(Báo Quảng Ngãi)- Những hạt cốm ngời lên trong mắt cho mưa như ngừng rơi. Gió lạnh mang hương thơm quẩn quanh khiến lòng dạ cồn cào. Tuổi thơ của tôi đón mưa lạnh đầu đông bằng hương thơm từ những hạt cốm giữa làng quê yên bình.
Ngược thời gian trở về những ngày xa, cuộc sống của người dân quê tôi trăm bề khốn khó. Đồng quê hầu hết phụ thuộc vào sự mưa nắng của trời, nên cây lúa còi cọc như trẻ thơ thiếu sữa, gié thưa hạt đong đưa trong gió. Người dân quê quanh năm cần mẫn trên ruộng đồng, nhất là vụ lúa gieo khô với bao nỗi nhọc nhằn. Xong vụ lúa đông xuân, nông phu dắt bò ra đồng cày xới thửa ruộng bạc màu. Lớp đất nâu ngủ vùi bị bóc lên trên phơi mình dưới nắng.
Mưa mùa hạ làm dịu mắt đất trời sau chuỗi ngày oi bức, họ tất bật cày bừa và rải lúa giống thu hoạch từ vụ trước. Sau những ngày lặng im nghe đất thở, chồi non tơ chui ra khỏi vỏ, vươn lên đón nắng mưa cùng sương đêm se lạnh. Ngày tiếp nối đi qua, nhiều người dân quê dặm lúa, nhổ cỏ, bón phân trên ruộng lúa với bao lo lắng lúc chớp bể mưa nguồn.
| TIN LIÊN QUAN |
|---|
Ngược thời gian trở về những ngày xa, cuộc sống của người dân quê tôi trăm bề khốn khó. Đồng quê hầu hết phụ thuộc vào sự mưa nắng của trời, nên cây lúa còi cọc như trẻ thơ thiếu sữa, gié thưa hạt đong đưa trong gió. Người dân quê quanh năm cần mẫn trên ruộng đồng, nhất là vụ lúa gieo khô với bao nỗi nhọc nhằn. Xong vụ lúa đông xuân, nông phu dắt bò ra đồng cày xới thửa ruộng bạc màu. Lớp đất nâu ngủ vùi bị bóc lên trên phơi mình dưới nắng.
Mưa mùa hạ làm dịu mắt đất trời sau chuỗi ngày oi bức, họ tất bật cày bừa và rải lúa giống thu hoạch từ vụ trước. Sau những ngày lặng im nghe đất thở, chồi non tơ chui ra khỏi vỏ, vươn lên đón nắng mưa cùng sương đêm se lạnh. Ngày tiếp nối đi qua, nhiều người dân quê dặm lúa, nhổ cỏ, bón phân trên ruộng lúa với bao lo lắng lúc chớp bể mưa nguồn.
Khi những bông lúa cúi xuống, hướng về cội rễ của mình, lòng rộn lên niềm vui xen lẫn nỗi âu lo. Họ vui mừng sắp đến ngày thu hoạch và sợ mưa lũ gây ngập úng ruộng đồng. Cuối thu, mưa gió sụt sùi cùng trời mây u ám. Người làng í ới gọi nhau ra đồng gặt lúa giữa mưa lạnh tái tê. Lúa được mang về trải ra nền nhà cho ráo nước để tránh mầm non chui ra khỏi vỏ.
Trẻ thơ xuýt xoa vì rét lạnh, nhưng lòng rộn lên niềm vui. Đêm đêm, bếp lửa bập bùng cháy đỏ. Cả gia đình quây quần trong gian bếp nhỏ cho vơi đi giá lạnh. Mẹ lấy nồi đất treo nơi vách đặt lên bếp lửa rừng rực cháy rồi xúc lúa tươi vừa gặt đổ vào nồi. Nắm lạt tre trên tay mẹ khuấy đều, lúa tí tách nứt vỏ như tiếng reo vui thầm kín trong lòng con trẻ. Cha lau chùi cối và chày gỗ rồi chuyển chiếc cối ra khoảng rộng giữa nhà.
Lúa rang trong nồi được đổ ra cối, tiếng chày đôi ngân vang trong đêm như lời mời gọi chung tay giã cốm. Chốc lát, nhiều người trong xóm kéo đến với thúng lúa trên tay, con trẻ theo chân tíu tít nói cười. Những đêm đông người, chủ nhà phải sang nhà hàng xóm mượn thêm cối và chày, nhóm thêm bếp lửa.
Trẻ thơ xuýt xoa vì rét lạnh, nhưng lòng rộn lên niềm vui. Đêm đêm, bếp lửa bập bùng cháy đỏ. Cả gia đình quây quần trong gian bếp nhỏ cho vơi đi giá lạnh. Mẹ lấy nồi đất treo nơi vách đặt lên bếp lửa rừng rực cháy rồi xúc lúa tươi vừa gặt đổ vào nồi. Nắm lạt tre trên tay mẹ khuấy đều, lúa tí tách nứt vỏ như tiếng reo vui thầm kín trong lòng con trẻ. Cha lau chùi cối và chày gỗ rồi chuyển chiếc cối ra khoảng rộng giữa nhà.
Lúa rang trong nồi được đổ ra cối, tiếng chày đôi ngân vang trong đêm như lời mời gọi chung tay giã cốm. Chốc lát, nhiều người trong xóm kéo đến với thúng lúa trên tay, con trẻ theo chân tíu tít nói cười. Những đêm đông người, chủ nhà phải sang nhà hàng xóm mượn thêm cối và chày, nhóm thêm bếp lửa.
Người lớn thay nhau cầm chày giã vào cối lúa vừa rang, sàng sảy chọn những hạt cốm dẹp trắng ngà. Cậu bé khéo tay cầm chiếc đũa bếp đảo lúa trong cối giữa hai nhịp chày đôi. Tiếng chày lẫn cùng giọng nói cười tựa bản hòa ca nơi thôn dã.
Đêm muộn, nhịp chày ngừng nghỉ khi những thúng lúa thành cốm trắng ngời trong mắt. Mọi người ngồi bên nhau thưởng thức tô cốm thơm hương lúa mới. Lũ trẻ đưa tay đón nắm cốm từ mẹ và người làng với gương mặt rạng ngời niềm vui. Những hạt cốm ngọt lành trong miệng tỏa hương thơm qua từng hơi thở. Hương thơm của cốm theo trẻ chăn bò trên cánh đồng lộng gió. Dăm đứa trẻ tụm lại bên nhau sẻ chia mớ cốm trong giá lạnh đầu đông.
Đêm muộn, nhịp chày ngừng nghỉ khi những thúng lúa thành cốm trắng ngời trong mắt. Mọi người ngồi bên nhau thưởng thức tô cốm thơm hương lúa mới. Lũ trẻ đưa tay đón nắm cốm từ mẹ và người làng với gương mặt rạng ngời niềm vui. Những hạt cốm ngọt lành trong miệng tỏa hương thơm qua từng hơi thở. Hương thơm của cốm theo trẻ chăn bò trên cánh đồng lộng gió. Dăm đứa trẻ tụm lại bên nhau sẻ chia mớ cốm trong giá lạnh đầu đông.
Giờ quê tôi không còn mùa lúa gieo khô, nên xóm làng chẳng vang vọng tiếng chày giã cốm trong đêm đông mưa gió. Nhưng hương cốm cùng gió lạnh đầu mùa vẫn hằn sâu trong ký ức tuổi thơ với nỗi nhớ miên man.
TRANG THY
