miệng thì bỏ cải cúc vào và nhấc xuống. Canh cá khoai cải cúc phải ăn nóng. Vừa thổi, vừa húp mới tận hưởng hết cái ngon của nó. Cái ngọt thanh, vừa đến miệng đã tan chảy của thịt cá hòa lẫn với chút bùi bùi của cải cúc như thấm vào gan ruột.
Nhiều hôm, vào mùa giáp hạt, gạo trong nhà không còn, mẹ tôi nấu một nồi khoai lang ăn với canh cá khoai vậy mà chị em tôi vẫn cứ khen ngon… như Tết! Có hôm, cá nhiều, nấu canh không hết, mẹ tôi trổ tài làm món cá khoai… chưng. Cũng là cá khoai được làm kĩ, tẩm ướp gia vị đậm đà hơn món canh một chút nhưng không thể thiếu một ít nghệ tươi và một ít ngò rí cắt nhỏ. Những khúc cá khoai sau khi tẩm ướp cho vào nồi đất, đổ vào một chút dầu ăn rồi bắt lên bếp chụm lửa liu riu. Thịt cá thấm nghệ vàng ươm, béo ngọt, đậm đà và bắt cơm phải biết!
Bây giờ cá khoai không còn nhiều như xưa nữa. Hơn thế, nó đã bắt đầu len chân vào các nhà hàng, quán nhậu. Với người bình dân, nó đã trở thành một món ăn xa xỉ! Vậy mà mỗi lần ngang chợ, nhìn thấy rổ cá khoai, bất giác kỷ niệm xưa tràn về, lòng tự nhủ lòng: Thương lắm cá khoai ơi!
Nho Vũ
