Thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản: Cần kịp thời, đầy đủ

 

Theo thống kê, mỗi năm, ngân sách 13 huyện, thị xã, thành phố bố trí cho công tác đầu tư công khoảng 1.500 tỷ đồng. So với yêu cầu hoàn thiện, nâng cấp hạ tầng thì nguồn lực này còn hạn chế. Tuy nhiên, so với nguồn thu ngân sách tại các địa phương thì để hoàn thành được nhiệm vụ chi đầu tư công là một bài toán khó. Vì thế, rất nhiều công trình, địa phương phải xin thực hiện theo cơ chế “vốn tỉnh cùng với vốn huyện” trong đầu tư công. Hầu hết, các công trình, dự án đầu tư công quy mô, tổng mức đầu tư lớn đều được thực hiện theo cơ chế này. Đơn cử như các công trình cầu giao thông, gồm cầu Hành Tín Tây, cầu Hành Phước (Nghĩa Hành); cầu Thạch An (Bình Sơn); công trình đường ĐH83 (Sơn Tây), đường Ba Bích - Ba Lế - Ba Nam (Ba Tơ); đường bờ kè - xóm mới (Minh Long)... Hiện một số công trình đã hoàn thành, một số công trình đang thi công và có kế hoạch phải hoàn thành trong năm 2025. Tuy nhiên, hầu hết các công trình này đều gặp khó khăn về bố trí vốn trả nợ (đối với công trình đã quyết toán), bố trí vốn để thanh toán khối lượng (đối với công trình đang thi công).

Chúng tôi có mặt tại công trình xây dựng Trung tâm hành chính mới xã Ba Giang (Ba Tơ) do UBND huyện Ba Tơ làm chủ đầu tư. Công trình này có tổng mức đầu tư 132 tỷ đồng, chia làm hai giai đoạn. Hiện đã hoàn thành, đưa vào sử dụng, lập hồ sơ quyết toán công trình. Thế nhưng, tổng số tiền chưa thanh toán của công trình còn 12 tỷ đồng. Theo lý giải của chủ đầu tư thì phần 12 tỷ đồng này thuộc trách nhiệm bố trí của ngân sách huyện Ba Tơ, nhưng hiện chưa có nguồn nên chưa thể bố trí trả nợ được. Tại huyện Ba Tơ hiện còn dự án Đường Ba Bích - Ba Lế - Ba Nam, tổng mức đầu tư 158 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách tỉnh 120 tỷ đồng; vốn ngân sách huyện 38 tỷ đồng. Theo kế hoạch, tháng 10/2025 công trình sẽ hoàn thành nhưng phần ngân sách huyện 38 tỷ đồng vẫn chưa tìm ra nguồn để bố trí cho dự án. Còn tại huyện Nghĩa Hành, có nhà thầu đã nộp đơn kiện chủ đầu tư ra tòa vì công trình trụ sở UBND thị trấn Chợ Chùa quyết toán 3 năm, còn nợ nhà thầu 4 tỷ đồng chưa thanh toán.

Vừa qua, Thanh tra tỉnh đã tổ chức các cuộc thanh tra về việc chấp hành pháp luật về nợ đọng xây dựng cơ bản, thu hồi nợ tạm ứng, thanh quyết toán công trình tại một số huyện Trà Bồng, Sơn Tịnh, Lý Sơn, Bình Sơn, Sơn Tịnh. Kết luận thanh tra chỉ rõ một số sai sót, yêu cầu khắc phục, đặc biệt là yêu cầu bố trí vốn để thanh toán dứt điểm nợ đọng xây dựng cơ bản. Tuy nhiên, ngay trong năm 2025 này, việc bố trí thanh toán cũng gặp một số khó khăn do các địa phương chưa có nguồn...

Tính đến nay, chỉ còn 10 tháng nữa là giai đoạn đầu tư trung hạn 2021 - 2025 sẽ khép lại. Vì thế, việc cân đối nguồn lực địa phương, bố trí thanh toán, trả nợ khối lượng công trình là việc cần thiết, đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật về đầu tư công. Tuy nhiên, nguồn thu ngân sách không phát sinh lớn, trong khi tổng ngân sách phải cân đối chi thanh toán, trả nợ của nhiều địa phương là khá lớn. Điều này đồng nghĩa với việc những món nợ đầu tư công của giai đoạn này sẽ tiếp tục phải kéo dài sang giai đoạn đầu tư trung hạn 2026 - 2030.

THANH NHỊ

TIN, BÀI LIÊN QUAN: