(Baoquangngai.vn)- Hội thảo khoa học "Khởi nghĩa Ba Tơ - Giá trị lịch sử và bài học kinh nghiệm" do Bộ Tư lệnh Quân khu 5 phối hợp với Tỉnh ủy Quảng Ngãi tổ chức là sự kiện ý nghĩa chính trị rất lớn, nhân kỷ niệm 80 năm Ngày Khởi nghĩa Ba Tơ (11/3/1945-11/3/2025) và 50 năm Ngày Giải phóng Quảng Ngãi (24/3/1975-24/3/2025). Báo Quảng Ngãi trân trọng giới thiệu toàn văn Bài phát biểu khai mạc Hội thảo của Thiếu tướng Lê Ngọc Hải - Tư lệnh Quân khu 5, Trưởng Ban tổ chức Hội thảo.
Kính thưa đồng chí Đồng chí Bùi Thị Quỳnh Vân, Ủy viên Trung ương Đảng , Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ngãi;
Kính thưa Thủ trưởng Bộ Tổng Tham mưu, Thủ trưởng Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam!
Kính thưa các đồng chí trong Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu!
Kính thưa các đồng chí trong Thường trực, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, lãnh đạo Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Đoàn đại biểu Quốc hội, các sở, ban, ngành, đoàn thể của tỉnh Quảng Ngãi!
Kính thưa đồng chí Thượng tướng Lê Chiêm, nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng!
Kính thưa đồng chí Thượng tướng, PGS, TS, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Võ Tiến Trung, nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nguyên Giám đốc Học viện Quốc phòng!
Kính thưa các đồng chí tướng lĩnh, sĩ quan; chuyên gia, nhà khoa học; đại diện gia đình cán bộ, chiến sĩ Đội Du kích Ba Tơ!
Kính thưa toàn thể các đồng chí đại biểu, các vị khách quý!
Nam Trung Bộ nói chung, tỉnh Quảng Ngãi nói riêng là vùng đất giàu truyền thống cách mạng. Truyền thống ấy đã đi vào thơ ca thể hiện tấm lòng sắt son, kiên trung, bất khuất của người dân núi Ấn, sông Trà:
“Vùng Đá Vách đá xây thành lũy
Đất Trà Bồng dũng khí hiên ngang
Tiếng reo đồng khởi vang vang
Mở đầu cho cả miền Nam chống thù
Thuở “Chín Năm Tự Do” phơi phới
Đất “Ba Tơ vùng cội” giành dân
Phổ Nhơn, Hành Tín rất gần
Quê ta Quảng Ngãi đất xuân vạn đời”
 |
| Thiếu tướng Lê Ngọc Hải - Tư lệnh Quân khu 5 phát biểu khai mạc hội thảo. |
Với tinh thần yêu nước nồng nàn, các tầng lớp Nhân dân Quảng Ngãi từ khi có Đảng lãnh đạo đã vùng dậy đấu tranh mạnh mẽ, có tổ chức chặt chẽ, định hướng, mục tiêu chính trị rõ ràng. Đặc biệt, năm 1941, sau khi thành lập Mặt trận Việt Minh, phong trào cách mạng bước sang giai đoạn mới, có sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho khởi nghĩa giành chính quyền; đưa Quảng Ngãi trở thành một trong những địa phương tiêu biểu trong cao trào chống Pháp, kháng Nhật cứu nước, với mốc son lịch sử là cuộc khởi nghĩa Ba Tơ.
Kính thưa toàn thể các đồng chí!
Tháng 1/1941, Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc về nước, lãnh đạo phong trào cách mạng, tiến hành Hội nghị Trung ương 8 (5/1941), tích cực chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang. Thực dân Pháp lấy cớ chiến tranh, ra lệnh tập trung tù chính trị để quản thúc. Tại Ba Tơ - vùng rừng núi ở phía Tây Nam của tỉnh Quảng Ngãi, thực dân Pháp xây dựng “Căng an trí” Ba Tơ. Cuối năm 1941, có hơn 50 tù chính trị được “an trí” tại đây. Để tập hợp lực lượng, lãnh đạo phong trào đấu tranh cách mạng, đầu năm 1942, Chi bộ “Căng an trí” Ba Tơ ra đời gồm 03 đồng chí: Nguyễn Đôn, Nguyễn Khoách và Phạm Sanh, do đồng chí Nguyễn Đôn chủ trì. Chi bộ tập trung lãnh đạo công tác xây dựng cơ sở, tuyên truyền vận động Nhân dân, chuẩn bị lực lượng, tổ chức và tư tưởng, sẵn sàng vùng dậy khởi nghĩa giành chính quyền khi có thời cơ. Ngày 09 tháng 3 năm 1945, Nhật đảo chính Pháp tại Đông Dương. Ngày 12 tháng 3 năm 1945, Đảng Cộng sản Đông Dương ra Chỉ thị “Nhật Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”.
