(QNg)- Nhiều dự án (DA) đầu tư vào Quảng Ngãi được cấp giấy chứng nhận đầu tư (GCNĐT), "ôm" một mớ đất, nhưng cái thì án binh bất động, cái thì triển khai với tốc độ "rùa bò", làm mất cơ hội đầu tư phát triển, gây lãng phí đất đai và nhất là làm ảnh hưởng lớn đến sản xuất, đời sống của nhiều hộ dân trong vùng có dự án...
DỰ ÁN TREO, CHỖ NÀO CŨNG CÓ:
Tin Tập đoàn Tân Tạo dừng thực hiện DA "50 triệu USD" Vina Universal tại Đức Phổ làm cho kỳ vọng một thời vào DA "sẽ là hạt nhân thúc đẩy phát triển kinh tế huyện Đức Phổ và vùng phía Nam Quảng Ngãi, đồng thời góp phần tích cực nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân trong huyện" đã tan như bong bóng xà phòng. Sau khi "treo" gần 3 năm kể từ khi làm lễ công bố quy hoạch hoành tráng, DA phim trường lớn nhất Việt Nam (có diện tích 2.569 ha trên địa bàn 3 xã), "là trung tâm thương mại, dịch vụ, du lịch tổng hợp và là khu phim trường có tầm khu vực và quốc tế" (như lời ông Đặng Quang Hạnh-lãnh đạo Tập đoàn Tân Tạo) đã lặng lẽ rút êm.
 |
| Dự án Bệnh viện Quốc tế Chợ Rẫy-Quảng Ngãi được nhiều người dân kỳ vọng, nhưng sau khi “treo” 9 tháng, chủ đầu tư DA này đã xin dừng. |
Cũng thêm tin không vui trong những tháng đầu năm nay khi Công ty CP Bệnh viện Quốc tế-Quảng Ngãi có công văn xin lỗi UBND tỉnh và người dân Quảng Ngãi vì không thể tiếp tục triển khai DA. DA này có tổng vốn đầu tư trên 800 tỷ đồng, với quy mô 500 giường bệnh (được trang bị phương tiện kỹ thuật theo tiêu chuẩn châu Âu), đã chính thức bị xóa tên, chỉ sau 9 tháng làm lễ khởi công rầm rộ. Đó là ở thành phố.
Còn ở Sơn Tịnh, mới đây DA Khu nghỉ dưỡng và du lịch Mỹ Khê (do Công ty TNHH Ánh Sao làm chủ đầu tư), có diện tích gần 16 ha, đã bị thu hồi giấy chứng nhận đầu tư (GCNĐT). Công ty này được cấp GCNĐT và quyết định cho thuê đất để triển khai DA đầu tư gần 1.000 tỷ đồng từ năm 2008, nhưng không triển khai thực hiện DA như cam kết. Cũng tại địa phương này, DA Khu dân cư và dịch vụ KCN Tịnh Phong “án binh bất động” sau lễ công bố quy hoạch cách đây đúng 30 tháng.
Trong số những DA trên, ngoài DA phim trường Vina Universal và DA Bệnh viện Quốc tế Chợ Rẫy-Quảng Ngãi chủ đầu tư tự rút lui, nhiều DA còn lại cơ quan cấp phép buộc phải ra quyết định thu hồi GCNĐT. Từ năm 2010 đến nay, BQL các KCN tỉnh đã thu hồi 13 DA, với tổng vốn đầu tư trên 150 tỷ đồng. Tại KKT Dung Quất, BQL KKT cũng đã thu hồi gần 20 DA "treo", với tổng vốn đầu tư trên nghìn tỷ đồng.
Ngoài những DA đã bị rút phép, còn không ít DA triển khai khá ì ạch. Điển hình là DA Nhà máy thép Guang Lian Dung Quất, được xem là siêu DA (diện tích đất cấp gần 500 ha), được cấp GCNĐT lần đầu vào năm 2006, nhưng cho đến thời điểm này DA mới chỉ thực hiện đóng gần 2.300 cọc/17.000 cọc để xử lý nền. Cái mà nhiều người nhớ nhất ở siêu DA đấy là nó đã 3 lần sang tên đổi chủ, rồi 4 lần điều chỉnh GCNĐT (công suất từ 5 triệu tấn lên 7 triệu tấn/năm, vốn đầu tư điều chỉnh từ 1 tỷ USD lên 3 tỷ, rồi 4,5 tỷ USD), còn sản phẩm thì chưa biết khi nào mới có...
