Cho thế giới vừa tầm mắt trẻ thơ

(Báo Quảng Ngãi)- Là một trong số ít những nhà thơ đang sáng tác cho thiếu nhi, nhà thơ Huỳnh Mai Liên cảm thấy rất hạnh phúc khi được gieo mầm thơ vào những tâm hồn trong trẻo.

Nhiều năm qua, nhà thơ Huỳnh Mai Liên đã cho ra mắt rất nhiều tập sách dành cho thiếu nhi. Tính đến thời điểm hiện tại, chị đã liên tiếp cho ra mắt những tập thơ mà thế giới trong đó vừa tầm mắt trẻ thơ như: Biển là trẻ con (NXB Hội Nhà văn, 2016), Ngày xưa của con (NXB Hội Nhà văn, 2018), Biển là trẻ con (tái bản và bổ sung, NXB Hội Nhà văn, 2020), Nhà mình vui nhất (NXB Hội Nhà văn, 2023).

Các tuyển tập thơ của nhà thơ Huỳnh Mai Liên.          Ảnh: NGUYỄN NHẬT THANH

Trước đó, chị từng là tác giả kịch bản phim hoạt hình Khu đầm cánh cò, Khúc nhạc diệu kỳ. Nhà thơ Huỳnh Mai Liên là chủ nhân của Giải Biên kịch xuất sắc (Liên hoan phim Việt Nam lần thứ XVI, 2009) với bộ phim hoạt hình Thỏ và rùa.

Nhà thơ Huỳnh Mai Liên đã gắn bó với những trang viết dành cho thiếu nhi từ lâu. Thực chất trong lòng ai chẳng có một đứa trẻ con, nhưng để viết những điều ấy thành dòng, không phải ai cũng làm được. Do sự va đập với cuộc sống, tâm hồn chúng ta bị hiện thực xâm thực, mà thơ thiếu nhi cần sự trong sáng, hồn nhiên, chúng ta cần có thế giới quan của những đứa trẻ. Chẳng hạn, người lớn nhìn biển là sự rộng lớn, trống vắng, cô đơn. Nhưng đôi khi với trẻ con, biển chỉ là bạn. Nắm được nguyên tắc ấy, nữ thi sĩ Huỳnh Mai Liên đã làm trẻ tâm hồn mình lại. Cũng là những điều xung quanh con người, nhưng bằng lăng kính của trẻ thơ, chị đã có những tác phẩm làm ta tưởng chừng chị... chưa bao giờ lớn.

Với thế giới động vật, trẻ con thường xem đó là bạn dù là loài thú nào đi nữa. Vì vậy, nhà thơ đã có loạt bài như: Bạn chó con, Bạn mèo mướp, Bạn chim sâu, Chào bạn hai màu, Bạn sư tử... Hay kể cả thực vật, không gian cũng được xem như bạn của trẻ thơ thể hiện qua bài Bạn mùa thu ơi, hay qua những câu thơ như: “Nhiều bạn tí hon/  Lò cò tay bé/  Rồi rơi thật nhẹ/  Chạy trốn nơi nào” (Hạt mưa ghé chơi). Hoặc có khi, đó chỉ là những câu chuyện của trẻ thơ như: Ngày xưa của con, Ngày con chào đời 1, Ngày con chào đời 2, Nhớ ông nhớ bà, Khi con quên mẹ...

Những câu chuyện ấy mang cảm xúc rất ngây thơ của một đứa trẻ với tâm hồn trong sáng. Thoảng hoặc, ta sẽ thấy trong trang thơ của Huỳnh Mai Liên những câu hỏi rất trẻ con: Đất nước là gì?, Có bao câu hỏi, Con gà màu gì, Mặt trời đi đâu... Mà những câu hỏi ấy, không được trả lời bằng khoa học, chính nhà thơ đã giải đáp những thắc mắc ấy bằng những điều mà một đứa bé có thể hình dung ra được.

Có lẽ, những hình ảnh giản dị, ngôn từ gần gũi là hai yếu tố hỗ trợ đắc lực cho chị. Cộng thêm việc chị biết cách chọn thể thơ, lựa chọn dung lượng phù hợp. Đa số những bài thơ của chị thuộc thể thơ hai chữ, ba chữ và câu dài nhất là năm chữ. Nhịp điệu thơ vui tươi, nhí nhảnh như tính cách của một đứa trẻ, và không một bài thơ nào dung lượng quá 24 câu thơ. Đó là các yếu tố tạo nên tính phù hợp cho trẻ em. Điều đó thể hiện rằng nhà thơ đã có những tính toán và rất tâm huyết với mảnh đất ít người gieo trồng này.

Nhận xét về thơ Huỳnh Mai Liên viết cho thiếu nhi, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều đã nói, Huỳnh Mai Liên đã tránh được con đường rất “nguy hiểm” mà trước nay không ít người viết cho trẻ em thường mắc phải, là thói quen biến những vẻ đẹp trong đời sống tự nhiên thành những bài học đạo đức xơ cứng. Chị đã bình dị hóa, tình cảm hóa và gần gũi hóa mọi điều, để một đứa trẻ có thể nhận ra, đón nhận và hòa làm một với những gì đang gần gũi trong cuộc sống của chúng.

Thơ thiếu nhi chỉ có thể nói phù hợp hay không phù hợp, không thể đánh giá hay dở. Vì thơ thiếu nhi chủ yếu sử dụng biện pháp nhân hóa mà thôi, chỉ là mơ mộng của trẻ thơ. Nhà thơ Huỳnh Mai Liên đã miệt mài xây dựng thế giới cho trẻ thơ, bắc chiếc cầu nối cho chúng ta với trẻ em. Và có lẽ, đọc thơ của Huỳnh Mai Liên hay bất cứ tác giả nào viết cho thiếu nhi, ta sẽ thấy mình như bé lại.

NGUYỄN NHẬT THANH