(Báo Quảng Ngãi)- Đầu đông, tiết trời se lạnh, cả nhà quây quần bên mâm cơm thưởng thức món cá đồng rim thập cẩm cùng cơm nóng hổi thì còn gì bằng. Món cá đồng ấy và sự thương yêu của mẹ thuở ấu thơ theo tôi suốt đến bây giờ.
Mấy hôm rồi, bão số 6 gây mưa lũ tơi bời trên dải đất miền Trung. Ký ức ngày xưa cũ cứ lần lượt ùa về... Ngày đó, đến mùa lũ lụt, nước ào ạt nơi con sông, dòng suối, nước mênh mông trên cánh đồng làng. Người quê tôi lại đi cất vó hoặc mang lưới ra bìa sông, ra đồng để giăng bắt cá. Dòng nước đầu nguồn lạnh buốt, đục ngầu chảy cuồn cuộn cuốn cả tôm tép, cá lớn, cá nhỏ tấp vào bờ. Rồi khi nước xuống lại thi nhau đặt lờ, đặt đụt. Nhà tôi đông anh trai, cứ hết anh hai, anh ba, đến anh tư thay nhau đi bắt cá.
Mỗi đụt cá đem về đổ ra thau là quẫy đuôi sột soạt. Bọn nhỏ chúng tôi háo hức tranh nhau xí phần mà quên cái lạnh tím tái của các anh. Mẹ giục các anh tắm nhanh để khỏi nhiễm nước, rồi vào ngồi quanh bếp lửa đỏ mẹ đã nhóm sẵn để sưởi ấm. Sau đó, mẹ bắt đầu phân các loại cá để chế biến món ăn.
Cá lớn mẹ thả vào thau nước rộng cho sống, để hôm sau đi chợ mua đồ nấu canh chua. Cá nhỏ, tôm, tép, mẹ làm sạch rồi cho vào nồi đất, ướp gia vị để kho rim. Mẹ bảo, muốn cá ngon thì cần phải có thời gian và gia vị đúng cách để khỏi tanh, hôi. Sau đó, bắc lên bếp lửa rim chừng 30 phút, rồi bỏ thêm tí bột ngọt, tiêu.
Nồi cá của mẹ trông đơn giản, nhưng chứa trọn tình yêu thương, sự tỉ mẩn của người mẹ dành cho cả gia đình. Ăn con cá, tôm, tép của mẹ kho vừa cứng, vừa dai, có chút cay cay của ớt, chút thơm nồng của tiêu, với vị béo của dầu phụng làm nồi cơm thoáng chốc đã hết vèo.
Món cá rim của mẹ theo tôi vào giảng đường đại học của một thời sinh viên nghèo khó, theo cả vào giấc mơ nhớ về sự tần tảo yêu thương của mẹ mỗi khi tôi xa nhà. Bây giờ, quê tôi cá đồng không còn nhiều như trước. Việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng và dùng xung điện đánh bắt, nên cá tôm cũng giảm nhiều. Còn mẹ tôi, giờ tóc đã bạc, lưng đã còng sau những tháng năm dài nuôi chúng tôi khôn lớn.
Mấy hôm rồi, trời mưa gió, đi ngang qua con sông giữa lòng thành phố thấy nước chảy cuồn cuộn, bất chợt tôi nhớ món cá đồng rim thập cẩm của mẹ. Tôi muốn quay về ngay với cánh đồng làng mùa nước lũ, để cùng các anh trai đi thăm vó, đặt lờ, bắt cá đồng đem về cho mẹ kho, rồi cùng nhau thưởng thức như ngày xưa bên mẹ và bên con sông quê gắn liền với tuổi thơ.
Ánh Nguyệt
