Khúc ca mùa thu cách mạng

02:08, 30/08/2019
.

*Tùy bút: NGUYỄN NGỌC PHÚ

(Báo Quảng Ngãi)- Những ngày mùa thu lịch sử này, trong tôi lại ngân vang những “Khúc ca tháng Tám” – Khúc ca của mùa thu cách mạng. Dư âm của những ngày Cách mạng Tháng Tám cách đây 74 năm vẫn còn vọng về trong những trang  lịch sử, những thước phim tư liệu, những tấm ảnh đen trắng đã nhuốm màu thời gian...

TIN LIÊN QUAN

Tôi vẫn còn nghe vọng lại lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá ý nghĩa lịch sự và bài học thực tiễn của sử kiện này: “Chẳng những giai cấp lao động và nhân dân Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức nơi nào cũng có thể tự hào rằng, lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc”.

Những ngày mùa thu tháng Tám, nhiều người đến Bảo tàng Hồ Chí Minh (Hà Nội) để hiểu hơn về lịch sử của dân tộc. ẢNH: HOÀNG HÀ
Những ngày mùa thu tháng Tám, nhiều người đến Bảo tàng Hồ Chí Minh (Hà Nội) để hiểu hơn về lịch sử của dân tộc. ẢNH: HOÀNG HÀ
Cách mạng Tháng Tám là một hành trình. Sức mạnh đó đã được kết tinh từ cả một quá trình lịch sử dựng nước và giữ nước với bao chiến công hiển hách của cha ông ta đánh tan bao đạo quân xâm lược gắn với những địa danh lừng lẫy: Hàm Tử, Chi Lăng, Bạch Đằng, Đống Đa... Sức mạnh ấy bắt nguồn từ khối đoàn kết đồng bào, từ lời thề sắt son “Sát thát” cả nước một lòng từ miền xuôi đến miền ngược, cho đến hình thể đất đai sông núi cũng đã tạo dáng thành những cánh cung, thành cái nắm tay, thành những mũi lao. Khí thế ấy, từ thời Hai Bà Trưng, Bà Triệu “Giặc đến nhà đàn bà cũng đánh”. Một đất nước bạt ngàn rừng xanh “Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù”. Một đất nước hướng ra Biển Đông, lưng tựa dãy Trường Sơn vững chãi, tạo thành con đê trên bán đảo. Đất nước ấy, những con người ấy rất yêu chuộng hòa bình, rất yêu dân ca với những câu hò, điệu hát. Sông thì mang tên sông Thương, sông Hương, nhưng khi cần vẫn tung bờm vó ngựa sóng trắng thành sông Mã...

Hành trình đến Cách mạng Tháng Tám từ khi có Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, từ Cao trào cách mạng 1930 – 1931 với tiếng trống Xô Viết Nghệ Tĩnh còn vang vọng, là cuộc tập duyệt, tập trận đầu tiên, rồi đến phong trào Dân chủ 1936 – 1939. Những bước đi, những mốc son của lịch sử thấm bao máu đào các anh hùng liệt sĩ trung kiên, nhưng những mạch hồng cầu trên cơ thể đất nước để nuôi dựng và hồi sinh, để tạo thế và nắm bắt thời cơ, để với mấy nghìn đảng viên làm nòng cốt đã lãnh đạo toàn dân tộc ta đứng lên giành chính quyền cách mạng thần kỳ nhất trong lịch sử nhân loại...

Nhớ sao âm hưởng bài hát “Diệt phát xít” của Nguyễn Đình Thi từ bối cảnh nạn đói thảm khốc Ất Dậu 1945 khiến hàng triệu người chết đói, để kêu gọi quần chúng phá kho thóc của Nhật, tiến đến khởi nghĩa giành chính quyền. Ta vẫn còn nghe âm vang nhịp bước quân hành khúc ca “Cùng nhau đi hồng binh” của nhạc sĩ Đình Nhu: “Cùng nhau đi hồng binh/ Đồng tâm ta đều bước/ Đừng cho quân thù thoát/ Ta quyết chí hy sinh”. Những lời ca giản dị, thiết thực mà có sức truyền cảm lớn lao, bởi đó không chỉ là lời hiệu triệu mà là nhịp đập của con tim cùng hòa âm náo nức, giục dã. Và cũng qua những khúc ca ấy, chúng ta hiểu thêm giá trị lịch sử quyết định của Đảng ta thật sáng suốt trong tình thế “Pháp  - Nhật bắn nhau và nhiệm vụ của chúng ta”: Thay đổi khẩu hiệu “Đánh đuối Nhật - Pháp” bằng khẩu hiệu: “Đánh đuổi phát xít Nhật” và đưa ra khẩu hiệu: “Chính quyền cách mạng của nhân dân”. Chủ  tịch Hồ Chí Minh đã kêu gọi đồng bào cả nước: “Đem sức ta mà giải phóng cho ta” và: “Dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập”.  

