Nỗi lo thiếu nước sản xuất

Dung tích hồ chứa nước xuống thấp

Hồ chứa nước An Thọ, phường Phổ Ninh (TX.Đức Phổ) đảm bảo nước tưới cho hơn 161ha đất nông nghiệp và tạo nguồn cấp nước cho người dân ở phường Nguyễn Nghiêm, Phổ Ninh. Tuy nhiên hiện tại, mực nước tại hồ chỉ đạt 25,7m, thấp hơn cao trình thiết kế 1,6m, dung tích chứa còn dưới 70%. Trong khi đó, hồ chứa nước Liệt Sơn, phường Phổ Hòa (TX.Đức Phổ) cũng đảm bảo tưới cho 1.200ha đất sản xuất lúa, hoa màu trong vụ đông xuân của các phường Nguyễn Nghiêm, Phổ Hòa, Phổ Ninh, Phổ Vinh, Phổ Minh và xã Phổ Cường, Phổ Thuận (TX.Đức Phổ). Tuy nhiên thời điểm này, mực nước tại hồ chỉ đạt khoảng 35m, thấp hơn cao trình thiết kế 3m và thấp hơn cùng kỳ năm 2023 hơn 2,5m.

Do đó, tình trạng thiếu nước có nguy cơ xảy ra từ cuối vụ đông xuân, đe dọa hàng nghìn héc ta đất canh tác trong vụ hè thu. Trạm trưởng Trạm quản lý thủy nông số 6 (Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi) Nguyễn Tiến Sỹ cho biết, từ đầu vụ sản xuất đông xuân đến nay, nắng nóng kéo dài nên mực nước tại một số hồ chứa trên địa bàn TX.Đức Phổ giảm nhanh, đặc biệt là hồ An Thọ và Liệt Sơn.

Nhiều diện tích sản xuất nông nghiệp đối diện nguy cơ thiếu nước trong cuối vụ đông xuân, nhất là hơn 160ha lúa và hoa màu ở các thôn Nga Mân, Thủy Thạch, Mỹ Trang (Phổ Cường). Nếu nắng nóng tiếp tục kéo dài, mực nước tại các hồ giảm nhanh thì vụ sản xuất hè thu sẽ có ít nhất 400ha trên địa bàn xã Phổ Cường và một số địa phương lân cận không thể tổ chức sản xuất.

Nắng nóng kéo dài, mực nước tại hồ chứa nước Liệt Sơn, phường Phổ Hòa (TX.Đức Phổ) giảm nhanh, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2023 hơn 2,5m.

Tại huyện Bình Sơn, địa phương có 58 hồ chứa thủy lợi vừa và nhỏ, trong đó có nhiều hồ bị giảm dung tích từ 30 - 50% so với thiết kế do lòng hồ bị bồi lắng. Do đó, chính quyền địa phương cũng như người dân tại một số xã như Bình Mỹ, Bình Minh, Bình Chương... canh cánh nỗi lo thiếu nước phục vụ sản xuất.

Chủ tịch UBND xã Bình Minh Nguyễn Văn Thăng cho biết, trong điều kiện nắng nóng kéo dài, cộng với công trình thủy lợi, kênh mương bị hư hỏng nên rất dễ xảy ra tình trạng thiếu nước cục bộ vào cuối vụ sản xuất đông xuân, nhất là những diện tích cuối kênh của đập Đá Giăng. Hiện xã tập trung xây dựng và triển khai thực hiện phương án chống hạn, trong đó có việc vận động nhân dân sử dụng nước tiết kiệm, hạn chế thất thoát.

Linh hoạt điều tiết, chuyển đổi cây trồng

Để đảm bảo nước phục vụ sản xuất tại các xã Phổ Thuận, Phổ An và phường Phổ Văn (TX.Đức Phổ); khu vực Thạch Trụ, xã Đức Lân (Mộ Đức), những ngày qua, Trạm quản lý thủy nông số 6 đã cắt cử cán bộ tập trung điều tiết nguồn nước bằng biện pháp tưới luân phiên trên hệ thống kênh chính từ đầu mối hồ Liệt Sơn. Đồng thời, tổ chức thực hiện tiếp nước từ hồ chứa nước Núi Ngang qua Suối Muôn - Bà Nhuận về kênh chính Nam sông Vệ.