Trước đó, mặc dù chưa nhận được chỉ thị của Trung ương; song, Tỉnh ủy lâm thời Quảng Ngãi, Chi bộ “Căng an trí” Ba Tơ đã tích cực, chủ động nắm bắt thời cơ cách mạng, lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Ba Tơ (11/3/1945) thành công. Ngày 12/3/1945, Đội Du kích Ba Tơ được thành lập, gồm 28 đồng chí, do đồng chí Phạm Kiệt làm Đội trưởng, đồng chí Nguyễn Đôn làm Chính trị viên. Đây là đội du kích đầu tiên được Đảng thành lập ở Nam Trung Bộ. Khởi nghĩa Ba Tơ, thành lập Đội Du kích Ba Tơ là sự kiện quan trọng mở đầu cho cao trào đấu tranh giành chính quyền không chỉ ở Quảng Ngãi mà còn ở Nam Trung Bộ.
 |
| Đại biểu dự hội thảo. |
Thành công của cuộc khởi nghĩa khẳng định mạnh mẽ tinh thần yêu nước của Nhân dân, sự lãnh đạo kịp thời, tài tình, sáng suốt của Tỉnh ủy lâm thời Quảng Ngãi, Chi bộ “Căng an trí” Ba Tơ. Khởi nghĩa Ba Tơ như một “đốm lửa” nhỏ ở vùng rừng núi Tây Nam tỉnh Quảng Ngãi; song, có tổ chức, có lực lượng, kế hoạch phối hợp hiệp đồng, có mục tiêu chính trị hết sức rõ ràng; từ đây, phong trào cách mạng bùng lên mạnh mẽ, làm nên thắng lợi của cuộc Cách mạng tháng Tám 1945 tại tỉnh Quảng Ngãi.
Một trong những kết quả nổi bật, có ý nghĩa chiến lược của khởi nghĩa Ba Tơ là thành lập Đội Du kích Ba Tơ. Quân số ban đầu chỉ có 28 đồng chí, đây là đội quân cách mạng đầu tiên đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng ở Nam Trung Bộ, làm nòng cốt trong xây dựng, phát triển các đơn vị vũ trang ở nhiều tỉnh trong khu vực. Quá trình ra đời, xây dựng, chiến đấu và trưởng thành nhanh chóng của Đội Du kích Ba Tơ khẳng định giá trị cốt lõi của cách mạng Việt Nam - đó là sự gắn bó mật thiết giữa Đảng, Quân đội và Nhân dân.
Cuộc Khởi nghĩa Ba Tơ không chỉ là một sự kiện lịch sử tiêu biểu trong tiến trình lịch sử đấu tranh cách mạng của Việt Nam, mà còn là biểu tượng của sự gắn kết, thống nhất giữa đường lối cách mạng của Đảng với sức mạnh của quần chúng nhân dân. Sự kiện này đánh dấu bước ngoặt trong việc khẳng định khả năng tự chủ, tinh thần tự lực tự cường và lòng yêu nước sâu sắc của người dân Ba Tơ, Quảng Ngãi nói riêng và dân tộc Việt Nam nói chung. Cuộc Khởi nghĩa Ba Tơ còn thể hiện sức mạnh của Nhân dân miền núi trong công cuộc đấu tranh chung của cả dân tộc. Đồng bào các dân tộc Ba Tơ, đặc biệt là đồng bào Hrê, dù điều kiện kinh tế rất khó khăn, vẫn kiên cường đấu tranh, đóng góp tích cực nhân lực, vật lực cho cách mạng. Qua đây, khẳng định vai trò to lớn của các dân tộc thiểu số trong sự nghiệp cách mạng, thúc đẩy ý thức đoàn kết dân tộc - một yếu tố quyết định thành công của cách mạng Việt Nam.