THU HỒI DỰ ÁN, XỬ LÝ... "CỤC NỢ":
Việc "trải thảm đỏ" mời đầu tư ồ ạt trong những năm qua đã dẫn đến hậu quả là có nhiều DA "treo" hoặc triển khai không hiệu quả. Có nhiều nguyên nhân, song một yếu tố không thể không kể đến đó là công tác thẩm định DA thực hiện có phần dễ dãi; việc kiểm định, kiểm tra năng lực tài chính chưa thật kỹ càng. Bên cạnh đó là cấp phép cho những nhà đầu tư trái ngành, trái nghề. Tin tưởng ở năng lực, kinh nghiệm của Tập đoàn Tân Tạo qua các DA lớn mà Tập đoàn này đã và đang thực hiện ở nhiều tỉnh, thành, nhưng tỉnh lại quên mất họ chỉ có năng lực đầu tư cơ sở hạ tầng, chứ không chuyên làm du lịch, thương mại.
Hay như Vinashin nhiệm vụ chính là đóng tàu thì tỉnh lại cấp phép làm trung tâm thương mại, sân golf, rồi khu biệt thự... Trong khi đó Công ty CP Bệnh viện Quốc tế-Quảng Ngãi được 3 thành viên góp vốn (chủ yếu ở lĩnh vực xây dựng hạ tầng), còn Bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM chỉ hỗ trợ về chuyên môn kỹ thuật. Mỗi thành viên hội đồng quản trị đều có nhiều DA ở các địa phương khác, nên không thể bố trí vốn cho DA tại Quảng Ngãi và kết cục thì mọi người đã rõ.
Nhiều DA "treo" kéo dài khiến tỉnh sốt ruột, nên mới đây Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo rà soát các DA đã được cấp GCNĐT hoặc giao đất trên địa bàn thực hiện chậm tiến độ hoặc không triển khai. Những DA thuộc diện này chắc chắn sẽ bị xem xét, thu hồi, để làm lành mạnh hóa môi trường đầu tư. Nhưng đi kèm với thu hồi, các cơ quan chức năng còn đau đầu xử lý phần hậu của các DA.
Sau khi Công ty CP Bệnh viện Quốc tế-Quảng Ngãi rút lui, UBND tỉnh đã yêu cầu các sở, ngành liên quan kiểm tra, rà soát lại việc thẩm định, giải quyết công việc liên quan đến DA. Đồng thời xác định 5 ha "đất vàng" chỉ sử dụng để xây dựng các công trình y tế phục vụ khám-chữa bệnh cho nhân dân, nên tỉnh giao Sở Y tế quy hoạch lại phương án xây dựng khác.
Với những DA đã quy hoạch tỷ lệ 1/2000, hay 1/500 hoặc đã triển khai một số hạng mục, thì ngoài việc xử lý tài sản trên đất, còn phải xử lý đất đã quy hoạch như thế nào cho phù hợp, bởi chưa chắc nhà đầu tư mới "bám" vào quy hoạch cũ...
 |
| Siêu DA Nhà máy thép tại Quảng Ngãi sau 5 năm được cấp phép thì ngoài hạng mục xây dựng nhà văn phòng, mới chỉ thực hiện đóng gần 2.300 cọc/17.000 cọc để xử lý nền. |
Để làm lành mạnh hóa môi trường đầu tư, sử dụng hiệu quả đất đai và tiết kiệm được nguồn lực của xã hội, ngoài việc tiến hành rà soát các DA đầu tư, tỉnh cần xây dựng các quy định cụ thể để kiểm tra thường xuyên việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đồng thời cương quyết thu hồi đất đã giao, đã cho thuê nhưng không sử dụng, sử dụng không hiệu quả, sử dụng sai mục đích, nhằm sớm phát hiện và xử lý dứt điểm tình trạng quy hoạch treo và DA "treo". Chỉ có thể hạn chế DA "treo" bằng cách tăng cường quản lý trước và sau đầu tư; đặc biệt cần chú trọng khâu thẩm định và kiểm tra tính khả thi của DA.
