Tiểu dầm rất hay gặp ở trẻ em, thuộc chứng dạ niệu, niệu sàng trong y học cổ truyền và do nhiều nguyên nhân: tiên thiên bất túc do thận khí hư, hạ tiêu hư hàn mất chức năng bế tàng.
Tỳ phế khí hư không ức chế được thủy dịch gây nên hoặc do thấp nhiệt ở bàng quang khiến làm mất chức năng khí hóa cũng sinh bệnh.
Trẻ có biểu hiện khi ngủ mơ màng, hoảng sợ tiểu ra quần do tâm thận bất túc. Phép trị chủ yếu bổ thận, kiện tỳ dưỡng tâm... Xin giới thiệu một số món ăn thuốc tác dụng bổ tâm thận, sáp niệu, rất tốt cho trẻ mắc chứng tiểu dầm, người lớn tiểu đêm.
Tim lượn hầm tua sen: tim lợn bổ đôi, làm sạch gân trắng nhồi tua sen, hạt sen, khiếm thực, táo đỏ mỗi vị đều khoảng 10- 20g, cho gừng, hành, tiêu, gia vị vừa đủ nhồi vào tim lợn khâu lại ninh nhừ ăn. Tim lợn ích khí bổ tâm dưỡng tinh huyết. Liên tu (tua sen) tác dụng trị chứng di mộng tinh, tiểu dầm, người lớn đêm tiểu nhiều. Hạt sen bổ tỳ dưỡng tâm ích thận. Khiếm thực bổ tỳ thận sáp tinh. Đại táo kiện tỳ ích khí, dưỡng tâm an thần. Món ngon, tác dụng kiện tỳ dưỡng tâm ích thận, trị trẻ tiểu dầm, người do hậu thiên bị hư, hư hỏa bốc lên gây bứt rứt khó ngủ.
 |
| Củ sen hầm xương dê tác dụng bổ thận kiện tỳ dưỡng tâm, rất tốt cho trẻ mơ màng tiểu dầm. |
Củ sen hầm xương dê: củ sen, xương thịt dê, gừng hành, gia vị vừa đủ hầm ăn. Củ sen bổ dưỡng, thanh tâm, an thần, sáp niêu. Xương dê (dương cốt) bổ khí, ấm tỳ vị thận, cường gân cốt. Gừng hành gia vị ôn bổ tỳ thận khai vị. Món này tác dụng bổ thận kiện tỳ dưỡng tâm do đó dùng trị trẻ mơ màng tiểu dầm rất thích hợp.
Canh hẹ óc lợn: óc lợn, rau hẹ, đậu phụ, gừng, hành, gia vị vừa đủ nấu canh ăn. Rau hẹ ích thận, trợ dương, ôn trung, cầm huyết, cố tinh, chỉ niệu. Óc lợn dưỡng tâm, bổ huyết, ích khí, đinh tâm, an thần. Đậu phụ tư âm, bổ huyết, thanh nhiệt, hóa đàm, giáng hỏa. Gừng, hành, tiêu ôn thận kiện tỳ khai vị. Món ngon bổ tác dụng ôn thân kiện tỳ dưỡng tâm dùng rất thích hợp trẻ em tâm thận yếu hay mơ tiểu dầm.
Súp cà rốt hầm dương đỗ: khoai tây, cà rốt, dạ dày dê, gừng, hành, gia vị hầm ăn. Cà rốt có vị ngọt hơi ấm bổ tỳ, trợ thận, dưỡng huyết, ích khí, cầm tả, trừ hàn thấp. Khoai tây kiện tỳ hòa vị ích khí. Dạ dày dê (dương đỗ) bổ hư, kiện kỳ, ích vị. Gừng, hành, tiêu kiện tỳ tán hàn, ôn trung. Đây là món ngon, bài thuốc quý chữa chứng tiên thiên hậu thiên hư mơ tiểu dầm ăn kém rất hiệu quả.
Chè hạt sen đậu đen: đậu đen, táo đỏ, đường cát, vỏ quýt, gia vị vừa đủ nấu chè ăn. Hạt sen bổ tỳ, dưỡng tâm, ích thận. Đậu đen tác dụng trị thận yếu tiểu đêm, đau lưng, thiếu máu, mất ngủ, nhức mỏi. Táo đỏ bổ tỳ vị nhuận phế, chữa rối loạn tiêu hóa, ăn ngủ kém. Đường phèn bổ trung ích khí, hòa vị nhuận phế. Món ăn ngon, tác dụng bổ tỳ thận dưỡng âm, chữa trẻ em tiểu dầm, người lớn tiểu đêm rất hiệu quả.
Gỏi thịt vịt: thịt vịt, ngó sen, cà rốt, bắp cải, lạc rang làm gỏi ăn. Thịt vịt bổ dưỡng huyết, trị thấp nhiệt hòa ngũ tạng. Ngó sen bổ tỳ dưỡng tâm, cầm huyết, dễ ngủ, lợi tiêu hoá. Kiệu bổ khí thông dương, hòa trung, an thai, điều hoà nội tạng. Lạc dưỡng huyết bổ tỳ, nhuận phế, hoá đàm. Cà rốt bổ tỳ, trợ thận, dưỡng huyết, ích khí, cầm tả, trừ hàn thấp. Bắp cải thanh phế vị, dưỡng sinh tân, khai vị. Món này tác dụng kiện tỳ dưỡng tâm ích thận, trị chứng mơ màng tiểu dầm rất tốt.
Ngoài món ăn bài thuốc trên, nên tăng cường các thực phẩm: hoa lý, rau nhút, rau hẹ, đậu đen, củ kiệu, hoa bí, ngọn bầu, nấm, mèo, nấm hương...; táo, nhãn, dâu, nho, na, sầu riêng; tim lợn, bò, dê, cá bống, cá chép, cá trắm, cá mè, cá rô, cá lóc; ngũ cốc như đậu đỏ, đậu ván, đậu rồng... Tác dụng bổ thận, kiện tỳ dưỡng tâm, rất thích hợp cho trẻ em tâm tỳ hư mơ màng tiểu dầm.
Lưu ý: trẻ bị tiểu dầm, người lớn tiểu đêm nên kiêng các thực phẩm có tính mát, lợi tiểu như mã đề, rễ tranh, râu ngô; cà, măng, rau dấp cá, actisô, khổ qua, lô hội, rau càng cua; khế, dứa, xoài, me, bưởi, cam, chanh...
Theo BS. Nguyễn Phan Trúc Nguyên/SKĐS