Tuy nhiên hiện nay, tuyến kênh chính N2 hồ chứa nước Liệt Sơn, đoạn qua thôn Lâm Bình và khu vực Cầu Máng thuộc tuyến kênh chính hồ chứa nước Huân Phong (Phổ Cường) bị sạt lở, hư hỏng nghiêm trọng, dẫn đến lượng nước bị thất thoát, rò rỉ quá lớn. Trong khi đó, hồ chứa nước Bàu Đen đã được xây dựng hoàn thành, nhưng gần 10km kênh nhánh chưa được kiên cố, dẫn đến năng lực dẫn nước thấp, ảnh hưởng đến mục tiêu cấp nước tưới phục vụ 80ha đất sản xuất ở thôn Bàn Thạch (Phổ Cường).

“Trước tình trạng này, xã vừa tập trung huy động nguồn lực sửa chữa, gia cố một số điểm hư hỏng trên các tuyến kênh; vừa rà soát, nắm chắc diện tích chân ruộng cao, ruộng phân tán nhỏ lẻ, xa nguồn nước. Trên cơ sở đó tuyên truyền người dân chủ động khắc phục bằng cách tự bơm nước chống hạn hoặc linh hoạt chuyển đổi cơ cấu cây trồng”, Chủ tịch UBND xã Phổ Cường Mai Đức Hạnh cho biết.

Cầu Máng thuộc tuyến kênh chính hồ chứa nước Huân Phong, xã Phổ Cường (TX.Đức Phổ) bị hư hỏng, dẫn đến lượng nước bị rò rỉ, thất thoát rất lớn.

Tại huyện Bình Sơn, các địa phương cũng đã chủ động xây dựng kế hoạch phòng chống hạn gắn với phương án bố trí cơ cấu giống, chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp, bảo đảm hạn chế tác động của hạn hán, thiếu nước. Phó Chủ tịch UBND huyện Bình Sơn Ung Đình Hiền cho biết, huyện chỉ đạo các xã có hồ chứa, đập dâng cần có phương án và triển khai các biện pháp tích trữ nước cho sản xuất, thực hiện chế độ tưới, điều tiết nước phù hợp trong vụ đông xuân và tích nước để sản xuất cho vụ hè thu.

Đồng thời huy động lực lượng, máy móc tiến hành nạo vét các tuyến kênh, cống, bể hút các trạm bơm cho dòng chảy lưu thông; be bờ giữ nước mặt ruộng, tận dụng tối đa nguồn nước mưa sẵn có để sản xuất. Bên cạnh đó, chuẩn bị sẵn sàng các máy bơm dã chiến để bơm nước khi hồ chứa xuống dưới mực “nước chết”.

Trước nguy cơ thiếu nước, hạn hán ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất và sinh hoạt, mới đây, UBND tỉnh ban hành Công văn số 1249 về việc thực hiện các giải pháp giảm thiểu nguy cơ thiếu nước cấp cho hạ du các lưu vực sông trên địa bàn tỉnh trong mùa khô năm 2024. Hiện các địa phương, cơ quan, đơn vị chủ động xây dựng phương án vận hành tích nước của các hồ chứa, bảo đảm cân đối đủ nguồn nước cấp cho sinh hoạt và sản xuất, góp phần chủ động, hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng thiếu nước có thể xảy ra.

Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh Nguyễn Thanh Hùng cho biết, công ty đang tập trung vận hành các công trình và hồ chứa thủy lợi để phân phối nước hợp lý, tiết kiệm, đảm bảo mục tiêu cấp nước tưới phục vụ sản xuất đông xuân 2023 - 2024 và hè thu 2024, cũng như nước phục vụ công nghiệp, nuôi trồng thủy sản... Bên cạnh đó, công ty cũng đã lập phương án ứng phó thiên tai về hạn hán và xâm nhập mặn năm 2024 của hệ thống công trình thủy lợi do đơn vị quản lý, với kinh phí trên 12,4 tỷ đồng, để trình cấp thẩm quyền phê duyệt.

Bài, ảnh: MỸ HOA

TIN, BÀI LIÊN QUAN:

	Kênh lở, xi phông rò rỉ, ruộng đồng thiếu nước
	Chuyển đổi cây trồng trên đất lúa thiếu nước: Hiệu quả kinh tế cao