Nhớ lại những ngày Cách mạng Tháng Tám cách đây 74 năm, ta như được hòa chung reo vui với nhà thơ Tố Hữu trong bài thơ “Huế tháng 8”: “Ngực lép bốn ngàn năm/ Trưa nay cơn gió mạnh/ Thổi phồng lên tim bỗng hóa mặt trời” với cảm xúc đắm say và cộng hưởng, trào dâng và phơi phới. Cách mạng Tháng Tám không chỉ dâng lên náo nức như nước vỡ bờ ở các thành phố lớn, mà còn truyền cảm hứng cộng hưởng đến các làng xã, xóm thôn cùng đứng lên giành lấy chính quyền thay đổi bộ mặt nông thôn và tư thế của con người. Và hình ảnh Bác Hồ kính yêu chính là tâm điểm ngợi ca, là kết tinh sức mạnh kết đoàn của cả một dân tộc được nhà thơ Tế Hanh – một thi sĩ vừa mới bước ra từ phong trào “Thơ mới” lãng  mạn đã ngợi ca Người: “Sáng láng, ôn tồn thành tâm quyết chí/ Sóng gió khinh, sấm sét chẳng kinh hoàng/ Hồ Chí Minh, chỉ là người có thể/ Đưa con thuyền Tổ quốc đến vinh quang”.
 Thủ đô Hà Nội trên hành trình phát triển bền vững. ẢNH: Internet
Thủ đô Hà Nội trên hành trình phát triển bền vững. ẢNH: Internet
Không khí những ngày Cách mạng Tháng Tám đã thể hiện rạo rực, tươi mới, tràn sức sống trong những khúc ca thơ và nhạc. Đó cũng chính là âm hưởng trong ca khúc “Mười chín tháng Tám” của nhạc sĩ Xuân Oanh: “Mười chín tháng Tám khi quân dân căm hời kêu thét/ Tiến cùng hô mau diệt tan hết quân thù chung/ Mười chín tháng Tám ánh sáng tự do đưa tới/ Cờ bay nơi nơi muôn ánh sao vàng...”. Giai điệu bài ca giản dị dễ hát, lời ca dễ nhớ thể hiện tinh thần lạc quan, khí thế đấu tranh sôi sục truyền đi nhiệt huyết và niềm tin cách mạng. Và lạ thay, bài hát “Tiến quân ca” của nhạc sĩ Văn Cao ra đời từ một căn gác nhỏ trên phố Nguyễn Thượng Hiền (Hà Nội) vào mùa đông năm 1944, ông đã linh cảm được khí thế: “Đoàn quân Việt Nam đi chung lòng cứu quốc”... của Cách mạng Tháng Tám. Và bài hát đã được phổ biến rộng rãi coi như bản hành khúc chính thức của Mặt trận Việt Minh vang khắp mọi ngã đường thủ đô trong ngày 19.8.1945 và sau này trở thành Quốc ca của đất nước.  

Có thể nói, những khúc ca tháng tám là giai điệu đẹp nhất, nền tảng âm thanh truyền cảm nhất và là hồi ức sống động nhất cho ta được sống lại, trở lại những năm tháng không thể nào quên đó. Và chính những khúc ca này đã lưu giữ mãi mãi ký ức thanh xuân, để tiếp nối cuộc hành trình sau Cách mạng Tháng Tám. Một cuộc hành trình đánh đổ thực dân Pháp, đánh đuổi đế quốc Mỹ, thống nhất đất nước trọn vẹn non sông. Hành trình Cách mạng Tháng Tám vẫn tiếp tục phát huy, mở ra một tương lai tươi sáng cho dân tộc trong công cuộc xây dựng và bảo vệ  đất nước. Hào khí lịch sử lớn lao, linh khí đất trời mùa thu tuyệt diệu “Mây của ta, trời thắm của ta” (Tố Hữu) đã tạo ra một bản giao hưởng mới náo nức lòng người, từ những khúc ca của mùa thu Cách mạng Tháng Tám./.



 

 


.