Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh thảo luận tại Tổ về các dự án luật

(Baoquangngai.vn)- Ngày 9 - 10/6, trong Chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, Đoàn ĐBQH tỉnh đã tham gia thảo luận tại Tổ về dự án Luật Căn cước và Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự. Thượng tướng Trần Quang Phương - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội tham dự các phiên thảo luận tại Tổ 9. 

Tổ 9 gồm 26 đại biểu thuộc Đoàn ĐBQH các tỉnh: Quảng Ninh, Quảng Ngãi, Phú Yên, Bến Tre.

BĂN KHOĂN VIỆC TÍCH HỢP THÔNG TIN VÀO THẺ CĂN CƯỚC

Sáng 10/6, Quốc hội thảo luận tại Tổ về dự án Luật Căn cước. 

Phát biểu thảo luận tại Tổ 9 về dự án Luật Căn cước, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi cho biết, cơ sở chính trị để xây dựng luật là các Nghị quyết Trung ương về chuyển đổi số quốc gia, Chính phủ số, cải cách hành chính… Về cơ sở pháp lý, Hiến pháp cũng quy định rất rõ về quyền con người, quyền công dân. Bên cạnh đó, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư cũng là tài sản quốc gia được Nhà nước bảo vệ theo quy định của pháp luật, liên quan đến an ninh quốc gia. Cơ sở dữ liệu quốc gia được xây dựng để đáp ứng cấp độ 4 về bảo đảm an toàn thông tin.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư còn là cơ sở gốc để làm căn cước công dân. Qua tổng kết, đánh giá, Chính phủ và các cơ quan cho rằng, việc cấp căn cước công dân là bước tiến mới trong chuyển đổi số quốc gia. Thực tế, chuyển đổi số quốc gia là quá trình “dò đá qua sông”, vừa làm vừa rút kinh nghiệm; vừa phải bảo đảm tiệm cận với trình độ phát triển công nghệ của thế giới, vừa đặt ra yêu cầu về quản lý. 

Qua giám sát, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhận thấy, một trong những nguyên nhân khó đánh giá tình hình nhất là cơ sở dữ liệu quốc gia. Số liệu rất mênh mông, dù khoa học thống kê đã phát triển, nhưng để đánh giá nhận định tình hình thì phải bằng các “con số biết nói”. Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, nếu không nhanh chóng phát triển hệ thống dữ liệu quốc gia thì sẽ không đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại của đất nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương lưu ý, nếu như cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu căn cước tốt, kết nối và chia sẻ được, thì chỉ cần căn cước công dân, thay vì phải dùng đến 5 loại giấy tờ, tiết kiệm được chi phí.

“Nhưng quá trình làm, chúng ta phải chấp nhận “sự quá độ” nên trong chừng mực nào đó còn có hạn chế. Đơn cử như hiện nay chúng ta có chứng minh nhân dân 9 số, chứng minh nhân dân 12 số, sau đó là căn cước công dân có gắn chip và không có gắn chip và thẻ căn cước. Như vậy là có 5 loại cùng song hành. Một là quy định thời hiệu hết hiệu lực như trong dự thảo luật; hai là khi nào hết hiệu lực thì tự tiêu vong. Trong thành công chắc chắn còn có hạn chế, quan trọng là chúng ta phải làm sao có giải pháp kỹ thuật để khắc phục hạn chế này”, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ.

Đối với việc tích hợp thông tin vào thẻ căn cước, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị phải làm rõ giải pháp công nghệ như thế nào, “có đai”, “có rào” để khai thác hiệu quả thông tin, không làm lộ lọt bí mật thông tin, không vi phạm quyền công dân, quyền con người.