Cuộc khởi nghĩa Ba Tơ tuy quy mô không lớn, nhưng có ảnh hưởng rất sâu rộng. Đây không chỉ là một chiến thắng quân sự mà còn là thắng lợi về chính trị, tinh thần và tổ chức cách mạng. Khởi nghĩa Ba Tơ là biểu tượng cho tinh thần đấu tranh kiên cường và khát vọng độc lập tự do của Nhân dân; là minh chứng sống động cho sức mạnh đoàn kết giữa các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là sự gắn bó giữa đồng bào miền núi và miền xuôi dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương. Cuộc khởi nghĩa không chỉ góp phần làm suy yếu bộ máy cai trị của thực dân, phát xít, mà còn đánh dấu bước chuyển mình quan trọng trong việc xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng. Thành công của Ba Tơ là tiền đề quan trọng, góp phần thúc đẩy phong trào cách mạng trên cả nước, tạo động lực tiến tới thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945.
Cuộc Khởi nghĩa Ba Tơ là sự kiện lịch sử tiêu biểu của tỉnh Quảng Ngãi, của Quân khu 5. Đội Du kích Ba Tơ tuy tồn tại, phát triển trong thời gian ngắn, nhưng đã lập nên nhiều chiến công vang dội, làm nền tảng xây dựng các đơn vị vũ trang cách mạng ở nhiều địa phương, là một trong những đơn vị tiền thân của lực lượng vũ trang Quân khu 5. Cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Quân khu 5 luôn khắc ghi công lao, sự hy sinh của các thế hệ đi trước, giữ vững lời thề sắt son “Hy sinh vì Tổ quốc” của Du kích Ba Tơ.
Kính thưa quý vị đại biểu!
Với ý nghĩa sâu sắc, giá trị lịch sử to lớn của Khởi nghĩa Ba Tơ, thiết thực kỷ niệm 80 năm Ngày khởi nghĩa (11/3/1945 – 11/3/2025), hôm nay, Quân khu 5 và Tỉnh ủy Quảng Ngãi tổ chức Hội thảo khoa học “Khởi nghĩa Ba Tơ - Giá trị lịch sử và bài học kinh nghiệm”. Thông qua cuộc Hội thảo, chúng ta tiếp tục khẳng định và làm sâu sắc hơn những giá trị, ý nghĩa lịch sử của sự kiện tiêu biểu này; đồng thời, đúc kết bài học kinh nghiệm trong chớp thời cơ, lãnh đạo tổ chức khởi nghĩa vũ trang, lật đổ chính quyền địch, thành lập chính quyền cách mạng; kinh nghiệm trong xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng; xây dựng “thế trận lòng dân”, thế trận chiến tranh nhân dân, vận dụng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay; qua đó, tôn vinh, tri ân đồng chí, đồng bào đã tham gia khởi nghĩa Ba Tơ, tham gia sự nghiệp giải phóng dân tộc; tuyên truyền, giáo dục truyền thống cách mạng, bồi đắp lòng yêu quê hương đất nước, tự hào dân tộc, khát vọng xây dựng đất nước phồn vinh hạnh phúc của thế hệ trẻ.
Với tinh thần đó, thay mặt Ban Tổ chức Hội thảo, tôi tuyên bố khai mạc Hội thảo “Khởi nghĩa Ba Tơ - Giá trị lịch sử và bài học kinh nghiệm”.
Kính chúc các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi; các đồng chí tướng lĩnh, sĩ quan, chuyên gia, nhà khoa học, đại diện gia đình cán bộ, chiến sĩ Du kích Ba Tơ; cùng toàn thể quý vị đại biểu mạnh khỏe, thành công công và hạnh phúc! Chúc Hội thảo thành công tốt đẹp!
Xin trân trọng cảm ơn.
TIN, BÀI LIÊN QUAN
![[Infographic]. Chiến dịch tổng tấn công Tây Nguyên: Cuộc đấu trí cân não chưa từng có](/file/8a10a0d36ccebc89016ce0c6fa3e1b83/032025/add_tnguyen_copy_20250310151109.jpg)