| *Ông Lê Văn Dũng-Phó BQL KKT Dung Quất: Ở Khu Kinh tế Dung Quất, khi DA NMLD, Doosan triển khai thì nhiều doanh nghiệp lao theo đầu tư vào lĩnh vực thương mại, dịch vụ. Nhưng do thị trường không bền chắc, nên một số DA "đứng lại". Với những DA này, nếu không có khả năng triển khai, Ban sẽ kiên quyết thu hồi. Những DA đã triển khai nhưng không thể tiếp tục, sẽ được định giá để thu hồi. Thời gian tới, Ban sẽ rà soát lại các DA để làm lành mạnh hóa môi trường đầu tư. Và đây có thể xem là bài học trong quá trình thu hút đầu tư, phát triển. *Ông Lê Hồng Hà-Phó BQL các KCN tỉnh: Việc quyết định thu hồi các DA đầu tư tại các KCN tỉnh có cả nguyên nhân khách quan, chủ quan khác nhau. Nhưng tựu chung lại thì cơ quan quản lý phải xử lý sự việc đã rồi. Với những DA ngừng sản xuất, DA không có định hướng sản xuất và doanh nghiệp phá sản, Ban phải phối hợp xử lý đất và tài sản trên đất, nhằm sớm có nhà đầu tư mới, tận dụng cơ sở vật chất, hạn chế hao mòn tài sản và nhất là làm sao nâng hiệu quả sử dụng đất một cách tốt nhất. *Chủ tịch UBND huyện Đức Phổ Lê Văn Mùi: Việc nhà đầu tư KDL phim trường Vina Universal dừng DA phần nào ảnh hưởng đến kế hoạch phát triển KT-XH của huyện, bởi trong quy hoạch phát triển theo Nghị quyết ĐH Đảng bộ huyện nhiệm kỳ này thì DA này nằm trong vùng kinh tế động lực phía Nam của huyện. Khu này đã được quy hoạch tỷ lệ 1/2000 và 1/500, hiện quy hoạch vẫn còn hiệu lực pháp lý, nên huyện chờ tỉnh xử lý. Về phía huyện trước thực trạng này, huyện sẽ giới thiệu một số điểm trong DA nếu nhà đầu tư mới có nhu cầu, nhằm khai thác tiềm năng du lịch của vùng đất Sa Huỳnh. *Bà Huỳnh Thị Phương Hoa-Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư tỉnh: Các DA treo ảnh hưởng rất lớn đến cơ hội thu hút đầu tư và môi trường sản xuất kinh doanh của tỉnh. Với các DA triển khai ì ạch từ năm này qua năm khác cho thấy, thu hút đầu tư không đạt hiệu quả. Về mặt kinh tế nó ảnh hưởng nguồn thu ngân sách tỉnh, không tạo việc làm cho lao động địa phương... Ngoài ra, DA chiếm đất không chỉ choán chỗ, mà còn làm cho môi trường đầu tư không lành mạnh, việc xúc tiến, thu hút đầu tư sẽ gặp khó khăn hơn. *Ông Đỗ Đình Lan, ở tổ dân phố 4, thị trấn La Hà (Tư Nghĩa): Việc quy hoạch để phát triển là điều đáng mừng. Những năm gần đây tôi đọc báo, nghe đài thấy tỉnh chúng ta quy hoạch nhiều khu, cụm công nghiệp, khu đô thị, khu sản xuất nông nghiệp... Quy hoạch nhiều, nhưng các cơ quan chức năng phải làm sao để hạn chế tình trạng quy hoạch treo, đừng để DA treo. Trong khi người dân thiếu đất sản xuất mà sau khi quy hoạch, cấp phép, nhà đầu tư "ôm đất", rồi để đó thì lãng phí, dân bức xúc lắm. |
HOÀNG TRIỀU