“Cụ thể cấp quyền khai thác ra sao, ai được truy xuất và quyền truy xuất đến đâu? Chứ không phải ai cũng có quyền khai thác. Ví dụ, tích hợp giấy hợp giấy phép lái xe, cơ quan nào cần truy xuất giấy phép lái xe thì chỉ truy xuất giấy phép lái xe; cơ quan nào cần truy xuất thẻ bảo hiểm thì chỉ được phép khai thác dữ liệu về bảo hiểm. Và cần được quy định trong luật hay văn bản dưới luật cho các cơ quan có thẩm quyền. Cũng có ý kiến đặt vấn đề tại sao không truy xuất trong cơ sở dữ liệu quốc gia mà phải truy xuất trong thẻ căn cước? Đây là vấn đề cần nghiên cứu thêm”, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương phân tích.

Có ý kiến băn khoăn về việc tích hợp thông tin cá nhân vào thẻ căn cước trong trường hợp mất thẻ và chờ được cấp lại thì sẽ ảnh hưởng đến việc sử dụng các thông tin (cũng là các giấy tờ) đã được tích hợp trong thẻ căn cước, ảnh hưởng đến việc thực hiện quyền công dân.

Cùng thảo luận về nội dung này, Phó Chánh án TAND tỉnh Lương Văn Hùng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, việc thẻ căn cước tích hợp nhiều thông tin cá nhân, nên cơ quan, tổ chức, người khai thác có thể khai thác được bí mật cá nhân của người khác thông qua thẻ căn cước. Do đó, đề nghị cần bổ sung quy định, chỉ cấp quyền khai thác thông tin tích hợp trong căn cước phù hợp với yêu cầu quản lý, giao dịch của công dân trong từng trường hợp cụ thể. Và cần có sự đồng ý, giám sát của công dân.

Ngoài ra, đề nghị cần cân nhắc lại việc tích hợp các thông tin như: Thẻ BHYT, sổ BHXH, giấy phép lái xe, khai sinh, chứng nhận kết hôn... vào căn cước là không phù hợp với nội hàm “căn cước” theo định nghĩa tại Khoản 1, Điều 3 dự thảo luật. Cụ thể, “Căn cước là thông tin về nhân thân, lai lịch, đặc điểm nhân dạng và sinh trắc học của một người”. Do đó, biểu đại Lương Văn Hùng nhận thấy, việc tích hợp các thông tin nêu trên vào căn cước là không phải về lai lịch, nhân dạng… của một người.

Đại biểu Lương Văn Hùng cũng thống nhất với sự cần thiết cần sửa đổi, bổ sung Luật Căn cước công dân thành Luật Căn cước để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, tạo điều kiện thuận lợi cho việc cư trú, thực hiện các giao dịch của công dân cũng như yêu cầu về công tác quản lý nhà nước về dân cư trong tình hình mới.

Liên quan đến quy định về việc cấp giấy chứng nhận căn cước cho người gốc Việt Nam tại Điều 7, đại biểu Lương Văn Hùng cho rằng, quy định này không hợp lý và thiếu logic. Bởi vì, người gốc Việt Nam là đối tượng không được cấp căn cước theo quy định tại Điều 20 dự thảo luật nên không thể cấp giấy chứng nhận căn cước cho người không có căn cước. Nghĩa là nội dung quy định của Điều 7 và Điều 20 mâu thuẫn nhau.
Đồng thời, đề nghị cần có những quy định cụ thể hơn liên quan đến quy định “Người gốc Việt Nam đang sinh sống tại Việt Nam nhưng chưa xác định được quốc tịch” để đảm bảo không xung đột với Luật Quốc tịch Việt Nam và các quy định luật pháp liên quan khác.

Đại biểu Lương Văn Hùng cũng đề nghị thay đổi thông tin “Nơi đăng ký khai sinh” thành “Nơi sinh” trên thẻ căn cước quy định tại Điểm i, Khoản 1, Điều 19 dự thảo luật để bảo đảm cơ sở khoa học hơn cho việc nhận diện công dân và giúp hạn chế sự trùng lặp trường thông tin công dân. Hơn nữa, đại biểu cho rằng, việc sử dụng thông tin “Nơi đăng ký khai sinh” trên thẻ căn cước là không hợp lý, vì trong thực tế và theo quy định của pháp luật hiện hành, một người mất giấy khai sinh có thể đăng ký lại ở một nơi khác và trong trường hợp này có thể dẫn đến sự thay đổi thông tin về nơi đăng ký khai sinh.

