Ông Lê Văn Đường - Nguyên huyện đội trưởng huyện Sơn Tây thời kháng chiến chống Mỹ, tâm sự với chúng tôi về một thời hoạt động cách mạng sôi nổi của ông và các chiến sĩ trên đường Trường Sơn Đông huyền thoại: Ngày ấy, từng đoàn thanh niên xung phong tỏa đi các ngả, dấu chân họ đi tới đâu là đường được mở ra đến đó và sau khi tuyến đường được mở, những đoàn quân vào ra, lên xuống rất đông vui. Tiếp đó là những đoàn xe che kín lá ngụy trang băng rừng vào Nam. Rồi trên các trục đường, các binh trạm, các hậu cứ dần được hình thành, làm nhiệm vụ hướng dẫn, vận chuyển vũ khí, lương thực. Cũng chính từ đây những chỉ thị, mệnh lệnh, những cánh quân thần tốc bất ngờ áp sát chiến trường trút đạn xuống đầu quân thù, làm cho chúng khiếp sợ và tháo chạy...
 |
| Một cung đường Trường Sơn Đông hôm nay. |
Cựu binh Đinh Văn Lang - người K’dong, bộ đội chống Mỹ vẫn còn nhớ như in: Thời chiến tranh con đường này tuy là đường mòn men theo sông, suối, nhưng đông vui lắm, vì ngày nào cũng có bộ đội ngang qua. Thấy bộ đội tham gia diệt giặc đông vui, bà con trong làng cũng nhiệt tình cõng gạo, súng đạn và lương thực cho bộ đội.
Theo dự án, đường Trường Sơn Đông được thiết kế trên cơ sở đường Z114 cũ, nối liền 7 tỉnh: Quảng Nam, Quảng Ngãi, Kontum, Gia Lai, Phú Yên, Đắc Lắc, Lâm Đồng, với chiều dài 668 km, đa phần được đầu tư xây dựng mới. Trong đó đoạn qua Quảng Ngãi dài 35km, đi qua 4 xã của huyện Sơn Tây. Khi hoàn thành, đường Trường Sơn Đông sẽ là con đường huyết mạch giao thông, là cơ sở để đồng bào miền Trung và Tây Nguyên phát triển kinh tế - xã hội, ổn định cuộc sống, góp phần xóa đói, giảm nghèo. Đặc biệt là đối với đồng bào dân tộc thiểu số huyện Sơn Tây - nơi có nhiều lợi thế về kinh tế đồi rừng, sẽ có cơ hội vươn lên từ con đường này.
Chúng tôi có mặt trên đường Trường Sơn Đông (đoạn từ xã Sơn Dung đến Sơn Bua). Trên tuyến đường nhìn chung các gói thầu, các công trình vẫn còn dở dang, nhưng không khí lao động vẫn hăng say và rất náo nhiệt. Anh Đặng Văn Phước - đội trưởng đội thi công số 3, Xí nghiệp 491, C.ty Vạn Tường (Quân Khu V) đang thực hiện gói thầu Đ13 (từ km 140 - km 153) cho biết: Sau khi nhận hiện trường, chúng tôi phối hợp với địa phương xuống cơ sở phân tích những lợi ích của con đường khi hoàn thành. Thế là 36 hộ dân vui vẻ giao đất, di dời nhà cửa, để chúng tôi thi công công trình. Sau khi công tác đền bù, giải phóng mặt bằng hoàn tất, chúng tôi triển khai thi công ngay để kịp tiến độ công trình - tức là hoàn thành vào năm 2010. Đến nay chúng tôi đã đào, đắp, thi công nền đường, hệ thống thoát nước đạt 90% kế hoạch.
Đất nước giải phóng đã 34 năm, nhưng do điều kiện hạ tầng, đường sá đi lại khó khăn, nên đời sống của đồng bào ở Đông Trường Sơn vẫn còn nghèo khó. Chính vì thế việc xây dựng tuyến đường này như một nghĩa cử cao đẹp của Nhà nước trả nghĩa đối với đồng bào các dân tộc một lòng đi theo cách mạng. Sau khi hoàn thành, đường Trường Sơn Đông sẽ góp phần rất lớn vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng tại những địa bàn tuyến đường đi qua...
Và hôm nay, trên vệt mờ của thời gian, những cung đường đang hiện ra trong tiếng động cơ của các phương tiện cơ giới thi công. Anh Nguyễn Văn Kết - lái xe Xí nghiệp 491 C.ty Vạn Tường (Quân Khu V) vui mừng cho biết: Ngày trước, khi đến đây thi công, tuyến đường này chỉ là một đường mòn, nên việc đưa phương tiện cơ giới vào để thi công rất khó khăn. Đến nay sau một thời gian thi công, tuy tuyến đường còn dang dở, nhưng cũng đã giúp bà con đi lại được thuận tiện hơn, cau, quế, keo, mì bà con bán ra đã có giá hơn... Thấy vậy, mình vui lắm.
Theo ông Phạm Tấn Hoàng - Chủ tịch UBND huyện Sơn Tây thì đường Trường Sơn Đông sẽ là điều kiện tốt nhất để giá các loại nông sản tăng lên. Mặt khác, đường Trường Sơn Đông không chỉ giúp địa phương phát triển kinh tế - xã hội, mà còn góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Bởi vì, đường Trường Sơn Đông là một bộ phận quan trọng, một nhánh phía đông của đường Hồ Chí Minh cùng với hệ thống đường ngang hình thành mạng lưới giao thông liên hoàn, tạo động lực để khu vực duyên hải miền Trung và Tây Nguyên phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời tạo thế phòng thủ vững chắc đối với an ninh quốc phòng khu vực và đất nước.
Bài, ảnh: Bá Sơn
