(Báo Quảng Ngãi)- Ngày nay, trong mỗi dịp lễ, Tết, cờ Tổ quốc được nhân dân trên cả nước treo trang trọng, thể hiện lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc. Xưa kia, việc treo cờ cũng có những quy định riêng và lệ treo cờ ghi rõ trong sử sách.
Sách "Đại Việt sử ký toàn thư" ghi chép về lệ treo cờ dưới thời vua Lê Thánh Tông như sau: “Bấy giờ trong quân thủy và quân bộ chưa có quy chế hẳn hoi về cờ xí, khí giới, nghi trượng và thuyền bè. Nhà vua bèn bàn luận rồi quy định: Trung đội dùng cờ vàng, thượng đội dùng cờ đỏ, hạ đội dùng cờ trắng”. Theo quy chế cờ của ngũ quân đặt theo ngũ hành, trung quân dùng màu vàng, đại diện cho hành Thổ tượng trưng cho trung ương và quyền lực của vua, các màu khác chia cho các hạng quân.
Dưới thời nhà Nguyễn, vua Gia Long đã quy định phải treo cờ Long Tinh kỳ trên kỳ đài. Long Tinh kỳ là cờ rồng có chấm đỏ viền tua xanh, biểu hiện cho một dân tộc có nguồn gốc Rồng Tiên ở phương Nam. Kỳ đài ở kinh đô Huế xây dựng hoàn thành năm 1807 là kỳ đài lớn nhất Đông Nam Á.
 |
| Lệ treo cờ trên cây nêu của người dân ở huyện Lý Sơn, phía dưới cờ Tổ quốc là cờ ngũ hành. |
Thời vua Minh Mạng thứ 5 (1824), định quy thức đài cờ, cột cờ và lệ treo cờ cho các địa phương. Nhà vua dụ rằng: “Trong thành của các thành, dinh, trấn, đạo, phủ, huyện đều dựng đài cờ và cột cờ ở phía nam thành, phàm gặp các ngày đại lễ như tiết Khánh Thọ (sinh nhật vua), tiết Vạn Thọ (sinh nhật hoàng thái hậu), tết Nguyên đán, tết Đoan ngọ (mùng 5 tháng 5 âm lịch) thì treo lên để tỏ lễ nghi pháp độ, sai Bộ Công bàn và gửi kiểu mẫu để thi hành”.
Theo ghi chép trong “Đại Nam thực lục", thành Hà Nội xây dựng năm 1804 đã có đài cờ, cột cờ, chỉ cần chế cờ vàng. Còn lá cờ ở thành Gia Định thì quy định: “Dài 1 trượng 3 thước, ngang 9 thước”; sau đó cứ xuống một cấp hành chính thì lá cờ đều thu nhỏ bớt xuống một cỡ, như ở các dinh, trấn, đạo thì quy định lá cờ dài 1 trượng 1 thước, ngang 7 thước 2 tấc; còn ở các phủ, lá cờ dài 1 trượng, ngang 7 thước; các huyện lá cờ dài 9 thước, ngang 6 thước 5 tấc. Quy định ngày nhà vua đại giá đi thăm hay chơi các địa phương bên ngoài kinh thành thì trên kỳ đài treo cờ bằng vải.
Năm Minh Mạng thứ 13 (1832), khi các đơn vị hành chính cấp tỉnh được thành lập trong cả nước thì định lệ treo cờ vải rộng 5 thước 5 tấc, dài 6 thước 5 tấc. Gặp ngày khánh tiết, ngày Rằm, mồng Một thì treo cờ. Lá cờ này cứ 6 năm thay một lần. Nếu có chiến thuyền bằng đồng từ kinh thành đi qua, vào cảng, thuyền treo cờ vàng, bắn đại bác để chào thì trên pháo đài cũng phải treo cờ và bắn 3 phát đại bác chào lại. Ở các pháo đài ven biển khác sau này cũng được phổ biến quy chế treo cờ, bắn súng chào đón tương tự.
Cuối năm Tự Đức thứ 33 (1880), nhà Nguyễn yêu cầu tất cả các phủ, huyện đều làm kỳ đài. Nơi nào đã có thì xây đài, chưa có thành cũng đắp một nền đất. Quy định cụ thể cán cờ ở phủ thì dài 2 trượng 7 thước, ở huyện thì dài 2 trượng 3 thước; lá cờ đều nhuộm vàng, trên nền cờ đều đề tên phủ, huyện...
Đặc biệt, lá cờ đỏ sao vàng xuất hiện lần đầu tiên ở nước ta trong cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ chống thực dân Pháp (23/11/1940). Tác giả sáng tạo ra lá cờ nền đỏ, ở giữa có ngôi sao vàng năm cánh này là ông Nguyễn Hữu Tiến (người tỉnh Hà Nam). Tâm huyết của tác giả khi sáng tạo ra lá cờ Tổ quốc được khắc họa rõ nét trong bài thơ của ông: “Hỡi những ai máu đỏ da vàng/ Hãy chiến đấu dưới cờ thiêng Tổ quốc/ Nền cờ thắm máu đào vì nước/ Sao vàng tươi, da của giống nòi/ Đứng lên mau hồn nước gọi ta rồi/ Hỡi sĩ nông công thương binh/ Đoàn kết lại như sao vàng năm cánh”. Đúng 9 giờ sáng ngày 21/8/1945, một sự kiện làm nức lòng nhân dân, đó là lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên Kỳ đài trước cổng Ngọ Môn kinh thành Huế thay cho cờ của triều đình nhà Nguyễn. Hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên Kỳ đài Ngọ Môn ghi vào sử sách về một mùa Thu cách mạng, đánh dấu sự chấm hết của triều đại cuối cùng của nhà Nguyễn. Sự kiện này tiếp thêm sức mạnh cuộc khởi nghĩa giành chính quyền thành công trong Cách mạng tháng Tám, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Bài, ảnh: MINH TUẤN
TIN, BÀI LIÊN QUAN:
 |
Video: Treo cờ tổ quốc, tôn lên lòng tự hào dân tộc |
 |
Mô hình treo cờ Tổ quốc kiểu mẫu: Nét đẹp văn hóa ở xã Tịnh Trà |