Điều 20 dự thảo luật quy định người được cấp thẻ căn cước gồm: Công dân Việt Nam. Do vậy, để bảo đảm tính logic, chặt chẽ, đại biểu Lương Văn Hùng đề nghị thay từ “Người” thành “Công dân Việt Nam” quy định tại Khoản 2, Điều 20 dự thảo luật thành: “Công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên phải thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước. Công dân Việt Nam dưới 14 tuổi thực hiện cấp thẻ căn cước theo nhu cầu”.

CẦN THIẾT BAN HÀNH LUẬT QUẢN LÝ, BẢO VỆ CÔNG TRÌNH QUỐC PHÒNG VÀ KHU QUÂN SỰ

Trước đó, chiều 9/6, Quốc hội thảo luận tại Tổ về dự án Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự (CTQP&KQS). Các ý kiến tại Tổ 9 nhất trí sự cần thiết ban hành luật này; đồng thời đề nghị dự án luật cần thể hiện đảm bảo kết hợp chặt chẽ 2 nhiệm vụ chiến lược vừa phát triển kinh tế, vừa củng cố quốc phòng, an ninh.

Phát biểu tại phiên thảo luận Tổ 9, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương khẳng định sự cần thiết ban hành Luật Quản lý, bảo vệ CTQP&KQS do sau 28 năm thực hiện Pháp lệnh bảo vệ CTQP&KQS đã bộc lộ nhiều bất cập, hạn chế, đặc biệt việc xử lý CTQP&KQS do lịch sử để lại như pháo đài, hầm hào, địa đạo...

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương lưu ý, dự thảo luật cần thể hiện việc kết hợp kinh tế với quốc phòng như thế nào, công trình lưỡng dụng ra sao, và làm thế nào để đảm bảo mục đích kết hợp chặt chẽ 2 nhiệm vụ chiến lược vừa phát triển kinh tế, vừa củng cố quốc phòng, an ninh. Do đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, dự án Luật Quản lý, bảo vệ CTQP&KQS sẽ góp phần thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược này.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết, sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến, Chính phủ đã có báo cáo, Ủy ban Quốc phòng và An ninh thẩm tra dự án luật này, đề nghị Cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu thêm tên luật và phạm vi điều chỉnh.

Cho rằng trên tinh thần Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến, vì có mục đích quản lý, bảo vệ CTQP&KQS, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị cần phân loại theo tích chất quan trọng, đặc biệt quan trọng, có yêu cầu quản lý nghiêm ngặt, rất nghiêm ngặt, đặc biệt nghiêm ngặt, không nghiêm ngặt… Còn công trình đặc biệt quan trọng như thế nào, nghiêm ngặt ra sao, tùy theo mục đích sử dụng và nhiệm vụ của công trình đó thì nên giao Chính phủ quy định chi tiết.

Từ việc phân loại đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, cần quy định chế độ quản lý, bảo vệ thế nào, mức độ ra sao. Phạm vi quy định trong dự thảo luật chưa rõ, quy định về bảo vệ, bảo vệ nghiêm ngặt, ít nghiêm ngặt và không nghiêm ngặt thì cần quy định như thế nào, lực lượng của ai để phát huy lực lượng quốc phòng toàn dân trong dự án luật. 

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị cần quán triệt quan điểm quốc phòng toàn dân, mọi người, mọi nhà đều có trách nhiệm trong quản lý, bảo vệ CTQP&KQS. Từ đó, dự thảo cần quy định chế độ cho các lực lượng,

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng lưu ý, vấn đề khó nhất là kết hợp kinh tế với quốc phòng, vấn đề công trình lưỡng dụng không nên quy định chặt quá và cho rằngm nếu quy định nội dung này quá chặt thì sẽ không phát triển được như thời gian qua, do đó đề nghị quy định cộng trình quốc phòng này cần được tháo gỡ cùng với Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Quy hoạch và Luật Đầu tư.

QUỐC HỘI - Đ.C.HIỀN - H.ANH

TIN, BÀI LIÊN QUAN: