(Báo Quảng Ngãi)- Đất chật, người đông. Nhà cửa san sát, đường sá nhỏ hẹp. Trong khi theo quy định, để đạt tiêu chí giao thông trong nông thôn mới (NTM), các đường liên thôn, liên xóm phải có bề rộng tối thiểu từ 2-2,5m. Vì vậy, hầu hết các xã ven biển đều khó có thể hoàn thành tiêu chí này.
Có nội lực, nhưng thiếu đất
Có lợi thế về chỉ số bình quân thu nhập đầu người khi phần lớn người dân trong thôn đều hành nghề biển, nhưng xóm Cù Lao, thôn Mỹ Tân, xã Bình Chánh (Bình Sơn) lại gặp “bất lợi” về đất đai. Trong khi toàn thôn Mỹ Tân có 5.000 khẩu thì chỉ riêng xóm Cù Lao số dân chiếm trên 60%, nhưng diện tích lại chỉ có 45ha. Vì vậy, mặc dù có nội lực, nhưng Mỹ Tân vẫn chưa thể phát huy hết khả năng trong việc hoàn thành bê tông đường giao thông liên thôn, xóm.
 |
| Người dân ven biển phát huy được nội lực trong bê tông giao thông nông thôn, nhưng lại thiếu đất. (Trong ảnh): Tuyến đường liên xóm của xóm Cù Lao, xã Bình Chánh được làm từ sự đóng góp của người dân. |
Ông Nguyễn Xuân Thanh- Trưởng thôn Mỹ Tân, xã Bình Chánh cho biết: “Sau mỗi phiên biển bội thu, công tác vận động gặp rất nhiều thuận lợi. Từ bê tông sân nền của nhà văn hóa cho đến tiền xây cầu, làm đường… các chủ tàu đều rất hăng hái đóng góp. Tuy nhiên, do đường quá nhỏ hẹp, nên không phải tuyến nào cũng có thể bê tông”.
Tại các xã ven biển, dân số ngày càng tăng nhanh, trong khi đất ở lại khan hiếm. Vì thế, câu chuyện mở rộng đường giao thông nông thôn cho đủ chuẩn để bê tông là chuyện không dễ dàng. Tại thôn Sơn Trà, xã Bình Đông (Bình Sơn) nhiều tuyến đường liên xóm chỉ rộng chưa đầy 7 gang tay. Ngay giữa đường, là đường rãnh thoát nước thải sinh hoạt. Đường đã hẹp, lại “kiêm” luôn nhiệm vụ thoát nước khiến việc lưu thông gặp rất nhiều khó khăn. Bà Nguyễn Thị Đông mỏi mệt nói: “Đất ở đây còn quý hơn vàng. Nhà còn sân vườn chỉ là số ít. Còn lại, cửa nhà đều giáp luôn đường đi. Chỗ ở còn không có, lấy gì có đất dành cho đường?”
| “Chỉ có thể quy hoạch lại mới mong hoàn thành tiêu chí giao thông trong NTM” Đó là khẳng định của ông Nguyễn Văn Thanh- Phó Chủ tịch UBND xã Bình Đông (Bình Sơn). Theo ông Thanh, do đặc thù là xã ven biển, đất chật, người dân lại xây nhà tự phát, nên chỉ có thể quy hoạch lại toàn bộ, mới mong hoàn thành được tiêu chí về giao thông nông thôn. Hiện nay do 2.160 hộ dân ở ba thôn Tân Hy, Sơn Trà và Thuận Hòa đều thuộc diện di dời nhường đất cho dự án Nhà máy Nhiệt điện Sembcorp Dung Quất nên việc xây dựng nhà máy đã giúp Bình Đông quy hoạch lại được dân cư, hạ tầng. Bởi khu tái định cư với tổng diện tích quy hoạch gần 200 ha sẽ được đầu tư lại toàn bộ hệ thống điện, đường, trường, trạm. |
Thiệt thòi trong xây dựng NTM
Nhà ở, đường sá trong các khu dân cư ven biển đều được xây dựng theo kiểu tự phát, rất khó quy hoạch lại. Do vậy, tiêu chí giao thông trở thành tiêu chí khó thực thi. Ngoài ra, tình trạng đất chật, người đông còn ảnh hưởng đến việc xây dựng các thiết chế văn hóa tại các địa phương ven biển. Khi mà theo quy định, diện tích nhà văn hóa thôn phải đạt từ 500m2 trở lên. Tuy nhiên, hầu hết các nhà văn hóa tại các “làng chài” đều không thể đáp ứng được tiêu chuẩn trên, khi không tìm được diện tích đất phù hợp.
Ông Nguyễn Duy Lâm- Trưởng Phòng Kinh tế - hạ tầng huyện Bình Sơn cho biết: “Đa phần các xã ven biển, nhất là các làng chài đều không thể đáp ứng được tiêu chí giao thông. Khi mà đất dành cho giao thông quá nhỏ hẹp, không thể bê tông hóa. Nhiều địa phương, dù người dân đã sẵn sàng đóng góp 50%, nhưng phần vì thiếu kinh phí, phần vì không đủ quỹ đất nên việc bê tông đường giao thông nông thôn chưa thể thực hiện được”.
Gặp trở ngại trong xây dựng hạ tầng, phần lớn các xã ven biển đều không được chọn là xã điểm trong xây dựng NTM. Không được lựa chọn làm xã điểm xây dựng NTM, đồng nghĩa với việc không được ưu tiên hỗ trợ ngân sách, khiến chặng đường hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM tại các xã ven biển càng thêm khó khăn.
Bài, ảnh: Ý Thu
